Του Μιχάλη Ψύλου
Σε μία εβδομάδα, την προσεχή Πέμπτη, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα αυξήσει ξανά τα επιτόκια. Ολοι προεξοφλούν ότι η αύξηση θα είναι κατά 25 μονάδες βάσης. Το μόνο ερώτημα είναι πόσο ακόμη πρέπει να αυξηθούν τα επιτόκια για να διασφαλιστεί η επιστροφή του πληθωρισμού στο στόχο του 2%.
Οι επενδυτές και οι περισσότεροι οικονομολόγοι αναμένουν άλλη μία αύξηση κατά 25 μονάδες στη συνεδρίαση του Ιουλίου, ώστε το βασικό επιτόκιο των καταθέσεων να φτάσει στο ανώτατο όριο του 3,75%.
Θα είναι όμως και αυτή η αύξηση πραγματικά αρκετή για να σπρώξει τον πληθωρισμό στην Ευρωζώνη από το σημερινό 6,1% στο 2%;
Τα πρόσφατα στοιχεία για τον πληθωρισμό έχουν δώσει κάποιο λόγο για αισιοδοξία τον τελευταίο καιρό, καθώς υποχώρησε περισσότερο από το αναμενόμενο, τον Μάιο
Η ίδια η ΕΚΤ εκτιμά πάντως ότι ο πληθωρισμός θα πέσει γύρω στο 2%, μόλις το τρίτο τρίμηνο του 2025. Άλλοι, όμως, όπως ο Γερμανός διάσημος οικονομολόγος Μάρτσελ Φράτσερ, επικεφαλής του Γερμανικού Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών, δεν συμμερίζονται αυτήν την αισιοδοξία.
Σύμφωνα με τον Φράτσερ η πανδημία, η ενεργειακή κρίση και πλέον τα προβλήματα στον τραπεζικό τομέα, δείχνουν ότι η επιρροή των κεντρικών τραπεζών στην τιθάσευση του πληθωρισμού, σταδιακά μειώνεται. «Αυτοί οι καιροί πολλαπλών κρίσεων σε μια ολοένα και πιο δικτυωμένη οικονομία σε παγκόσμιο επίπεδο απαιτούν από τις κεντρικές τράπεζες να επανεξετάσουν και να αλλάξουν τη στρατηγική τους», λέει ο Φράτσερ.
Την ίδια ώρα όμως, ο επικεφαλής της Bundesbank, Γιόακιμ Νάγκελ, προειδοποιεί ότι η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα ίσως χρειαστεί να ασχοληθεί με το θέμα των αυξήσεων των επιτοκίων πέρα από τους καλοκαιρινούς μήνες. Οι κεντρικοί τραπεζίτες της Ολλανδίας και της Ιρλανδίας, Κλάας Κνοτ και Γκάμπριελ Μακλούφ, αλλά και το μέλος του δ.σ. της ΕΚΤ, Ιζαμπέλ Σνάμπελ, αξιώνουν επίσης περαιτέρω αυξήσεις. Αν και η ΕΚΤ έχει ήδη αυξήσει τα βασικά επιτόκια, επτά συνεχόμενες φορές κατά 375 ποσοστιαίες μονάδες συνολικά, αυτό δεν θα είναι το τέλος. Θα πάμε σε επιτόκιο 4%; Και τι θα σημάνει αυτό για το κόστος δανεισμού και την ανάπτυξη;
Όταν μάλιστα οι οικονομικές προοπτικές στην Ευρώπη γίνονται όλο και πιο αβέβαιες. Η Ελλάδα κατέγραψε πτώση της οικονομικής παραγωγής το πρώτο τρίμηνο. Αυτό είναι άλλο ένα βάρος για την ευρωζώνη των 20 χωρών, την ώρα που ακόμη και η «ατμομηχανή»-Γερμανία ήδη πλήττεται από την ύφεση. Με άλλα λόγια; Θα είναι όλο και πιο δύσκολο για την ΕΚΤ να φέρει τον πληθωρισμό στο 2%. Συνεπώς; Να πετάξουμε στη θάλασσα τον άκαμπτο αυτό στόχο για τον πληθωρισμό. Και όσο η ΕΚΤ αποτυγχάνει να το κάνει αυτό, τόσο μεγαλύτερη θα είναι η απώλεια της αξιοπιστίας της.
Και για τους «νομισματικούς φύλακες», η αξιοπιστία είναι το σκληρό νόμισμα με το οποίο κατευθύνουν τις προσδοκίες των χρηματοπιστωτικών αγορών, αλλά και των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών, που υποφέρουν.
