Σε μια παρέμβαση που προκαλεί πολιτικούς κραδασμούς σε Ουάσινγκτον, Κίεβο και Μόσχα, ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, Ντόναλντ Τραμπ, απαίτησε με οξύ τόνο την άμεση αποδοχή από την Ουκρανία της πρότασης Πούτιν για διαπραγματεύσεις στην Τουρκία. Με ανάρτησή του στην πλατφόρμα Truth Social, ο Αμερικανός πρόεδρος κάλεσε το Κίεβο να προσέλθει «ΑΜΕΣΑ» σε συνομιλίες με τη ρωσική ηγεσία, αφήνοντας παράλληλα σαφείς αιχμές τόσο προς τον Ουκρανό πρόεδρο Βολοντίμιρ Ζελένσκι όσο και προς τον Ρώσο ομόλογό του, Βλαντίμιρ Πούτιν.
Ο Τραμπ κατηγόρησε την ουκρανική ηγεσία ότι αρνείται πεισματικά την πολιτική λύση, σημειώνοντας ότι μια συνάντηση στην Τουρκία είναι αναγκαία «τουλάχιστον για να διαπιστωθεί αν υπάρχει έδαφος για συμφωνία». Σε περίπτωση αρνητικής έκβασης, πρόσθεσε, «ΗΠΑ και Ευρώπη θα γνωρίζουν πού ακριβώς βρισκόμαστε και θα προχωρήσουν αναλόγως». Η τοποθέτησή του συνοδεύτηκε από την κεφαλαιογραφημένη κραυγή: «ΝΑ ΓΙΝΕΙ Η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ, ΤΩΡΑ!!!»
Αιχμές κατά Πούτιν – «Προτιμά τους εορτασμούς από την ειρήνη»
Ο Τραμπ δεν αρκέστηκε μόνο στην επίθεση κατά του Κιέβου, αλλά στράφηκε και κατά του Πούτιν, τον οποίο κατηγόρησε ότι δίνει προτεραιότητα στους εορτασμούς για τη νίκη στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, αντί να επικεντρωθεί στην εξεύρεση ειρηνευτικής λύσης. «Αρχίζω να αμφιβάλλω ότι η Ουκρανία θα συμφωνήσει με τον Πούτιν, ο οποίος είναι πολύ απασχολημένος με τον εορτασμό — μια νίκη που δεν θα μπορούσε καν να επιτευχθεί χωρίς τις Ηνωμένες Πολιτείες», ανέφερε δηκτικά.
Άμεση απάντηση από Ζελένσκι – Σκέψεις για Κωνσταντινούπολη
Η παρέμβαση Τραμπ ανάγκασε το προεδρικό περιβάλλον Ζελένσκι να απαντήσει τάχιστα. Αν και το Κίεβο έχει διαμηνύσει επανειλημμένα πως δεν θα προσέλθει σε διαπραγματεύσεις όσο η Ρωσία κατέχει ουκρανικά εδάφη, μετά τη δήλωση Τραμπ, ο ίδιος ο Ζελένσκι φέρεται να άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο συνάντησης με τον Πούτιν την Πέμπτη στην Κωνσταντινούπολη, υπό την αιγίδα της Τουρκίας.
Διχασμένη η Ευρώπη – Πίεση για πολιτική λύση
Η στάση Τραμπ εντείνει τις ήδη υπάρχουσες πιέσεις προς το Κίεβο, ενώ φέρνει σε δύσκολη θέση τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, οι οποίες εμφανίζονται διχασμένες: από τη μία, η κόπωση από τον παρατεταμένο πόλεμο οδηγεί σε πιέσεις για πολιτική λύση· από την άλλη, κυριαρχεί ο φόβος ότι μια βεβιασμένη συμφωνία θα επιβραβεύσει τη ρωσική επιθετικότητα.
Σκεπτικισμός σε Βρυξέλλες και ΝΑΤΟ
Η αντίδραση από Ε.Ε. και ΝΑΤΟ ήρθε με προσεκτικό αλλά ψυχρό τόνο. Διπλωματικές πηγές στις Βρυξέλλες σχολίαζαν ότι «οποιαδήποτε ειρηνευτική πρωτοβουλία πρέπει να βασίζεται στον σεβασμό του διεθνούς δικαίου και της εδαφικής ακεραιότητας της Ουκρανίας», ενώ αξιωματούχος του ΝΑΤΟ υπενθύμιζε πως «δεν μπορεί να υπάρξει ουσιαστικός διάλογος όσο συνεχίζεται η ρωσική κατοχή».
Παράλληλα, σε ανεπίσημο επίπεδο, αρκετοί Ευρωπαίοι διπλωμάτες εκφράζουν ανησυχία ότι ο Τραμπ επιχειρεί να ανατρέψει τη συλλογική στάση της Δύσης και να οδηγήσει τις εξελίξεις προς μια διμερή λύση που θα εξυπηρετεί περισσότερο γεωπολιτικά και εκλογικά συμφέροντα των ΗΠΑ, παρά την ασφάλεια της Ευρώπης.
Επιφυλάξεις από την Άγκυρα – Δεν θέλει ρόλο-κομπάρσου
Παρά τη φαινομενική διάθεση να αναλάβει ρόλο μεσολαβητή, η Τουρκία τηρεί προς το παρόν στάση αναμονής. Διπλωματικές πηγές στην Άγκυρα μεταφέρουν πως ο πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν είναι πρόθυμος να φιλοξενήσει μια ενδεχόμενη τριμερή συνάντηση, ωστόσο δεν επιθυμεί να χρησιμοποιηθεί απλώς ως γεωγραφικό «σκηνικό» σε μια συμφωνία που θα σχεδιαστεί εξ ολοκλήρου από Ουάσινγκτον και Μόσχα. Η Άγκυρα επιδιώκει ρόλο ενεργού παίκτη, όχι θεατή.
Την ίδια ώρα, τουρκικά μέσα επισημαίνουν ότι οποιαδήποτε μεσολαβητική προσπάθεια θα πρέπει να διασφαλίζει «ισορροπία», καθώς η Άγκυρα διατηρεί ευαίσθητες σχέσεις και με τη Ρωσία και με την Ουκρανία.
Διεθνείς αναλυτές: «Ο Τραμπ επιδιώκει προσωπική διπλωματική νίκη»
Αναλυτές της διεθνούς πολιτικής σκηνής εκτιμούν ότι η αιφνιδιαστική τοποθέτηση Τραμπ συνδέεται άμεσα με την προσπάθειά του να χτίσει προφίλ «ειρηνοποιού» ενόψει των αμερικανικών εκλογών του 2026, αλλά και να διαφοροποιηθεί πλήρως από τη γραμμή του Στέιτ Ντιπάρτμεντ και των παραδοσιακών συμμάχων της Δύσης.
«Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Τραμπ προσεγγίζει τη Ρωσία με έναν τρόπο που προκαλεί δυσφορία στους συμμάχους του», σημειώνει ο πολιτικός αναλυτής Ρίτσαρντ Χάας. «Αυτό που αλλάζει τώρα είναι η ένταση και η συγκυρία. Το να πιέζει το Κίεβο για διαπραγματεύσεις ενώ συνεχίζεται η κατοχή, είναι μια γραμμή που απέχει αρκετά από τη μέχρι τώρα δυτική πολιτική».
Άλλοι σχολιαστές κάνουν λόγο για κίνηση υψηλού ρίσκου που μπορεί είτε να ξεμπλοκάρει το αδιέξοδο είτε να προκαλέσει ρήγματα στην ενότητα της Δύσης και στο εσωτερικό της ουκρανικής ηγεσίας.
