Του Νίκου Τσαγκρή
Με τρίτες εκλογές μέσα στον Αύγουστο απειλεί τώρα ο Κυριάκος Μητσοτάκης – Γκρίνμπεργκ: «αν δεν μου δώσετε μια ασφαλή (;) αυτοδυναμία στην κάλπη της 25ης Ιουνίου, η χώρα θα οδηγηθεί μοιραία (!) και σε μια τρίτη Αυγουστιάτικη κάλπη» εκβιάζει, κραδαίνοντας και πάλι τον φόβο της ακυβερνησίας και του χάους, καπελωμένο με τον φόβο της ακύρωσης του… καλοκαιριού αυτή τη φορά… Των καλοκαιρινών διακοπών, αν θέλετε…
Μπούρδες!.. Ή ένα τελευταίο προεκλογικό κόλπο στο πλαίσιο της επικοινωνιακής στρατηγικής του φόβου, την οποία ο Αμερικανός σύμβουλος τερματίζει, στο δρόμο προς τις κάλπες του β’ γύρου: ένα τρικ που πατάει στο πιθανό – απίθανο σενάριο μιας επτακομματικής Βουλής (που προϋποθέτει κοινοβουλευτική εκπροσώπηση της «ΝΙΚΗΣ» και της «Πλεύσης Ελευθερίας») με ταυτόχρονη μείωση του ποσοστού της ΝΔ από το 41% του πρώτου γύρου, στο 38% και κάτω…
Εντάξει, το ενδεχόμενο μιας επτακομματικής Βουλής σε συνδυασμό με μια – κάποια μείωση του ποσοστού της ΝΔ στο δεύτερο γύρο είναι δυνητικά υπαρκτό. Και ναι, ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα περιόριζε το κοινοβουλευτικό εύρος της αυτοδυναμίας Μητσοτάκη κάτω από τις 160 έδρες που θα του χάριζε μια επανάληψη του 41% του πρώτου γύρου. Αλλά ένα τέτοιο ενδεχόμενο είναι ταυτόχρονα και ένα φαντασιακό ενδεχόμενο επικοινωνιακού χαρακτήρα, μια βάση κατασκευής – και εκτόξευσης προς το εκλογικό σώμα – μιας ακόμα παραλλαγής του fake διλήμματος «σταθερότητα ή χάος», σε συσκευασία εκβιαστικού τρικ: στο πλαίσιο της στρατηγικής του φόβου των Μητσοτάκη – Γκρίνμπεργκ…
*******
Όπου ο φόβος αξιοποιείται από τους πολιτικούς ως εργαλείο πολιτικής επικοινωνίας και κυριαρχίας: «Όπως οι νόμοι του μάρκετινγκ επιβάλλουν στους εμπόρους να διακηρύσσουν αδιάκοπα ότι σκοπός τους είναι η ικανοποίηση των αναγκών των καταναλωτών, παρ’ όλο που έχουν πλήρη επίγνωση ότι η αληθινή κινητήρια δύναμη της καταναλωτικής οικονομίας είναι αντίθετα το διαρκές ανικανοποίητο, έτσι και οι πολιτικοί επιχειρηματίες των ημερών μας δηλώνουν ότι στόχος τους είναι να εγγυηθούν την ασφάλεια του πληθυσμού, αλλά ταυτόχρονα κάνουν ό,τι είναι δυνατό για να υποδαυλίζουν το αίσθημα ενός επικείμενου κινδύνου», περιγράφει ο σπουδαίος Πολωνός κοινωνιολόγος – συγγραφέας του βιβλίου «Ρευστός Φόβος» – Ζίγκμουντ Μπάουμαν*.
Και είναι σαν να περιγράφει το αίσθημα του fake επικείμενου κινδύνου μιας… ισχνής αυτοδυναμίας και, εξ αυτής, μιας τρίτης αυγουστιάτικης κάλπης, που υποδαυλίζουν εκβιαστικά οι Μητσοτάκης – Γκρίνμπεργκ, τραβώντας μέχρις εσχάτων την προεκλογική στρατηγική του φόβου: προκειμένου να διατηρήσουν το 41% του πρώτου γύρου που, ακόμα και στην περίπτωση επτακομματικής Βουλής, τους αποδίδει μια ασφαλή αυτοδυναμία της τάξεως των 160 εδρών.
Σύμφωνα με τον Μπάουμαν, ο πυρήνας της σύγχρονης στρατηγικής της κυριαρχίας έγκειται στο να ανάβεις και να κρατάς αναμμένο το φιτίλι της ανασφάλειας.Και αυτό, διότι «ο φόβος είναι ένα μέσο πολύ ελκυστικό προκειμένου η δημαγωγία να αντικαταστήσει την έλλογη επιχειρηματολογία και η αυταρχική πολιτική τη δημοκρατία», λέει…
Και είναι σαν να σκιτσάρει μια mix-καρικατούρα τριών χαρακτηριστικών εκπροσώπων του εθνοτικού αυταρχισμού, του λαϊκισμού και του ακροκεντρώου φιλελευθερισμού των καιρών μας, των Ερντογάν, Όρμπαν και Μητσοτάκη, αντίστοιχα: «δηλώνουν ότι στόχος τους είναι να εγγυηθούν την ασφάλεια του πληθυσμού, αλλά ταυτόχρονα κάνουν ό,τι είναι δυνατό για να υποδαυλίζουν το αίσθημα ενός επικείμενου κινδύνου…»
*******
Εδώ είναι απαραίτητο να σημειώσουμε την καταλυτική επίδραση των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης και των social media στην επιτυχή εφαρμογή της στρατηγικής του φόβου και, εν τέλει, στη δόμηση της «κοινωνίας του Φόβου»: εξαγοράζοντας από νωρίς (με δημόσιο χρήμα, τραπεζικές και νομοθετικές διευκολύνσεις και παράπλευρα επιχειρηματικά deal) τον έλεγχο της πλειονότητας των ΜΜΕ της χώρας – τη στράτευσή τους στη στρατηγική του φόβου, ο Κυριάκος Μητσοτάκης κατάφερνε, καθ’ όλη τη διάρκεια της κυβερνητικής θητείας του να μετατρέπει τις συμφορές σε πλεονεκτήματα:
Να ανάβει και να κρατά αναμμένο το φιτίλι της ανασφάλειας, μετατοπίζοντας την προσοχή από τα κοινωνικά προβλήματα, όπως η ανισότητα, η αδικία, η οικονομική παρακμή και ο κοινωνικός αποκλεισμός – προβλήματα που υπόσχονταν να θεραπεύσει ο ΣΥΡΙΖΑ – ΠΣ του Αλέξη Τσίπρα – στην υπνωτική θαλπωρή μιας αίολης συστημικής σταθερότητας με… ανάπτυξη και ασφάλεια∙ ανανεώνοντας το σύμφωνο διαταγής – υπακοής μεταξύ της κυβέρνησής του και της μικρής περιοχής της κοινωνίας του φόβου: εκεί όπου οι ανθρώπινοι δεσμοί διαλύονται, το πνεύμα της αλληλεγγύης αποδυναμώνεται, ο χωρισμός και η απομόνωση παίρνουν τη θέση του διαλόγου και της συνεργασίας…
ΥΓ: Στηνπεριοχή της δημοκρατικής αντιπολίτευσης έμεινε να το παλεύει μόνο (και ουσιαστικά μόνος!) ο Αλέξης Τσίπρας. Με την ελπίδα – αν όχι να ανατρέψει το αποτέλεσμα του πρώτου γύρου – να απολάβει ένα αποτέλεσμα ικανό να εδραιώσει το κόμμα του στην περιοχή των κομμάτων εξουσίας: να πείσει τους δημοκρατικούς πολίτες ότι μόνο ένας ισχυρός ΣΥΡΙΖΑ και όχι μια κατακερματισμένη και σε κατάσταση εμφυλίου αντιπολίτευση μπορεί να αποτρέψει τη δεξιά παντοδυναμία. Να βάλει φραγμό στα σχέδια της ΝΔ. Να προστατέψει την κοινωνική πλειοψηφία από το δεύτερο καταστροφικό τσουνάμι κυβερνητικών αυταρχισμών, οικονομικών ανισοτήτων, πολιτικών αδικιών και κοινωνικών αποκλεισμών που έρχεται. Να κρατήσει ζωντανή την ελπίδα και την προοπτική μιας δημοκρατικής και δίκαιης διακυβέρνησης.
*Από μια συνέντευξη του Ζίγκμουντ Μπάουμαν στην ιταλική εφημερίδα «La Repubblica».
