Του Θέμη Τζήμα*
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη συνάντηση με τον πρόεδρο της UEFA αποφάσισε να παίξει το ρόλο της Θάτσερ ή τέλος πάντων το ρόλο που πολλοί αποδίδουν στη Θάτσερ (πεποίθηση για την οποία υπάρχουν σημαντικές και καλά θεμελιωμένες αμφισβητήσεις). Έτσι, εξήγγειλε ορισμένες παρεμβάσεις, κατασταλτικού χαρακτήρα, στον χώρο του οπαδικού κινήματος, τις οποίες προφανώς αποφάσισε όσο ξεναγούσε με τη θαλαμηγό κάποιου (ποιου αλήθεια;) την πρόεδρο της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και τον σύζυγό της (αμφότερους ελεγχόμενους για διαφθορά).
Για να κρίνουμε όμως τις αποφάσεις του Κυριάκου Μητσοτάκη πρέπει πρώτα να δούμε τον τρόπο σκέψης του. Και ο τρόπος σκέψης του φαίνεται ανάγλυφα από τη συνάντηση που συγκάλεσε στο Μέγαρο Μαξίμου. Μια συνάντηση όχι με τους θεσμικούς παράγοντες (αποκλειστικώς ή έστω κυρίως), αλλά κατά βάση με τους ολιγάρχες-παράγοντες του ποδοσφαίρου, οι οποίοι είναι βαθιά χωμένοι στις χειρότερες εκδοχές της μπίζνας του χουλιγκανισμού, της προστασίας και του οργανωμένου εγκλήματος, που ανθούν με αρχικό τόπο συνάντησης (αλλά όχι μοναδικό, ούτε κατεξοχήν) τις κερκίδες των «οργανωμένων». Ο Κυριάκος Μητσοτάκης θέλησε να αντιμετωπίσει τον χουλιγκανισμό, παρέα με εκείνους που τον «ταΐζουν». Ίσως σύντομα να καλέσει τους αρχηγούς της Greek Mafia, προκειμένου να συντονιστούν για θέματα αστυνόμευσης και διαφάνειας. Ο πρωθυπουργός κάλεσε τους ολιγάρχες στην πραγματικότητα για να κλείσει μια συμφωνία μαζί τους: να πετύχουν ένα σχετικώς ήπιο κλίμα μεταξύ τους και άρα και προς την κυβέρνηση. Να μαζέψουν τους πολύ απείθαρχους «δικούς» τους. Και για αντάλλαγμα να πάρουν ένα μεγαλύτερο ακόμα κομμάτι όχι μόνο ή κυρίως από το ελληνικό ποδόσφαιρο, αλλά από τις άλλες δουλειές που κλείνουν με μοχλό πίεσης και το ποδόσφαιρο.
Το ότι ο Κυριάκος Μητσοτάκης πιστεύει στην ομοιοπαθητική (αντιμετώπιση της διαφθοράς και του χουλιγκανισμού με περισσότερη διαφθορά) προκύπτει και από τις προτάσεις του: ένας σύνδεσμος ανά ομάδα, ο οποίος θα κατοικοεδρεύει στην αντίστοιχη ΠΑΕ. Αντί δηλαδή να σπάσουμε τη σχέση διοικητικών παραγόντων και στρατών χουλιγκάνων, την κάνουμε επίσημη, υπό μορφή σχέσης αλληλο-προστασίας: η ΠΑΕ κρατά ελεγχόμενους τους χούλιγκανς και οι τελευταίοι απολαμβάνουν των αντιστοίχων προνομίων, με το να ενταχθούν στον θεσμικό σύνδεσμο. Η κυβέρνηση «από πάνω» ενισχύει τις σχέσεις διαφθοράς και διαπλοκής, αρκεί οι λούμπεν να μη σκοτώνονται στους δρόμους σε βαθμό και με τρόπους που να εκθέτουν την κυβέρνηση. Επιπλέον, πρόσφερε στους ολιγάρχες και ένα οικονομικό δώρο, με την αστυνομία να γίνεται υπεργολάβος ασφαλείας ανωνύμων ποδοσφαιρικών εταιρειών, όπως συμβαίνει άλλωστε για κατασχέσεις ακινήτων και απεργοσπάστες εδώ και καιρό. Αλήθεια, παρεμπιπτόντως, από τη στιγμή κατά την οποία η ΕΛ.ΑΣ. θα ελέγχει την ασφάλεια κατά την προσέλευση στο γήπεδο, αυτή (δηλαδή το ελληνικό κράτος) δεν θα πρέπει να ευθύνεται για οποιαδήποτε έκτροπα;
Μάλιστα, ο πρωθυπουργός προέβη και σε μια ασχήμια ακόμα: όχι μόνο μίλησε γενικώς και αορίστως για χούλιγκανς αντί για ναζιστές χούλιγκανς στα επεισόδια της Νέας Φιλαδέλφειας (αλλά πώς να πει κάτι τέτοιο όταν χρηματοδοτεί και εξοπλίζει το ναζισμό στην Ουκρανία;), αλλά επιπλέον αναφέρθηκε σε «ραντεβού θανάτου», ενοχοποιώντας επομένως (και) το θύμα. Πέρα από συγκεκριμένες ιστοσελίδες, από πουθενά δεν προκύπτει κάτι τέτοιο μέχρι σήμερα σε υψηλό βαθμό πιθανολόγησης. Από πού και ως πού λοιπόν, ο πρωθυπουργός παίρνει θέση σε μια εξελισσόμενη αστυνομική έρευνα;
Φυσικά για τις κοινωνικές ρίζες του φαινομένου, ούτε λόγος. Άλλωστε, το θέατρο στο Μαξίμου για το ποδόσφαιρο είχε δύο μηνύματα: το ένα, με γλάστρα τον πρόεδρο της UEFA αφορούσε το εκλογικό κοινό του πρωθυπουργού. Δεν χτύπησε καλά ούτε το αστυνομικό φιάσκο, ούτε οι διακοπές του πρωθυπουργού εν μέσω τέτοιων γεγονότων, οπότε έψαξαν οι επικοινωνιολόγοι του έναν τρόπο να «γυρίσουν» το παιχνίδι, όπως και την πρώτη τετραετία. Το δεύτερο αφορά τους ολιγάρχες. Ήταν μια υπενθύμιση ότι η «ομερτά» έχει και κανόνες, όπως και μεγάλο αφεντικό που την επιβλέπει. Αυτός είναι ο ρόλος του πρωθυπουργού. Οι βρόμικες δουλειές θα συνεχίσουν να γίνονται και θα αβγατίσουν, αλλά ο πρωθυπουργός θέλει ησυχία.
- O Θέμης Τζήμας είναι δικηγόρος, διδάκτορας δημοσίου δικαίου και πολιτικής επιστήμης του ΑΠΘ και μεταδιδακτορικός ερευνητής. Έχει δημοσιεύσει μελέτες σε διεθνή συνέδρια και σε νομικές επιθεωρήσεις και έχει συμμετάσχει σε διάφορες διεθνείς αποστολές.