Η κυβέρνηση ψάχνει το Ελντοράντο φυσικού αερίου νοτιοδυτικά της Κρήτης, αφήνοντας αλώβητες την τουρκολιβυκή ΑΟΖ και τη συμφωνία Τουρκίας – Λιβύης για εκμετάλλευση υδρογονανθράκων, επισφραγίζοντας έτσι την ισχύ τους, αλλά και τους κινδύνους για τα ελληνικά συμφέροντα.
Ο πρωθυπουργός κ. Μητσοτάκης στην πρόσφατη τηλεοπτική συνέντευξή του επισημοποίησε τις σεισμικές έρευνες της Exxon Mobil σε δύο περιοχές νοτιοδυτικά της Πελοποννήσου και της Κρήτης, προσδοκώντας σε εξόρυξη φυσικού αερίου, «το οποίο θα συμβάλει όχι μόνον στην ενεργειακή ασφάλεια τη δική μας, αλλά και στην ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης» όπως ανέφερε.
Διαβάστε τι γράφει η Κύρα Αδάμ στο newsbreak.gr:
Οι περιοχές ερευνών 1 και 2 (όπως φαίνονται στον χάρτη με κόκκινο χρώμα) βρίσκονται μακράν και της τουρκολιβυκής ΑΟΖ (με κόκκινο παραλληλόγραμμο στον χάρτη) και πολύ πιο μακριά από την ΑΟΖ της Λιβύης και δεν εμποδίζουν τις τουρκικές έρευνες φυσικού αερίου της Λιβύης σε περιοχές της ΑΟΖ που δεν έχουν οριοθετηθεί με την Ελλάδα. Οι δύο περιοχές ελληνικών ερευνών βρίσκονται μέσα από τη μέση γραμμή στην περιοχή της ΑΟΖ Ελλάδας – Λιβύης, η οποία απέχει από τις ακτές της Κρήτης 165 ν.μ. Το νοτιότερο άκρο των ελληνικών ερευνών στην περιοχή 1 βρίσκεται μόλις 40 ν.μ. νότια της Κρήτης, ενώ η απόσταση των ακτών Κρήτης – Λιβύης είναι περίπου 330 ν.μ.
Οι δύο περιοχές ελληνικών ερευνών έχουν σχεδιαστεί κατά τρόπο που δεν προσεγγίζουν ούτε τέμνουν την τουρκολιβυκή ΑΟΖ, η οποία βρίσκεται στο άλλο άκρο της Κρήτης, στη νοτιοανατολική πλευρά της. Και φυσικά ούτε προσεγγίζει ούτε τέμνει τη μερική συμφωνία Ελλάδας – Αιγύπτου για την ΑΟΖ (ανοιχτό παραλληλόγραμμο με μπλε χρώμα μεταξύ 26ου και 28ου Μεσημβρινού).
Ετσι, η κυβέρνηση Μητσοτάκη, προβάλλοντας την επείγουσα επιθυμία της για ανεύρεση υδρογονανθράκων νοτιοδυτικά της Πελοποννήσου και της Κρήτης, αφήνει ανέγγιχτες τις δύο τουρκολιβυκές συμφωνίες για ΑΟΖ και υδρογονάνθρακες, δεδομένου ότι δεν έχει οριοθετηθεί ΑΟΖ Ελλάδας – Λιβύης και οι περιοχές ερευνών της Exxon δεν αγγίζουν περιοχή νοτίως της Κρήτης, είναι μακράν της περιοχής αυτής.
Η κίνηση της Ελλάδας να αναζητήσει την τύχη της σε υδρογονάνθρακες στις περιοχές 1 και 2 (βλέπε χάρτη) ουδόλως εξουδετερώνει τον κίνδυνο να αρχίσει η Τουρκία έρευνες και εξορύξεις στην τουρκολιβυκή ΑΟΖ, αλλά και στις περιοχές της ελληνικής ΑΟΖ ανατολικά του 28ου Μεσημβρινού και επίσης νοτίως της Κρήτης, ακόμη και στην περιοχή που τέμνονται η ελληνοαιγυπτιακή και η τουρκολιβυκή ΑΟΖ.
Καθόλου περίεργο
Μέσα σε αυτό το σκηνικό, δεν θα ήταν καθόλου περίεργο η Ελλάδα να προχωρήσει σε σεισμικές έρευνες νοτιοδυτικά της Κρήτης και η Τουρκία σε εξορύξεις μέσα στην τουρκολιβυκή ΑΟΖ, η οποία καλύπτει αποκλειστικά και μόνον ελληνική ΑΟΖ, και η οποία από τον Ιανουάριο 2020 βρίσκεται σε ισχύ, χωρίς ποτέ η Ελλάδα να έχει καταγγείλει στον ΟΗΕ αυτή την παράνομη τουρκολιβυκή ΑΟΖ. Επίσης, η Τουρκία, έστω και παράνομα, θα μπορεί να κάνει έρευνες για λογαριασμό της Λιβύης νοτίως της Κρήτης και δίπλα από τις ελληνικές περιοχές.
Ο πρωθυπουργός, αναγγέλλοντας την έναρξη σεισμικών ερευνών νοτιοδυτικά της Κρήτης, θεώρησε ότι βρήκε την κατάλληλη ευκαιρία να δελεάσει τη Λιβύη για την επανάληψη των αποτυχημένων διαπραγματεύσεων Ελλάδας – Λιβύης για την ΑΟΖ, λόγω εξωφρενικών απαιτήσεων της Τρίπολης. Αλλά ακόμα και στην περίπτωση που η φιλοτουρκική προσωρινή κυβέρνηση της Λιβύης άρπαζε την ευκαιρία των διαπραγματεύσεων για την ΑΟΖ με την Ελλάδα, η Αθήνα δεν απαλλάσσεται μέχρι τώρα από τον ασφυκτικό κλοιό των δύο τουρκολιβυκών συμφωνιών.
Και τούτο διότι η τουρκολιβυκή ΑΟΖ βρίσκεται επισήμως αναρτημένη στον ΟΗΕ και σε ισχύ από τον Ιανουάριο 2020 και η Ελλάδα δεν μπορεί να την καταργήσει. Η μόνη διαπραγμάτευση που μπορεί να κάνει με τη Λιβύη για οριοθέτηση της ΑΟΖ θα είναι εκτός της τουρκολιβυκής ΑΟΖ, η οποία εκτείνεται από τις ακτές της Τουρκίας μέχρι τις ακτές της Λιβύης.
Η ενέργεια του πρωθυπουργού για την εξυπηρέτηση των ελληνικών συμφερόντων την παρούσα φάση, της διεθνούς ενεργειακής κρίσης, δεν είναι άστοχη. Ωστόσο, με την ενέργεια αυτή και με τις προηγούμενες νομικές και διπλωματικές αστοχίες, που συνέβαλαν στη νομιμοποίηση της τουρκολιβυκής ΑΟΖ και στη συμφωνία Λιβύης – Τουρκίας για τους υδρογονάνθρακες, φαίνεται στην παρούσα φάση ότι η Ελλάδα παραχωρεί όλα τα κυριαρχικά δικαιώματα στη θάλασσα από την περιοχή νοτίως της Σούδας και ανατολικά στην Τουρκία και τη Λιβύη.
Ολα τα ανωτέρω ενισχύονται και από το γεγονός ότι η Τουρκία δεν αντέδρασε για πρώτη φορά στην ελληνική ΝΑVΤΕΧ που εξέδωσε το Ηράκλειο για τις περιοχές ερευνών της Exxon Mobil.
Ερωτήματα για το «ξέσπασμα αγάπης» Μητσοτάκη προς την προσωρινή κυβέρνηση της Λιβύης
«Ανοιγμα στη Λιβύη» εξήγγειλε ο πρωθυπουργός κατά την πρόσφατη τηλεοπτική συνέντευξη του, θέλοντας να μιμηθεί τον Ταγίπ Ερντογάν, που έχει ήδη υπογράψει συμφωνία με τη Λιβύη για την εκμετάλλευση υδρογονανθράκων όχι μόνον μέσα στην τουρκολιβυκή ΑΟΖ, αλλά και νότια της Κρήτης, σε περιοχές της λιβυκής ΑΟΖ, μολονότι αυτές δεν έχουν οριοθετηθεί με την Ελλάδα.
Ο κ. Μητσοτάκης εμφανίστηκε επισπεύδων να οριοθετήσει η Ελλάδα την ΑΟΖ με τη Λιβύη και γαλαντόμος, υποσχόμενος την πιθανότητα από κοινού αξιοποίησης των υδρογονανθράκων που βρίσκονται στην περιοχή μεταξύ Ελλάδας και Λιβύης: «Εμείς θέλουμε να κάνουμε ένα άνοιγμα στη Λιβύη συνολικά για να μπορέσουμε, επιτέλους, να οριοθετήσουμε θαλάσσιες ζώνες με τη Λιβύη. Διότι η Ελλάδα και η Λιβύη έχουν ακτές οι οποίες βρίσκονται απέναντι η μία από τις άλλες. Είναι ο φυσικός μας συνομιλητής η Λιβύη. Και θα μπορούσαμε να διερευνήσουμε τη δυνατότητα να αξιοποιήσουμε από κοινού τους υδρογονάνθρακες οι οποίοι βρίσκονται στην περιοχή μεταξύ Ελλάδας και Λιβύης. Αλλά αυτό προϋποθέτει στην τελική του κατάληξη την οριοθέτηση, μια οριστική συμφωνία…».
Αυτή η έκρηξη «φιλικών αισθημάτων» της κυβέρνησης προς την προσωρινή κυβέρνηση της Λιβύης, την οποία μέχρι στιγμής η Αθήνα δεν αναγνωρίζει, επειδή είναι προσκολλημένη στον στρατηγό Χαφτάρ, εγείρει πολλά ερωτήματα για τη σκοπιμότητά της και κυρίως για τις δυνατότητες επανάληψης των ελληνολιβυκών διαπραγματεύσεων για την ΑΟΖ και την υφαλοκρηπίδα, οι οποίες έχουν διακοπεί, με πρωτοβουλία της Ελλάδας, κακήν κακώς, λόγω των απαράδεκτων αξιώσεων της Λιβύης.
Σημειώνεται ότι η Ελλάδα δεν έχει ακόμα διαπιστεύσει επισήμως Ελληνα πρέσβη στην Τρίπολη, ο οποίος πήγε και γύρισε πίσω άπρακτος ως ένδειξη διαμαρτυρίας για την υπογραφή της τουρκολιβυκής συμφωνίας για τους υδρογονάνθρακες. Η πρόθεση επανάληψης των διαπραγματεύσεων για τον καθορισμό ελληνολιβυκής ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας σημαίνει ότι τώρα η κυβέρνηση Μητσοτάκη είναι διατεθειμένη να βάλει νερό στο κρασί της και να αποδεχθεί – αναγνωρίσει τη φιλοτουρκική προσωρινή λιβυκή κυβέρνηση, την οποία μέχρι τώρα σνομπάριζε άγρια, υποστηρίζοντας τον «αντάρτη» Χαφτάρ, ο οποίος στο παρελθόν έχει τάξει λαγούς με πετραχήλια στην Αθήνα για κατάργηση της τουρκολιβυκής ΑΟΖ, αν επικρατούσε αυτός στη Λιβύη.
Τείνει χείρα φιλίας
Η πρόθεση της κυβέρνησης Μητσοτάκη να τείνει χείρα φιλίας για την επανάληψη των διαπραγματεύσεων με την Τρίπολη εγείρει την πιθανότητα αναζήτησης συμβιβασμών για την οριοθέτηση της ελληνολιβυκής ΑΟΖ, που μέχρι τώρα έχει σκοντάψει σε απαράδεκτες αξιώσεις της Λιβύης σε βάρος της Γαύδου, νοτίως της Σούδας, και των τριών βραχονησίδων -Χρυσή, Αστραφτερή και Μαύρη- στο νοτιοανατολικό άκρο της νήσου.
Η Λιβύη, εμφανώς καθοδηγούμενη από την Αγκυρα, υποστηρίζει ότι η Γαύδος είναι ένα μικρό, απομακρυσμένο νησί και, όπως και το Καστελόριζο, δεν έχει υφαλοκρηπίδα, σύμφωνα με την απόφαση του Διεθνούς Δικαστηρίου της Χάγης, όπως στην περίπτωση του νησιού των Φιδιών στη Μαύρη Θάλασσα. Οσο για τις τρεις ελληνικές βραχονησίδες, ήταν η «αιτία πολέμου» στις ελληνολιβυκές διαπραγματεύσεις για την ΑΟΖ μέχρι το 2014, διότι η Λιβύη θεωρεί αυτές τις ελληνικές βραχονησίδες «χωρίς νομική σημασία», δηλαδή χωρίς χωρικά ύδατα, που στην ουσία τις καθιστά ανύπαρκτες.
Ο πρωθυπουργός κ. Μητσοτάκης κάνει τώρα ότι δεν θυμάται τις αποτυχημένες διαπραγματεύσεις Αθήνας – Τρίπολης μέχρι το 2014 για την οριοθέτηση της ΑΟΖ, τις οποίες διέκοψε η ελληνική πλευρά. Ωστόσο, το περιεχόμενο των αποτυχημένων αυτών διαπραγματεύσεων έχει καταγράψει λεπτομερώς ο Λίβυος επιτετραμμένος στον ΟΗΕ, με την επιστολή που απεύθυνε στις 27 Νοεμβρίου 2019 στον γενικό γραμματέα του ΟΗΕ, προκειμένου να εξηγήσει την τουρκολιβυκή συμφωνία για την ΑΟΖ, που μόλις είχε υπογραφεί.
Η Τρίπολη, διά χειρός Αγκυρας, το πιθανότερο στο ΑΝΝΕΧ 2 της επιστολής της, η οποία έχει κυκλοφορήσει στη γενική συνέλευση του ΟΗΕ, εξηγεί λεπτομερώς την κατάρρευση των ελληνολιβυκών διαπραγματεύσεων για την ΑΟΖ: «…Θα πρέπει να υπενθυμιστεί ότι η Λιβύη αρχής γενομένης από το 2004 έκανε τέσσερις γύρους διαπραγματεύσεων με την Ελλάδα, με εμπειρογνώμονες και από τις δύο πλευρές. Αυτές οι διαπραγματεύσεις απέτυχαν να παράξουν οποιοδήποτε αποτέλεσμα, διότι η Ελλάδα επέμενε να καθορίσει τη θαλάσσια δικαιοδοσία της απέναντι στη Λιβύη στη βάση ορισμένων εξαιρετικά μικρών και ακατοίκητων νησιών, χωρίς νομική σημασία (σ.σ.: Χρυσή, Αστραφτερή, Μαύρη). Η Ελλάδα επέμενε να χαραχθεί μια μέση γραμμή με βάση αυτές τις βραχονησίδες (island outcroppings) και αρνήθηκε να εφαρμόσει την αρχή της αναλογικότητας που χρησιμοποιείται διεθνώς σε αυτές τις περιπτώσεις. Η επικοινωνία ανάμεσα στις δύο πλευρές συνεχίστηκε μέχρι το 2014. Δυστυχώς, η Ελλάδα περιφρόνησε πλήρως τα δικαιώματα της Λιβύης κι έσπευσε με τις συμμάχους στο East Mediterranean Gas Forum να καταλήξει σε συμπεράσματα…».
Καμιά νομική και πολιτική ισχύ
Επιπροσθέτως, ακόμα και αν η προσωρινή κυβέρνηση της Τρίπολης δεχθεί τώρα να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων για την οριοθέτηση ΑΟΖ Ελλάδας – Λιβύης, οι διαπραγματεύσεις αυτές, και πολύ περισσότερο η κατάληξή τους σε συμφωνία, δεν έχουν καμιά νομική και πολιτική ισχύ, ύστερα από «το απαγορευτικό σήμα» του ΟΗΕ και του Στέιτ Ντιπάρτμεντ σε οποιεσδήποτε διεθνείς συμφωνίες επιχειρήσει η προσωρινή κυβέρνηση της Λιβύης.
Υπενθυμίζεται ότι το Συμβούλιο Ασφαλείας στο πρόσφατο ψήφισμά του αποθαρρύνει την Τρίπολη να συνάπτει διεθνείς συμφωνίες, ενώ η θέση του Στέιτ Ντιπάρτμεντ είναι ότι η προσωρινή κυβέρνηση της Λιβύης δεν μπορεί να προχωρήσει σε κανενός είδους νέες συμφωνίες, στις οποίες εμπίπτουν και η οριοθέτηση ΑΟΖ Ελλάδας – Λιβύης.
Η κίνηση εντυπωσιασμού στην οποία προχωρά τώρα η κυβέρνηση Μητσοτάκη για έρευνες υδρογονανθράκων νοτιοδυτικά της Πελοποννήσου και της Κρήτης ουδόλως επηρεάζει την τουρκολιβυκή συμφωνία για εξερεύνηση υδρογονανθράκων, ακόμα σε περιοχές της λιβυκής ΑΟΖ, που δεν έχουν οριοθετηθεί με την Ελλάδα. Και το κυριότερο, οι ελληνικές έρευνες για υδρογονάνθρακες μόνο στη νοτιοδυτική πλευρά της Κρήτης δεν αγγίζουν καν την τουρκολιβυκή ΑΟΖ, που βρίσκεται στη νοτιοανατολική πλευρά της Κρήτης.
Δι’ αυτού του τρόπου η ελληνική κυβέρνηση όχι μόνον δεν αγγίζει τις δύο συμφωνίες της Τουρκίας με τη Λιβύη για την ΑΟΖ και τους υδρογονάνθρακες, αντιθέτως τις νομιμοποιεί και τις αποδέχεται.
