Ο Αμερικανός πρέσβης Τομ Μπάρακ μεσολαβεί για θερμότερες σχέσεις ΗΠΑ-Τουρκίας, προωθώντας αιτήματα της Άγκυρας για F-16, F-35 και επίλυση του ζητήματος των S-400. Δείτε το παρασκήνιο.
Ο Αμερικανός πρέσβης στην Άγκυρα, Τομ Μπάρακ, εξελίσσεται σε καταλύτη αναβάθμισης των αμερικανοτουρκικών σχέσεων, ανοίγοντας τον δρόμο για πιθανή επίσημη πρόσκληση του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν στον Λευκό Οίκο. Στο επίκεντρο της αμερικανικής διπλωματικής κινητικότητας βρίσκονται τρία στρατηγικής σημασίας αιτήματα της Άγκυρας, με έμφαση στις εξοπλιστικές συμφωνίες και τη γεωπολιτική της θέση στη Μέση Ανατολή.
Κρίσιμα αιτήματα της Τουρκίας προς τις ΗΠΑ
Σύμφωνα με πηγές στην Ουάσινγκτον, η αποστολή του Μπάρακ επικεντρώνεται στην ικανοποίηση τριών τουρκικών αιτημάτων που αποτελούν προϋπόθεση για μια εφ’ όλης της ύλης συνάντηση με τον Αμερικανό πρόεδρο:
- Οριστικοποίηση της συμφωνίας για τα 40 F-16 που έχει εγκριθεί από το Κογκρέσο, αλλά εκκρεμεί η υλοποίηση λόγω τεχνικών και οικονομικών παραμέτρων.
- Επαναφορά της Τουρκίας στο πρόγραμμα των F-35, είτε ως συμπαραγωγός χώρα είτε ως κοινός πελάτης, υπό το καθεστώς του Foreign Military Sales (FMS), όπως συμβαίνει με την Ελλάδα.
- Αναγνώριση του “ειρηνευτικού ρόλου” του Ερντογάν στη Συρία, με στόχο να εδραιωθεί ως σταθεροποιητικός παράγοντας στη Μέση Ανατολή για λογαριασμό των ΗΠΑ.
Το εμπόδιο των S-400 και η τροπολογία NDAA 1245
Παρά την πρόοδο στο θέμα των F-16, η επιστροφή της Τουρκίας στα F-35 σκοντάφτει στη νομοθεσία. Συγκεκριμένα, η τροπολογία 1245 του αμερικανικού ΝDAA (2020) απαγορεύει την πώληση F-35 όσο η Άγκυρα διατηρεί στην κατοχή της το ρωσικό αντιαεροπορικό σύστημα S-400.
Η στρατηγική του Τομ Μπάρακ εστιάζει στη μετατόπιση του αφηγήματος στο Κογκρέσο. Με βασικό επιχείρημα ότι η Τουρκία προμηθεύτηκε τους S-400 λόγω της αμερικανικής άρνησης να της πουλήσει τους Patriot, και ότι τα ρωσικά συστήματα «ουδέποτε ενεργοποιήθηκαν», ο Αμερικανός αξιωματούχος προωθεί σενάρια «ανενεργής κατοχής» ή «παραμονής των S-400 στη συσκευασία».
Ο ρόλος του Τραμπ και οι υποστηρικτές του Ερντογάν
Στην Ουάσινγκτον, ισχυροί κύκλοι με επιρροή στο Ρεπουμπλικανικό στρατόπεδο και προσκείμενοι στον Ντόναλντ Τραμπ βλέπουν τον Ερντογάν ως κρίσιμο γεωπολιτικό σύμμαχο. Θεωρούν ότι η προσωπική σχέση των δύο ηγετών μπορεί να αξιοποιηθεί για την εξυπηρέτηση των αμερικανικών συμφερόντων στη Συρία, ιδιαίτερα μετά την αποχώρηση μεγάλων δυνάμεων και τη γεωπολιτική ρευστότητα στην περιοχή.
Συμπεράσματα: Μια νέα φάση στις σχέσεις Ουάσινγκτον–Άγκυρας;
Η αποστολή Μπάρακ έχει τη δυναμική να δρομολογήσει μια νέα στρατηγική σχέση ΗΠΑ–Τουρκίας, με αντάλλαγμα την επίλυση μακροχρόνιων ζητημάτων αμοιβαίου ενδιαφέροντος. Η πιθανή πρόσκληση Ερντογάν στον Λευκό Οίκο δεν θα είναι απλώς συμβολική, αλλά θα σηματοδοτήσει επαναπροσέγγιση γεμάτη γεωπολιτικές και αμυντικές προεκτάσεις.
