Του Μιχάλη Ψύλου
«Σε λίγα σημεία του πλανήτη μας ο διάβολος φαίνεται τόσο πολύ όσο στους Αγίους Τόπους», σχολιάζει η ισπανική El Pais.
Ο «διάβολος» έχει κάνει αισθητή την παρουσία του στην πολύπαθη Μέση Ανατολή εδώ και 3.000 χρόνια. Είτε κρατώντας το σπαθί του Αιγύπτιου Φαραώ κατά των Εβραίων ή των τρομοκρατικών επιθέσεων κατά του Ισραήλ από τις ένοπλες ταξιαρχίες Αλ Κασάμ της Χαμάς, πριν τρεις εβδομάδες, αλλά και της «συλλογικής τιμωρίας» δύο εκατομμυρίων αμάχων Παλαιστινίων από τους ισραηλινούς βομβαρδισμούς στη Γάζα.
Και στη διάρκεια των 3.000 ετών, οι Βαβυλώνιοι, οι Ρωμαίοι, οι Σταυροφόροι και άλλοι «επουράνιοι» απεσταλμένοι των τριών μεγάλων θρησκειών, των Εβραίων, των Χριστιανών και των Μουσουλμάνων, κήρυξαν τον «Οφθαλμό αντί οφθαλμού και οδόντα αντί οδόντος», κατά την Παλαιά Διαθήκη. Και σήμερα: Βόμβα αντί βόμβας… Και δυστυχώς, βασικοί υπεύθυνοι εκατέρωθεν για τις σφαγές είναι διάφοροι «θρησκευτικοί εξτρεμιστές», που έχουν μετατοπίσει τη σύγκρουση στη λογική του «ποιος είναι ο αποκλειστικός υπεύθυνος».
Ακροδεξιοί υπερ-ορθόδοξοι Εβραίοι δίνουν το στίγμα στην κυβέρνηση Νετανιάχου. Φανατικοί ισλαμιστές, που δεν νοιάζονται για την ανθρώπινη ζωή, κυριαρχούν στη Χαμάς.
Όπως λέει ο διάσημος Ισραηλινός φιλόσοφος Ονρί Μποέμ και στα δύο στρατόπεδα, υπάρχουν δύο ανταγωνιστικές ιδέες για μια «απόλυτη ενσάρκωση» της θυματοποίησης: Εβραίοι και Παλαιστίνιοι -και οι δύο με μακρά ιστορία θυματοποίησης.
Από την ισραηλινή πλευρά υπάρχει μια αναβίωση της αφήγησης των Εβραίων ως αιώνιων θυμάτων.
Από την πλευρά της Χαμάς, διατυπώνεται η άποψη ότι οι Παλαιστίνιοι είναι τα θύματα και οι Ισραηλινοί είναι οι θύτες. Απαγωγές ομήρων και τραγικά γεγονότα όπως της 7ης Οκτωβρίου, έρχονται σε αντίθεση με τις κατηγορίες. Οι Ισραηλινοί γίνονται θύματα και οι άνδρες της Χαμάς γίνονται θύτες.
Το μεγάλο ερώτημα είναι βέβαια αν θα σπάσει ποτέ αυτή η αλυσίδα της βίας στη Μέση Ανατολή; Και η επιθυμία για εκδίκηση; Είναι σαφές ότι η σφαγή 1300 Ισραηλινών από τις ταξιαρχίες Αλ Κασάμ της Χαμάς στις 7 Οκτωβρίου αντιπροσωπεύει ένα σημείο καμπής για τον λαό του Ισραήλ. Αλλά και οι περισσότεροι από 5.000 νεκροί παλαιστίνιοι-στη συντριπτική τους πλειοψηφία γυναικόπαιδα – μέσα σε 17 μέρες- θα σημαδεύει για πολλά χρόνια την αραβική συνείδηση.
Δυστυχώς,» το κράτος του Ισραήλ είναι δημοκρατικό για τους Εβραίους πολίτες και …Εβραϊκό για τους Αραβο-ισραηλινούς», όπως λέει εύστοχα ο Ομρί Μποέμ, που είναι πρόεδρος του τμήματος φιλοσοφίας στο New School for Social Research. Πολλά θα εξαρτηθούν στην πορεία της σύγκρουσης από το αν θα παραμεριστούν οι φανατικοί ισλαμιστές από την ηγεσία των Παλαιστινίων, αλλά και των φανατικών υπερ-ορθόδοξων από ισραηλινή ηγεσία.
«Η δημοκρατία» λέει ο Μποέμ, εξαρτάται από το κράτος δικαίου και το κράτος δικαίου εξαρτάται από την πλήρη ισότητα των πολιτών, καθώς και από την υποταγή όλων-συμπεριλαμβανομένης της κυρίαρχης κυβέρνησης- στον ίδιο νόμο»
Το κράτος δικαίου εξαρτάται επομένως από την αρχή ότι το κράτος ανήκει εξίσου σε όλους τους πολίτες του, σε έναν πληθυσμό που είναι εν μέρει Εβραίος και εν μέρει Παλαιστινιακός…Μόνο αν υπάρξουν κάποτε δύο κράτη και μια Εβραιο-παλαιστινιακή αλληλεγγύη που θα προωθήσει τον πλήρη σεβασμό όλων των πολιτών από το κράτος, μπορεί ο «Διάβολος» να εξαφανιστεί από τους Αγίους Τόπους…
