Έρευνες των New York Times αποκαλύπτουν συστηματική υπονόμευση των μηχανισμών εποπτείας από την ουκρανική κυβέρνηση – Υπεξαίρεση εκατοντάδων εκατομμυρίων, πολιτικές παρεμβάσεις και σκάνδαλα που απειλούν την ευρωπαϊκή πορεία της χώρας
Σοβαρές κατηγορίες για υπονόμευση της αντιδιαφθοράς από την κυβέρνηση Ζελένσκι
Νέο κύμα ανησυχίας έχει προκαλέσει η αποκάλυψη ότι η κυβέρνηση του Βολοντίμιρ Ζελένσκι φέρεται να έχει υπονομεύσει κρίσιμους μηχανισμούς εποπτείας που δημιουργήθηκαν για την αποτροπή της διαφθοράς. Σύμφωνα με τη Berliner Zeitung, η έρευνα των New York Times δείχνει ότι η ουκρανική ηγεσία παραβίασε βασικές δικλίδες ασφαλείας, επιτρέποντας την εξαφάνιση εκατοντάδων εκατομμυρίων δολαρίων σε μια περίοδο που η χώρα εξαρτάται πλήρως από διεθνή χρηματοδότηση. Η εικόνα που προκύπτει αποκαλύπτει ένα κλίμα παρασκηνιακών παρεμβάσεων, διορισμών «ημετέρων» και αλλαγών κανόνων, όλα με στόχο τον δραστικό περιορισμό του ελέγχου.
Στο επίκεντρο το σκάνδαλο της Energoatom – Υπεξαίρεση 100 εκατ. δολαρίων
Η υπόθεση έχει στο κέντρο της την Energoatom, την κρατική εταιρεία πυρηνικής ενέργειας της Ουκρανίας. Αξιωματούχοι κατηγορούνται για υπεξαίρεση περίπου 100 εκατομμυρίων δολαρίων, ποσό που εξαφανίστηκε μέσα από αδιαφανείς συμβάσεις και ελλιπή λογιστική παρακολούθηση. Η δημοσιογραφική έρευνα αποκαλύπτει ότι η κυβέρνηση όχι μόνο δεν ενίσχυσε τους θεσμούς εποπτείας όπως όφειλε, αλλά αντιθέτως τοποθέτησε ανθρώπους της σε καίριες θέσεις, καθυστέρησε τη συγκρότηση εποπτικών συμβουλίων και, σε ορισμένες περιπτώσεις, τροποποίησε τους κανόνες για να αποδυναμώσει τον έλεγχο. Η εικόνα που αναδύεται είναι αυτή ενός συστήματος που λειτουργεί με πολιτικές παρεμβάσεις και πλήρη αδιαφάνεια.
Η Δύση συνεχίζει να χρηματοδοτεί, ενώ οι έρευνες φέρνουν συλλήψεις
Παρά το γεγονός ότι τα στοιχεία που αποκαλύπτονται είναι βαριά, οι Δυτικοί σύμμαχοι εξακολουθούν να χρηματοδοτούν την Ουκρανία λόγω των πιεστικών αναγκών του πολέμου. Ωστόσο, η επιμονή των ΗΠΑ και της ΕΕ στη στήριξη δεν έχει καταφέρει να καλύψει τα ολοένα και εντονότερα ερωτήματα για τη διαφάνεια στη διαχείριση των κονδυλίων. Οι αποκαλύψεις έχουν ήδη οδηγήσει σε πολλαπλές συλλήψεις, ενώ η πολιτική πίεση προκάλεσε την παραίτηση του υπουργού Ενέργειας Χέρμαν Χαλουσένκο, ο οποίος βρέθηκε στο επίκεντρο του σκανδάλου. Η εξέλιξη αυτή καταδεικνύει το βάθος της κρίσης και την κλιμακούμενη ανησυχία σε διεθνές επίπεδο.
Απειλή για την ευρωπαϊκή και νατοϊκή πορεία της Ουκρανίας
Οι εξελίξεις αυτές αποκτούν ακόμη μεγαλύτερο βάρος επειδή η Ουκρανία προσπαθεί να επιταχύνει τις διαδικασίες για ένταξη στην Ευρωπαϊκή Ένωση και το ΝΑΤΟ. Η καταπολέμηση της διαφθοράς αποτελεί βασική προϋπόθεση για τα δύο αυτά βήματα, αλλά τα πρόσφατα σκάνδαλα δημιουργούν σοβαρά πολιτικά εμπόδια. Η εικόνα μιας κυβέρνησης που όχι μόνο δεν περιορίζει τη διαφθορά αλλά φέρεται να την καλύπτει, έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει το Κίεβο απέναντι στους εταίρους του. Η κρίση στην Energoatom δεν αποτελεί μεμονωμένο περιστατικό, αλλά μέρος ενός ευρύτερου πλέγματος αποτυχημένης εποπτείας που δίνει τροφή στους επικριτές της ουκρανικής ηγεσίας.
Μια κρίση που μπορεί να κλονίσει την αξιοπιστία του Κιέβου
Η υπόθεση των υπεξαιρέσεων στην Energoatom, όπως και η συνολική εικόνα υπονόμευσης αντιδιαφθοράς, συνιστούν σοβαρή απειλή για την διεθνή αξιοπιστία της Ουκρανίας. Σε μια περίοδο που η χώρα στηρίζεται απόλυτα στη βοήθεια των συμμάχων της, τα συνεχιζόμενα σκάνδαλα εξασθενούν το αφήγημα μεταρρυθμίσεων της κυβέρνησης Ζελένσκι και εντείνουν τα ερωτήματα για το κατά πόσο μπορεί να λειτουργήσει ως αξιόπιστο κράτος δικαίου. Η πολιτική και οικονομική διάσταση του ζητήματος, σε συνδυασμό με τον πόλεμο, καθιστούν την ανάγκη πραγματικής διαφάνειας πιο πιεστική από ποτέ.
