Επανάληψη της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008 προέβλεψε η κεντρική τράπεζα της Ρωσίας, στο πλαίσιο σεναρίων υπό το πρίσμα της αποπαγκοσμιοποίησης και της αύξησης του πληθωρισμού.
Ειδικότερα, η ρωσική κεντρική τράπεζα παρουσίασε τις κύριες κατευθύνσεις για την ενοποιημένη κρατική νομισματική πολιτική για το 2024 και την περίοδο 2025 και 2026, βάσει των οποίων προβλέπει την αύξηση της πίεσης των κυρώσεων στη Ρωσία, περαιτέρω κατακερματισμό της παγκόσμιας οικονομίας και την πιθανότητα παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης.
Βασικά Σενάρια
Το έγγραφο περιγράφει δύο εναλλακτικά βασικά σενάρια για την εξέλιξη της κατάστασης.
Σε αυτό το πρίσμα, το 2023, το ρωσικό ΑΕΠ θα αυξηθεί κατά 1,5-2,5% και τα επόμενα τρία χρόνια, η ανάπτυξη θα είναι από 0,5 έως 2,5%.
Ο πληθωρισμός το 2023 δεν θα είναι υψηλότερος από 6,5% και στη συνέχεια θα επιστρέψει στον στόχο του 4%.
Το βασικό επιτόκιο θα κορυφωθεί το 2024 (έως 9,5%), μετά το οποίο θα μειωθεί σταδιακά.
Το εναλλακτικό, βασικό σενάριο, το οποίο προβλέπει «Αύξηση του κατακερματισμού», συνεπάγεται ενίσχυση της διαδικασίας διαίρεσης των χωρών σε μπλοκ, πιστεύει η Κεντρική Τράπεζα.
«Πιθανή ενίσχυση του κατακερματισμού θα εκφραστεί στην επιθυμία των χωρών να ενισχύσουν την παραγωγή στα εδάφη τους, να περιορίσουν την πρόσβαση των ανταγωνιστών στην οικονομία και την τεχνολογία, να δημιουργήσουν συνεργασίες με βάση τη γεωγραφική εγγύτητα και τη φιλικότητα στη γεωπολιτική ατζέντα», αναφέρει το έγγραφο.
Σε αυτή την περίπτωση, η πίεση των κυρώσεων στη ρωσική οικονομία μπορεί να αυξηθεί.
Η Κεντρική Τράπεζα υποθέτει ότι το 2024 ο ρυθμός ανάπτυξής της θα είναι κοντά στο μηδέν ή ακόμη χαμηλότερος και το 2025 είναι δυνατή η ανάπτυξη έως και 1%.
Ταυτόχρονα, ο πληθωρισμός θα αυξηθεί μέτρια – έως και 5% έως 7% και θα επιστρέψει στο 4% το 2025.
Το βασικό επιτόκιο το 2024 θα είναι 2,5% και το 2025 – 1,5 ποσοστιαίες μονάδες υψηλότερο από ό,τι στο βασικό σενάριο.
Σενάριο κινδύνου
Το δεύτερο «Επικίνδυνο» σενάριο προβλέπει τη διατήρηση της παρατεταμένης πληθωριστικής πίεσης στις ανεπτυγμένες χώρες, η οποία θα αναγκάσει τις κεντρικές τράπεζες να αυστηροποιήσουν τη νομισματική πολιτική τους.
«Μια ταχεία αύξηση των επιτοκίων θα επιδεινώσει την κατάσταση των χρηματοπιστωτικών ιδρυμάτων.
Η συνειδητοποίηση του κινδύνου επιτοκίου για τη χρηματοπιστωτική αγορά θα μπορούσε να οδηγήσει σε αυξημένη αβεβαιότητα και σε μεγάλης κλίμακας φυγή από επικίνδυνα περιουσιακά στοιχεία.
Το αποτέλεσμα θα μπορούσε να είναι μια παγκόσμια κρίση συγκρίσιμη σε κλίμακα με την κρίση του 2007-2008» σημειώνει η τραπεζική ρυθμιστική αρχή.
Για τη ρωσική οικονομία, προβλέπεται περαιτέρω αύξηση της πίεσης των κυρώσεων.
Στην πιθανότητα μιας ύφεσης στις μεγαλύτερες οικονομίες, η παγκόσμια ζήτηση θα μειωθεί, όπως και οι τιμές του πετρελαίου.
Η πτώση της ρωσικής οικονομίας θα συνεχιστεί για δύο χρόνια.
Θα προχωρήσει σε ανάπτυξη ανάκαμψης 2% ή 3% μόνο το 2026 και θα επιστρέψει σε μια ισορροπημένη ανάπτυξη εκτός της περιόδου πρόβλεψης.
Ο πληθωρισμός το 2024 θα ανέλθει στο 11-13% λόγω των αυξημένων κλυδωνισμών της προσφοράς και του ασθενέστερου ρουβλίου.
Το βασικό επιτόκιο θα είναι 12,5%-13,5% ετησίως και το 2025 η Κεντρική Τράπεζα θα αναγκαστεί επίσης να ακολουθήσει μια αυστηρότερη νομισματική πολιτική από ό,τι στο βασικό σενάριο.
Οι λόγοι αποδυνάμωσης του ρουβλίου
Η Τράπεζα της Ρωσίας δεν βλέπει κινδύνους για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα της χώρας στο πλαίσιο της υποτίμησης του εθνικού νομίσματος.
Την ίδια στιγμή, εξακολουθεί να πιστεύει ότι οι εξαγωγές-εισαγωγές επηρεάζουν την αποδυνάμωση του ρουβλίου.
Αυτό δήλωσε σε συνέντευξη Τύπου ο αντιπρόεδρος της Κεντρικής Τράπεζας της Ρωσικής Ομοσπονδίας Alexei Zabotkin.
«Όπως δείχνει η εμπειρία παρελθόντων ετών, όταν χρησιμοποιήσαμε αυτό το μέτρο <…> οι αποφάσεις για προσωρινή αναστολή [αγορών συναλλάγματος] δεν έχουν από μόνες τους σημαντικό αντίκτυπο στις συναλλαγματικές ισοτιμίες, αλλά συμβάλλουν στη μείωση των φόβων της αγοράς για πρόσθετη αύξηση της αστάθειας.
Ως εκ τούτου, από την άποψη του αν βλέπουμε κινδύνους για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα, τότε όχι, δεν βλέπουμε κινδύνους σήμερα, αλλά θα θέλαμε να αποφύγουμε επικίνδυνες καταστάσεις εντείνοντας τη μεταβλητότητα της αγοράς με αυτές τις πράξεις.
Ως εκ τούτου, θεωρούμε πιθανή την αναστολή τους μέχρι το τέλος αυτού του έτους.
Και όσον αφορά τη δυναμική της συναλλαγματικής ισοτιμίας, εξακολουθούμε να πιστεύουμε ότι ο καθοριστικός παράγοντας είναι το τι συμβαίνει όσον αφορά τις εξαγωγές και τις εισαγωγές αγαθών και υπηρεσιών» είπε ο Zabotkin.
Οι θεωρίες για τη σχέση μεταξύ της συνεχιζόμενης δυναμικής της ισοτιμίας του εθνικού νομίσματος και των σημαντικών κεφαλαιακών συναλλαγών δεν τεκμηριώνονται, σημείωσε ο αντιπρόεδρος της Κεντρικής Τράπεζας.
Η δυναμική των εξαγωγών και των εισαγωγών εξακολουθεί να είναι καθοριστικός παράγοντας για την αποδυνάμωση του ρουβλίου, πρόσθεσε.
Ο Zabotkin πρόσθεσε ότι τόσο οι εξαγωγές όσο και οι εισαγωγές τους τελευταίους μήνες (Ιούνιο και Ιούλιο) είναι κοντά στον μέσο όρο για το πρώτο εξάμηνο του 2023.
Ωστόσο, σύμφωνα με τον ίδιο, την ίδια στιγμή, η αξία των εξαγωγών είναι πλέον σχεδόν κατά ένα τρίτο μικρότερη από το δεύτερο εξάμηνο του 2022 και η αξία των εισαγωγών έχει αυξηθεί.
Ακόμα κι έτσι, το ρούβλι πλησιάζει το 100 ανά δολάριο μετά την αποδυνάμωση σχεδόν 25% από την αρχή του έτους, μια πτώση για την οποία η διοικήτρια της κεντρικής τράπεζας Elvira Nabiullina κατηγόρησε σε μεγάλο βαθμό την επιδείνωση των συνθηκών εξωτερικού εμπορίου.
Ενώ οι ροές εισαγωγών παραμένουν σταθερές, οι περιορισμοί στις πωλήσεις ενέργειας της Ρωσίας, συμπεριλαμβανομένου του ανώτατου ορίου τιμής του πετρελαίου που επιβλήθηκε από τους G7, οδήγησαν σε σταθερή μείωση των εσόδων από τις εξαγωγές, που έφεραν το πλεόνασμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών στο χαμηλότερο επίπεδο των τελευταίων δύο ετών.
Η Τράπεζα της Ρωσίας σταματά τις αγορές συναλλάγματος καθώς το ρούβλι υποχωρεί κοντά στα 100 σε δολάριο.
