Του Τάσου Παππά
Το 2015 ήταν μια πολύ πυκνή χρονιά. Γεγονότα, διλήμματα, απειλές, απονενοημένα διαβήματα, βολονταρισμοί, ρητορικοί εξτρεμισμοί, δεύτερες σκέψεις, κρυφά σχέδια, παράδοξες συμμαχίες, θεαματικές αναδιπλώσεις, συγκρούσεις εντός και εκτός Ελλάδας. Δεν έχουν απαντηθεί όλα τα ερωτήματα. Ενδεχομένως κάποια να μην απαντηθούν ποτέ. Εξαρτάται απ’ αυτούς που είχαν καθοριστικό ρόλο και με τις επιλογές τους επηρέασαν τα πράγματα. Θα αποκαλύψουν πλευρές του παρασκηνίου; Θα πουν την… πάσα αλήθεια ή μόνο την αλήθεια που τους βολεύει και τους εξαγνίζει;
Η υστεροφημία είναι μια υπόθεση που απασχολεί τα δημόσια πρόσωπα. Κάνουν ό,τι μπορούν προκειμένου οι ιστορικοί του μέλλοντος να τους αντιμετωπίσουν στην καλύτερη περίπτωση με επαίνους, στη χειρότερη με επιείκεια. Δικαιολογούν τις αποφάσεις τους και χρεώνουν στους αντιπάλους τους τα κακά -κυρίως σ’ αυτούς που δεν βρίσκονται στη ζωή και δεν μπορούν να τους αντικρούσουν. Γράφουν ή αναθέτουν σε άλλους να γράψουν τις αυτοβιογραφίες τους, στις οποίες υπάρχει πλεόνασμα αυτοθαυμασμού και τεράστιο έλλειμμα αυτοκριτικής. Με διάφορες αφορμές εκείνη η περίοδος έρχεται συνεχώς στην επικαιρότητα. Οι δηλώσεις των πρωταγωνιστών, οι φήμες που διακινούνται, τα σενάρια που κυκλοφορούν άλλοτε εμπλουτίζουν τη συζήτηση και δίνουν ερεθίσματα για περαιτέρω έρευνα, άλλοτε συσκοτίζουν. Τις τελευταίες μέρες είχαμε ορισμένες πολύ ενδιαφέρουσες παρεμβάσεις:
● «Η πιο δύσκολη στιγμή της θητείας μου ήταν την περίοδο της ευρωκρίσης, όταν ζήτησα τόσα πολλά από τους Ελληνες» είπε η απερχόμενη καγκελάριος της Γερμανίας Αν. Μέρκελ. Καλοδεχούμενη η καθυστερημένη ομολογία της. Βεβαίως η κ. Μέρκελ δεν αναφέρεται μόνο στο 2015 αλλά σε όλη τη φάση της κρίσης. Θα θέλαμε όμως να μάθουμε γιατί δεν αποδοκίμασε τα γερμανικά μέσα ενημέρωσης που μιλούσαν για τους τεμπέληδες Ελληνες οι οποίοι πρέπει να τιμωρηθούν παραδειγματικά για να βάλουν μυαλό, γιατί δεν σταμάτησε τον Σόιμπλε το 2012, όταν ο τότε υπουργός της πρότεινε στον Ευάγγ. Βενιζέλο να δεχτεί η Ελλάδα να αποχωρήσει από το ευρώ, και γιατί δεν εμπόδισε τον Σόιμπλε να καταθέσει το 2015 το σχέδιό του για προσωρινή απομάκρυνση της Ελλάδας από την ευρωζώνη.
Διαφωνούσε; Δύσκολο να το πιστέψει κανείς αυτό; Συμφωνούσε; Ε, τότε έδρασε εκβιαστικά απέναντι σε μια εκλεγμένη κυβέρνηση την οποία ο υφιστάμενός της μισούσε και έφτασε στο σημείο να πει ότι λυπάται τους Ελληνες που εξέλεξαν τέτοια κυβέρνηση. Εκτός από τη Μέρκελ πρέπει να μας πουν αν μετανιώνουν και κείνοι οι… υπερπατριώτες που εδώ στην Ελλάδα στήριζαν με τα μπούνια την πολιτική της, πλειοδοτούσαν στον διαγωνισμό ταπείνωσης της χώρας, αποθέωναν τον Σόιμπλε για την πυγμή του και καλούσαν την ηγεσία της Γερμανίας να μην υποχωρήσει ούτε βήμα στους αριστεριστές που ξεγέλασαν τους Ελληνες.
● Γιατί ο Τσίπρας σχημάτισε κυβέρνηση με τη βοήθεια ενός εθνικιστικού κόμματος τον Γενάρη του 2015; Δεν υπήρχε άλλη επιλογή. Το ΚΚΕ, που ήταν αντιμνημονιακό, ούτε που το σκέφτηκε. Το ΚΙΝ.ΑΛΛ. και το Ποτάμι συμφωνούσαν με τα μνημόνια, οπότε ήταν αδύνατον να συμμετάσχουν σε μια κυβέρνηση που είχε διακηρυγμένους στόχους το σκίσιμο των μνημονίων και τη μονομερή διαγραφή του χρέους και ένα τμήμα του ΣΥΡΙΖΑ (αυτό που αργότερα αποχώρησε) ερωτοτροπούσε φανερά με την ιδέα της εξόδου από την ευρωζώνη.
● Καλά τον Γενάρη του 2015, αλλά τον Σεπτέμβρη γιατί ο Τσίπρας δεν βολιδοσκόπησε τις ηγεσίες του ΚΙΝ.ΑΛΛ. και του Ποταμιού; Ο πρόεδρος του ΣΥΡΙΖΑ-Προοδευτική Συμμαχία είπε στη συνέντευξή του στο OPEN ότι απευθύνθηκε στα δύο κόμματα και πήρε αρνητική απάντηση. Του είπαν «όχι» επειδή δεν ήθελε να αποκλείσει τους ΑΝ.ΕΛΛ. Το ίδιο σε γενικές γραμμές είπε και ο Αλέκος Φλαμπουράρης στο Πρώτο Πρόγραμμα. Το ΚΙ.ΝΑΛΛ. το διέψευσε.
Πού βρίσκεται η αλήθεια; Μία εκδοχή της είναι ότι στενός συνεργάτης του κ. Τσίπρα προσέγγισε συνομιλητές της κ. Γεννηματά πριν από τις εκλογές του Σεπτεμβρίου. Η απάντηση που πήρε ήταν «να γίνουν πρώτα εκλογές, να δούμε τους συσχετισμούς και βλέπουμε». Σχημάτισε πάντως την εντύπωση ότι δεν ήταν διατεθειμένο το ΚΙΝ.ΑΛΛ. να εμπλακεί σε συζητήσεις για συμμετοχή του σε κυβέρνηση συνεργασίας.
● Χολώθηκαν το ΚΙΝ.ΑΛΛ. και το Ποτάμι με την απόφαση του Τσίπρα να πάει σε εκλογές τον Σεπτέμβριο και γι’ αυτό αρνήθηκαν να συζητήσουν το ενδεχόμενο της συμμετοχής τους σε κυβέρνηση συνεργασίας; Στελέχη και των δύο χώρων έλεγαν τότε -το υποστηρίζουν και σήμερα- ότι ο Τσίπρας τούς εξαπάτησε γιατί είχε δεσμευτεί στο συμβούλιο πολιτικών αρχηγών ότι δεν θα προκηρύξει εκλογές. Μπορούσε ο Αλ. Τσίπρας να κάνει κάτι διαφορετικό; Να δεχτεί δηλαδή να συνεχίσει σαν να μη συνέβη τίποτα; Η προσφυγή στις κάλπες ήταν αναγκαστική επιλογή. Με άλλη γραμμή εξελέγη ο ΣΥΡΙΖΑ τον Γενάρη του 2015, άλλη γραμμή -την ακριβώς αντίθετη- έπρεπε να εφαρμόσει μετά την υπογραφή που έβαλε στο 3ο Μνημόνιο. Επραξε το αυτονόητο. Ζήτησε από τον ελληνικό λαό να εγκρίνει ή να αποδοκιμάσει τη θεαματική στροφή του. Πήρε τις εκλογές.