Του Gideon Rachman
Τι χρειάζεται για να γίνει κάποιος ένας σπουδαίος πρόεδρος των ΗΠΑ; Οι ηγέτες που σέβονται οι Δημοκρατικοί έχουν εντυπωσιακά παρόμοια χαρακτηριστικά. Ο Φραγκλίνος Ρούσβελτ, ο Τζον Κένεντι και ο Μπαράκ Ομπάμα ήταν λαμπροί ρήτορες με σπουδές στο Χάρβαρντ και αριστοκρατική συμπεριφορά.
Οι αντιπρόεδροι που επέλεξαν, είχαν επίσης πολλά κοινά. Ο Χάρι Τρούμαν, ο Λίντον Τζόνσον και ο Τζο Μπάιντεν έκαναν όλοι καριέρα στη Γερουσία -και δεν είχαν το χάρισμα και την πανεπιστημιακή λάμψη των προέδρων για τους οποίους εργάστηκαν. Ως αντιπρόεδροι, και οι τρεις αντιμετωπίστηκαν μερικές φορές με οριακά συγκαλυμμένη περιφρόνηση από τα επιτελεία του Ρούσβελτ, του JFK και του Ομπάμα.
Αλλά ο Τρούμαν και ο Τζόνσον έγιναν σπουδαίοι πρόεδροι. Τώρα ο Μπάιντεν δείχνει όλα τα σημάδια ότι ακολουθεί στα βήματά τους. Παρά την εντελώς οριακή πλειοψηφία στο Κογκρέσο μετά τις εκλογές του 2020, ο Μπάιντεν έχει καταγράψει εντυπωσιακές επιδώσεις σε ό,τι αφορά την εσωτερική νομοθεσία. Τα δύο πρώτα του χρόνια περιγράφονται με ακρίβεια από το The Atlantic ως «από τα πιο παραγωγικά οποιουδήποτε προέδρου τον τελευταίο μισό αιώνα».
Όπως ο Τζόνσον και ο Τρούμαν, τα χρόνια του Μπάιντεν στη Γερουσία τού έδωσαν μια εκτίμηση για το πώς να περάσει η νομοθεσία. Η κυβέρνησή του έχει περάσει έναν διακομματικό νόμο για τις υποδομές ύψους 1 δισ. δολαρίων, καθώς και τη μεγαλύτερη δέσμη μέτρων για το κλίμα στην ιστορία των ΗΠΑ, η οποία ενσωματώθηκε στον παραπλανητικά ονομαζόμενο νόμο για τη μείωση του πληθωρισμού.
Ο Μπάιντεν έχει επίσης περάσει σημαντικές μεταρρυθμίσεις στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης και τον νόμο Chips Act για την ενίσχυση της εγχώριας παραγωγής ημιαγωγών. Υπήρξε μια μέτρια αυστηροποίηση της νομοθεσίας για τον έλεγχο της οπλοκατοχής, πρόοδος στη διαγραφή των φοιτητικών δανείων και βοήθεια ύψους δισεκατομμυρίων δολαρίων για την Ουκρανία.
Ο Μπάιντεν έκανε ένα άθλιο ξεκίνημα στο εξωτερικό, με την πανωλεθρία της απόσυρσης από το Αφγανιστάν. Αλλά τον τελευταίο χρόνο, η αποτελεσματική και έγκαιρη υποστήριξη της κυβέρνησής του προς την Ουκρανία αποκατέστησε τη φήμη της Αμερικής για τη δύναμη και την ικανότητά της στη διεθνή σκηνή.
Η ηρωική αντίσταση της κυβέρνησης Ζελένσκι δεν θα ήταν ούτε κατά διάνοια τόσο επιτυχής χωρίς τη βοήθεια των αμερικανικών όπλων και πληροφοριών. Μετά τη ζημιά των ετών διακυβέρνησης του Τραμπ, η ιδέα των ΗΠΑ ως «ηγέτιδας του ελεύθερου κόσμου» είναι και πάλι αξιόπιστη.
Το μεγαλείο ενός προέδρου ορίζεται εν μέρει από την κλίμακα των προκλήσεων που ξεπερνά. Ο Ρούσβελτ οδήγησε την Αμερική μέσα από τη Μεγάλη Ύφεση και τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Ο Τρούμαν αντιμετώπισε το τέλος αυτής της σύγκρουσης και την έναρξη του ψυχρού πολέμου. Μέσα στην αναταραχή της δεκαετίας του 1960, ο Τζόνσον έπαιξε απαραίτητο ρόλο στη μάχη για τα πολιτικά δικαιώματα.
Οι προκλήσεις που αντιμετωπίζει ο Μπάιντεν είναι επίσης κοσμοϊστορικές. Ο Ντόναλντ Τραμπ αποτέλεσε μια πρωτοφανή πρόκληση για την αμερικανική δημοκρατία. Η έφοδος στο Κογκρέσο τον Ιανουάριο του 2021 ήταν μια επικίνδυνη στιγμή στην ιστορία των ΗΠΑ. Ο αυταρχισμός βρισκόταν επίσης σε έξαρση στο εξωτερικό όταν ο Μπάιντεν ανέλαβε τα καθήκοντά του, με τον αριθμό των δημοκρατιών σε όλο τον κόσμο να μειώνεται σταθερά.
Όπως κατέστησε σαφές ο Μπάιντεν στην εναρκτήρια ομιλία του το 2021, έβλεπε μια στενή σχέση μεταξύ του αγώνα για δημοκρατία στο εσωτερικό και το εξωτερικό. Δύο χρόνια μετά την έναρξη της προεδρίας του, οι μάχες αυτές εξελίσσονται πολύ καλύτερα από ό,τι πολλοί τόλμησαν να ελπίζουν όταν ορκίστηκε.
Το σημαντικότερο εγχώριο πολιτικό επίτευγμα του Μπάιντεν παραμένει απλώς η ήττα του Τραμπ στις προεδρικές εκλογές του 2020. Ως πρόεδρος, δίνει έμφαση στο πλεονέκτημα αυτό. Οι Δημοκρατικοί ξεπέρασαν τις προσδοκίες στις ενδιάμεσες εκλογές, διατηρώντας τη Γερουσία και χάνοντας μόλις τη Βουλή των Αντιπροσώπων. Οι αποθαρρημένοι Ρεπουμπλικανοί στρέφονται τώρα ο ένας εναντίον του άλλου, ενώ οι Δημοκρατικοί του Μπάιντεν αποδεικνύονται εκπληκτικά πειθαρχημένοι και ενωμένοι. Δεν πρέπει ποτέ να ξεγράψουμε τον Τραμπ. Αλλά οι πιθανότητες να επιστρέψει στον Λευκό Οίκο το 2024 φαίνεται να μειώνονται.
Με τους Ρεπουμπλικανούς να ελέγχουν τη Βουλή των Αντιπροσώπων, ο Μπάιντεν μπορεί σύντομα να αντιμετωπίσει μια προσπάθεια παραπομπής του, με επικεφαλής την όλο και πιο διαταραγμένη ακροδεξιά του κόμματος αυτού. Αλλά οποιεσδήποτε τέτοιες προσπάθειες είναι καταδικασμένες να αποτύχουν και μπορεί ακόμη και να βοηθήσουν τον Μπάιντεν. Η ικανότητά του να παραμένει λογικός, ρεαλιστής και ψύχραιμος σε μια εποχή λυσσαλέου κομματισμού αποτελεί σημαντικό πολιτικό πλεονέκτημα. Τα ποσοστά αποδοχής του προέδρου είναι κάτω από το 50%, αλλά είναι συγκρίσιμα με εκείνα των Ρίγκαν και Ομπάμα σε παρόμοιο στάδιο της προεδρίας τους.
Παρά το ρεκόρ επιτυχίας του, ο Μπάιντεν εξακολουθεί να καταγγέλλεται τακτικά από τη ρεπουμπλικανική δεξιά ως ακατάλληλος για να ηγηθεί ή ακόμη και ότι τα ’χει χαμένα. Ακόμα και μέλη της ίδιας του της κυβέρνησης μιλούν μερικές φορές γι’ αυτόν σαν να ήταν ένας ελαφρώς αφηρημένος ηλικιωμένος θείος.
Αλλά δεν είναι κάτι καινούργιο για τον Μπάιντεν να τον υποτιμούν. Αυτό συνέβη καθ’ όλη τη διάρκεια της καριέρας του -στη Γερουσία, ως αντιπρόεδρος, ως υποψήφιος πρόεδρος και τώρα ως πρόεδρος. Η πραγματικότητα είναι ότι στο εσωτερικό και το εξωτερικό είναι ήδη ένας τρομερά επιτυχημένος ηγέτης.
Πλέον θεωρείται ευρέως ότι ο Μπάιντεν θα διεκδικήσει την επανεκλογή του το 2024. Ακόμα και ορισμένοι από τους υποστηρικτές του αισθάνονται αμήχανα γι’ αυτό, δεδομένου ότι ήδη φαίνεται και ακούγεται στην ηλικία του και θα είναι 82 ετών στην αρχή μιας δεύτερης θητείας στο αξίωμα.
Όμως η αποτελεσματικότητα του Μπάιντεν ως προέδρου οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στη ριγκανική ικανότητά του να θέτει μια σαφή κατεύθυνση για την πολιτική και στη συνέχεια να αναθέτει αρμοδιότητες. Οι Δημοκρατικοί στο Καπιτώλιο έχουν κάνει τη βαριά δουλειά για να περάσει η νομοθεσία από το Κογκρέσο. Το επιτελείο εθνικής ασφάλειας του προέδρου οργάνωσε την πολιτική για την Ουκρανία. Ο Μπάιντεν προήδρευσε αλλά δεν προσπάθησε να καθοδηγήσει την πολιτική.
Μια δεύτερη θητεία μπορεί να φαίνεται υπερβολικά δύσκολη. Αλλά καθ’ όλη τη διάρκεια της πολιτικής του καριέρας, ο Μπάιντεν έχει δείξει την ικανότητα να εκπλήσσει και να μπερδεύει τους επικριτές του. Μη στοιχηματίσετε ότι δεν θα το ξανακάνει.
