Του Μιχάλη Ψύλου
Η Αμερικανίδα φιλόσοφος Νάνσυ Φρέιζερ είναι μεταξύ των σημαντικότερων ακαδημαϊκών στις Ηνωμένες Πολιτείες. Καθηγήτρια Πολιτικών Επιστημών στο New School της Νέας Υόρκης, η Φρέιζερ έχει συγγράψει πολλά βιβλία, εστιάζοντας κυρίως την ματιά της στο θέμα της δικαιοσύνης.
Πρόσφατα μάλιστα δέχθηκε πρόσκληση από το Πανεπιστήμιο της Κολωνίας για να πραγματοποιήσει σειρά διαλέξεων με αφορμή το τελευταίο βιβλίο της με τίτλο: «Fortunes of Feminism: From State-Managed Capitalism to Neoliberal Crisis». Ένα βιβλίο, όπου η διάσημη φιλόσοφος, κάνοντας κριτική στον καπιταλισμό και ζητώντας ένα ριζικά διαφορετικό όραμα για τον φεμινισμό, δείχνει πώς η δικαιοσύνη ανάμεσα στα φύλα ρέπει να είναι στο επίκεντρο κάθε αγώνα για μια κοινωνία ισότητας.
Το πανεπιστήμιο της Κολωνίας θα τιμούσε επίσης τη Φρέιζερ με το βραβείο «Αλμπέρτους Μάγκνους», του διάσημου θεολόγου που δίδαξε στην γερμανική αυτή πόλη πριν 8 αιώνες.
Λίγες όμως μέρες πριν φτάσει στη Γερμανία για τις διαλέξεις, ο Πρύτανης του Πανεπιστημίου της Κολωνίας, ακύρωσε ξαφνικά το πρόγραμμα και ανακοίνωσε μάλιστα στη Φρέιζερ ότι δεν είναι καλοδεχούμενη.
Ο λόγος; Η Φρέιζερ, που ας σημειωθεί είναι Εβραία, είχε υπογράψει μια κοινή δήλωση 200 «Φιλοσόφων για την Παλαιστίνη», τον περασμένο Νοέμβριο, με την οποία καταδικαζόταν ο πόλεμος του Ισραήλ στη Γάζα. «Η δήλωσή μας σε καμία περίπτωση δεν μειώνει τη βαρβαρότητα και την αποκρουστική βία της επίθεσης που πραγματοποιήθηκε από τη Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου», είπε η Φρέιζερ σε συνέντευξή της στην αυστριακή εφημερίδα «Der Standard». Η επέμβαση του Ισραήλ στη Γάζα όμως, χαρακτηρίστηκε ως «γενοκτονία που εκτυλίσσεται» από τους υπογράφοντες φιλοσόφους.
Εκπληκτη, η Φρέιζερ αναρωτήθηκε: «Τι σημασία έχει για τον Πρύτανη ποιες είναι οι απόψεις μου για τη Μέση Ανατολή; Είμαι ελεύθερος άνθρωπος και μπορώ να υπογράψω ότι θέλω. Φυσικά υπάρχουν πολλές διαφορετικές απόψεις για την Παλαιστίνη και το Ισραήλ. Υπάρχει πολύς πόνος από όλες τις πλευρές, συμπεριλαμβανομένου του πόνου που έχω βιώσει η ίδια ως Εβραία».
Πού είναι άραγε αξίες, όπως η ακαδημαϊκή ελευθερία, η ελευθερία γνώμης, η ελευθερία του λόγου;
Ο αποκλεισμός της Φρέιζερ και μάλιστα από ένα Ακαδημαϊκό ίδρυμα, «στέλνει επίσης ένα πολύ ισχυρό μήνυμα στους επιστήμονες σε όλο τον κόσμο: αν τολμήσετε να εκφράσετε ορισμένες απόψεις για ορισμένα πολιτικά ζητήματα, δεν θα είστε ευπρόσδεκτοι στη Γερμανία», όπως είπε η ίδια. «Ο Αλμπερτους Μάγκνους θα είχε τρομοκρατηθεί!»
Δεκάδες Γερμανοί ακαδημαϊκοί έσπευσαν να στηρίξουν την Φρέιζερ, καταδικάζοντας τον νέο Μακαρθισμό και κάνοντας λόγο για «υστερία». Ο Γερμανός καθηγητής Βόλφγκανγκ Μπενζ υπενθύμισε ότι «το πανεπιστήμιο είναι τόπος συζήτησης, ακόμη και για αμφιλεγόμενα θέματα… Το Πανεπιστήμιο της Κολωνίας θα έπρεπε να έχει προσφέρει το χώρο για συζήτηση σχετικά με τις φιλοσοφικές και πολιτικές θέσεις της εξέχουσας φιλόσοφου Νάνσι Φρέιζερ», τόνισε ο Μπενζ και πρόσθεσε: «Το να την ξεφορτώνεσαι δεν είναι μόνο τρελό, αλλά και αναξιοπρεπές».
