Όταν ο εμπορικός εκπρόσωπος της Ουκρανίας, Taras Kachka, αποκάλυψε στο POLITICO ότι το Κίεβο επρόκειτο να μηνύσει τις κυβερνήσεις της ΕΕ για τα σιτηρά, η οργή των Βρυξελλών ξεχείλισε…
«Ήταν μεθυσμένος αυτός ο άνθρωπος;» αναφώνησε μέλος του διπλωματικού σώματος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, όπως αναφέρει το Politico.
Η Ουκρανία όμως πραγματοποίησε την υπόσχεση του Kachka τη Δευτέρα (18/9), καταθέτοντας επίσημα αγωγές κατά της Πολωνίας, της Ουγγαρίας και της Σλοβακίας στον Παγκόσμιο Οργανισμό Εμπορίου, αφού τρεις χώρες αποφάσισαν να αψηφήσουν τις Βρυξέλλες και να απαγορεύσουν τις εισαγωγές ουκρανικών σιτηρών.
Η διαμάχη έχει διαρρήξει την ευρωπαϊκή ενότητα, με πολλούς διπλωμάτες της ΕΕ να είναι ιδιαιτέρως εξαγριωμένοι με την Πολωνία.
Και η σύγκρουση δοκιμάζει σοβαρά τις σχέσεις μεταξύ του Κιέβου και των Βρυξελλών σε μια ευαίσθητη στιγμή στον πόλεμο της Ουκρανίας, που διαρκεί 18 μήνες, ενάντια στους εισβολείς της Ρωσίας.
Το χειρότερο; Όλα είναι απλά μια γεύση από τους αγώνες που έρχονται, αναφέρει το Politico.
Από την πλευρά του, ο Kachka απάντησε: Οι διπλωμάτες της ΕΕ, είπε στο POLITICO, προφανώς «δεν ήταν έτοιμοι για αυτό το είδος καθαρής γλώσσας» από το Κίεβο.
Το ιστορικό των εντάσεων
Οι εντάσεις ξέσπασαν το βράδυ της Παρασκευής (15/9), αφού η Ευρωπαϊκή Επιτροπή αποφάσισε να επιτρέψει τις πωλήσεις ουκρανικών σιτηρών σε ολόκληρη την ΕΕ.
Αυτό τερμάτισε τους περιορισμούς στις εισαγωγές σιτηρών που είχαν αρχικά επιδιώξει και κέρδισαν, την άνοιξη, πέντε ανατολικές χώρες-μέλη της ΕΕ για να προστατεύσουν τους δικούς τους εγχώριους αγρότες από τον ανταγωνισμό.
Μέσα σε λίγες ώρες, η Πολωνία, η Ουγγαρία και η Σλοβακία ανακοίνωσαν τις δικές τους μονομερείς απαγορεύσεις στα ουκρανικά σιτηρά — απορρίπτοντας την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, παραβιάζοντας τους κανόνες της ενιαίας αγοράς της ΕΕ και εξοργίζοντας τις κυβερνήσεις της ΕΕ.
Σύμμαχοι… μερικής απασχόλησης
Οι τρεις χώρες είναι ένοχες για «αλληλεγγύη μερικής απασχόλησης» με την Ουκρανία, κατήγγειλε ο Γερμανός υπουργός Γεωργίας Cem Özdemir.
«Όταν σε βολεύει, είσαι αλληλέγγυος και όταν δεν σου ταιριάζει, δεν είσαι», είπε ο Özdemir, καθώς έφτασε για μια συνάντηση των υπουργών Γεωργίας της ΕΕ.
Ένας διπλωμάτης της ΕΕ είπε ότι η μονομερής κίνηση αποδεικνύει ότι η νίκη στις εκλογές μετράει περισσότερο από τις οικονομικές ανησυχίες στην Πολωνία, η οποία βρίσκεται στη μέση μιας εκστρατείας υψηλού κινδύνου ενόψει των εκλογών του επόμενου μήνα.
«Δεν πρόκειται πλέον για οικονομικές ανησυχίες, αλλά για εθνικούς πολιτικούς στόχους», είπε ο διπλωμάτης.
«Το γνωρίζαμε ήδη, αλλά τώρα είναι ανοιχτό και ξεκάθαρο σε όλους».
Η διαμάχη αποκαλύπτει μια από τις συγκρούσεις που είναι η καρδιά της δυτικής συμμαχίας που υποστηρίζει την Ουκρανία.
Για πόσο ακόμη μπορεί η ΕΕ (και οι άλλοι σύμμαχοι της Ουκρανίας) να συνεχίσουν να υποστηρίζουν το Κίεβο, ενόψει της πολιτικής πίεσης να ενισχύσουν τις εγχώριες οικονομίες τους και —όπως στην Πολωνία— να κερδίσουν ψήφους;
Το ερώτημα θα γίνει μόνο πιο οξύ καθώς η Ουκρανία, μια γεωργική δύναμη, επιδιώκει να γίνει πλήρες μέλος της ΕΕ, αναφέρει το Politico.
Σήμερα, 19/9, οι υπουργοί ευρωπαϊκών υποθέσεων από τις 27 πρωτεύουσες του μπλοκ θα συζητήσουν κατά τη διάρκεια του γεύματος την πιθανή μελλοντική διεύρυνση του μπλοκ για την αποδοχή της Ουκρανίας και των εθνών στα Δυτικά Βαλκάνια.
Οι ηγέτες της ΕΕ έχουν εκφράσει έντονα την ανάγκη να ανοίξει η πόρτα της ΕΕ στην Ουκρανία μετά την έναρξη της πλήρους κλίμακας εισβολής της Ρωσίας.
Όμως, όλο και περισσότερο, το μπλοκ αρχίζει να συνειδητοποιεί ότι η υποδοχή μιας κατεστραμμένης από τον πόλεμο χώρας με περισσότερους από 40 εκατομμύρια ανθρώπους σημαίνει ότι η ίδια η ΕΕ θα πρέπει να αλλάξει.
Η αποδοχή στην ενιαία αγορά της ΕΕ θα έκανε την Ουκρανία τον μεγαλύτερο δικαιούχο των γεωργικών επιδοτήσεων της ΕΕ, αναγκάζοντας την αναθεώρηση της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής.
Στη συνέχεια, υπάρχουν μεγαλύτερα ερωτήματα, όπως το κόστος της ανοικοδόμησης, η περιφερειακή βοήθεια και η ανάγκη μεταρρύθμισης των εσωτερικών διαδικασιών της ΕΕ.
Σε όλες αυτές τις συζητήσεις, τα νυν κράτη μέλη της ΕΕ πρόκειται να χάσουν ισχύ και χρήματα από την Ουκρανία.
Πολωνικές δημοσκοπήσεις
Οι ελιγμοί της δεξιάς κυβέρνησης της Πολωνίας, που μάχεται για να κερδίσει την επανεκλογή της τον επόμενο μήνα, έχει προκαλέσει άλλες χώρες μέλη της ΕΕ εδώ και εβδομάδες.
Μαζί με τις χώρες της Βαλτικής, η Βαρσοβία ηγήθηκε της κατηγορίας για αυστηρότερες ευρωπαϊκές οικονομικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας και για περισσότερα όπλα και χρήματα για την Ουκρανία.
Αλλά όταν αντιμετωπίζει τις συνέπειες της υποστήριξης της Ουκρανίας για τους δικούς της αγρότες, είναι εκπληκτικό πόσο γρήγορα η Πολωνία «πετάει τους Ουκρανούς κάτω από το λεωφορείο», είπε ο αξιωματούχος της ΕΕ που αναφέρθηκε παραπάνω.
«Αυτή η κίνηση της Πολωνίας, της Ουγγαρίας και της Σλοβακίας υπονομεύει ολόκληρη την ενότητα της ΕΕ έναντι της Ουκρανίας», είπε ένας άλλος διπλωμάτης της ΕΕ, προσθέτοντας ότι «η Επιτροπή θα πρέπει πιθανώς να μηνύσει αυτά τα κράτη μέλη.
Είναι παραβίαση των κανόνων της εσωτερικής αγοράς».
Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή βρίσκεται σε λεπτή θέση.
Στο πλαίσιο της εντολής του να υποστηρίξει την ενιαία αγορά της ΕΕ, η εκτελεστική εξουσία μπορεί να κινήσει διαδικασία επί παραβάσει — η οποία θα στείλει επίσης ένα μήνυμα υποστήριξης στο Κίεβο.
Πάντως, ο Holger Hestermeyer, καθηγητής Νομικής στη Σχολή Διεθνών Σπουδών της Βιέννης, δήλωσε ότι η ΕΕ πιθανότατα θα επιδιώξει να προστατεύσει τη δική της αποστολή, λέγοντας ότι «δεν θέλουμε να δημιουργήσουμε προηγούμενο στο οποίο σε ορισμένες περιπτώσεις, τα κράτη μέλη θα το κάνουν μόνα τους και στη συνέχεια υπερασπίζονται τα μέτρα τους».
