Tου Μιχάλη Ψύλου
Η Αλ Κάιντα χαιρετίζει τη νίκη των Ταλιμπάν , με αναρτήσεις στο Διαδίκτυο. Η εξτρεμιστική πολιτοφυλακή Χαίτ Ταχρίρ αλ Σαμ στη βορειοδυτική Συρία, παρελαύνει στο Ιντλίμπ με οχήματα στα οποία κυματίζει η ασπρόμαυρη σημαία των Ταλιμπάν. Στο Λίβανο , ο ηγέτης της Χεζμπολλάχ, Χασάν Νασράλα δεν κρύβει τη χαρά του.
«Συγχαίρουμε τους Ταλιμπάν για τον θρίαμβο» ,έγραψε στο twitter o Μουφτήw του Σουλτανάτου του Ομάν, Σεΐχης Αχμέντ αλ-Χαλίλι. “Συγχαίρουμε ολόκληρη τη μουσουλμανική κοινότητα για το γεγονός ότι ο Θεός τήρησε την υπόσχεσή του. Ενδέχεται να ακολουθήσουν περισσότερες νίκες», αναφέρει ο Μουφτής του Ομάν.
Αντίθετα, οι επίσημοι φορείς στον μουσουλμανικό κόσμο-κυβερνήσεις ή θρησκευτικά ιδρύματα-δεν βλέπουν με καλό μάτι την νίκη των Ταλιμπάν, καθώς εκφράζουν φόβους ότι θα αναδυθεί ένα νέο κύμα ριζοσπαστικοποίησης σε διάφορες χώρες -μια νέα «Αραβική Ανοιξη», που θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο παραδοσιακά, συντηρητικά καθεστώτα.
Μία εβδομάδα μάλιστα ,μετά την πτώση της Καμπούλ, το Αιγυπτιακό Υπουργείο Θρησκευμάτων ,προειδοποίησε ότι «η φωτιά καίει κάτω από τις στάχτες». Σε επίσημη ανακοίνωση του υπουργείου τονίζεται ότι «λαμβάνοντας υπόψη τις περιφερειακές και διεθνείς προκλήσεις, δεν πρέπει να δοθεί η δυνατότητα σε εξτρεμιστικές ομάδες να μεταρρυθμιστούν ή να αναδιοργανωθούν με οποιονδήποτε τρόπο»
«Ιδιαίτερα μεταξύ των νέων μουσουλμάνων, εμφανίζεται τώρα ένας θαυμασμός για τους Ταλιμπάν», λέει ο Αχμεντ Σαγιέντ Αχμεντ, ερευνητής στο Κέντρο Στρατηγικών Μελετών «Αλ Αχράμ»,στο Κάιρο, τονίζοντας τη σημασία της «συμβολικής νίκης των Ταλιμπάν, οι οποίοι θα επιχειρήσουν να δημιουργήσουν τώρα το «ισλαμικό εμιράτο» τους ,αλλά και να επιβάλλουν την ερμηνεία τους για τη Σαρία σε όλον τον μουσουλμανικό κόσμο».
Όπως έγραψε στο twitter o Αιγύπτιος ,υπερ-συντηρητικός μουσουλμάνος Ασεμ Αμπντέλ Μαγέντ, «σήμερα κάθε πιστός μουσουλμάνος είναι ευτυχισμένος με τη νίκη των Ταλιμπάν». Τονίζει μάλιστα ότι «αν η Μουσουλμανική Αδελφότητα είχε το θάρρος και τη δύναμη των Ταλιμπάν και τα μέλη της μετατρέπονταν σε λιοντάρια, θα έπαιρναν την εξουσία χωρίς την παραμικρή αντίσταση στην Αίγυπτο».
Στο ίδιο μήκος κύματος, ο Τάρεκ αλ Ζόμορ, ο οποίος έγινε γνωστός ως ηγέτης της αιγυπτιακής τρομοκρατικής ομάδας “Ισλαμική Τζιχάντ” και αργότερα απαρνήθηκε τη βία, έσπευσε τώρα να επαινέσει την επιτυχία των Ταλιμπάν ως νίκη “ενάντια στην αδικία και την ξένη κυριαρχία».
Θαυμασμός, αλλά και φόβος
Σε κάθε περίπτωση , το γεγονός ότι οι Ταλιμπάν ,παρά την στρατιωτική τους υστέρηση , κατάφεραν να νικήσουν τις Ηνωμένες Πολιτείες και το ΝΑΤΟ, έχοει προκαλέσει τον θαυμασμό σε πολλούς μουσουλμάνους. Μπορεί να γνωρίζουν ελάχιστα πράγματα για τους Ταλιμπάν και τις συνθήκες στο Αφγανιστάν, αλλά γι` αυτούς οι αφγανοί αντάρτες είναι πάνω απ’ όλα εκείνοι «που νίκησαν τους Αμερικανούς», λέει ο Αχμεντ Σαγιέντ Αχμεντ. «Το γεγονός αυτό αυξάνει μάλιστα την πεποίθηση των ισλαμιστικών κινημάτων ότι η νίκη των Ταλιμπάν έγινε δυνατή χάρη στον …Αλλάχ, και στο τέλος θα κερδίσουν οι μουσουλμάνοι , όπου γης, μέσω της δύναμης της πίστης», λέει ο Αιγύπτιος αναλυτής.
Τα συντηρητικά αραβικά καθεστώτα , αντιμετωπίζουν με προβληματισμό ,αλλά και φόβο τις εξελίξεις ,καθώς βλέπουν ότι η νίκη των Ταλιμπάν θα προκαλέσει αλυσιδωτές αντιδράσεις σε μια μεγάλη μερίδα των πολιτών που μαστίζονται από την ανέχεια και που έχουν χάσει την εμπιστοσύνη τους στη δημοκρατία και τις εκλογές.
Αλλωστε, η νίκη των Ταλιμπάν δεν ήταν τόσο στρατιωτική ,όσο πολιτική. «Ο πολιτικός θρίαμβος των Ταλιμπάν ήρθε επειδή οι Αφγανοί που είχαν πριν την εξουσία – στρατιωτικοί διοικητές, πολιτικοί αξιωματούχοι, φυλετικοί ηγέτες, τοπικοί πολέμαρχοι – αποφάσισαν ότι οι Ηνωμένες Πολιτείες είχαν κάνει ένα χρόνο πριν συμφωνία με τους Ταλιμπάν και θα ήταν σοφό να ακολουθήσουν το παράδειγμά τους το συντομότερο δυνατό, δηλαδή να παραδοθούν», γράφει ο βρετανός αναλυτής Πάτρικ Κόκμπερν. «Ο αμερικανικός τρόπος αντιμετώπισης ενός χαμένου πολέμου είναι να αποσύρει τις δυνάμεις του. Ο αφγανικός τρόπος αντιμετώπισης είναι να αλλάξει πλευρά το συντομότερο δυνατό», προσθέτει ο Κόκμπερν.
Η ταχύτητα και η ευκολία με την οποία οι Ταλιμπάν κατέλαβαν την εξουσία ήταν αναμενόμεν ,λοιπόν, καθώς όλοι οι Αφγανοί ήταν πεπεισμένοι ότι οι αντάρτες θα νικήσουν. Αυτό δεν σημαίνει βέβαια ότι οι περισσότεροι Αφγανοί υποστηρίζουν απαραίτητα τους Ταλιμπάν. Αλλά με βάση τις περιορισμένες διαθέσιμες επιλογές, αυτή είναι η μόνη επιλογή που είχαν να κάνουν. Γιατί; Στα μάτια τους, οι Ταλιμπάν, ήταν η μόνη σημαντική πολιτική οργάνωση που πολεμούσε την αμερικανική κατοχή . Και οι περισσότεροι Αφγανοί μισούσαν αυτή την κατοχή, την οποία είχαν ταυτίσει με την απίστευτη διαφθορά των αφγανικών αρχών . Οσο , για τα αμερικανικά στρατεύματα; Αν είχαν παραμείνει στο Αφγανιστάν, θα έπρεπε να παραδοθούν ή να πεθάνουν. Αυτό θα ήταν ακόμη χειρότερος εξευτελισμός για την αμερικανική υπερδύναμη από το σημερινό χάλι…