Στα προαπαιτούμενα για τη λήψη της επόμενης δόσης από το Ταμείο Ανάκαμψης έθεσε η Κομισιόν την αλλαγή του πλαισίου των δημοσίων συμβάσεων, καθώς, μετά από καταγγελίες, εντοπίζει δυσλειτουργίες και απαιτεί βελτιώσεις.
Παράλληλα ψηλά στη λίστα των ορόσημων που πρέπει να υλοποιηθούν άμεσα είναι και η καταπολέμηση της διαφθοράς στη δημόσια διοίκηση. Η Ελλάδα οφείλει να υλοποιήσει 28 δύσκολα προαπαιτούμενα προκειμένου να λάβει απρόσκοπτα την επόμενη δόση από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Το ύψος της είναι 3,6 δισ. ευρώ, εκ των οποίων ποσό 1,3 δισ. ευρώ αφορά επιχορηγήσεις και τα 2,3 δισ. ευρώ είναι δάνεια. Ωστόσο, η λίστα των παρεμβάσεων που θα πρέπει να υλοποιήσει η κυβέρνηση μέχρι τον Οκτώβριο, ώστε να μπορέσει να υποβάλει το αίτημα και να τύχει αποδοχής, μοιάζει με «Γολγοθά» και εφόσον δεν επιδείξει ελαστικότητα η Κομισιόν, δύσκολα θα εκταμιευτούν οι πόροι.
Σε ό,τι αφορά τις δημόσιες συμβάσεις, οι Βρυξέλλες θέτουν ξεκάθαρα ζήτημα αλλαγών και βελτιώσεων στη διαδικασία. Υπενθυμίζεται πως, σύμφωνα με τα στοιχεία που έχει αποκαλύψει η «Ν», επιδεικνύεται μια ιδιαίτερη προτίμηση των αναθετουσών αρχών στις απευθείας αναθέσεις. Κατά το πρώτο τετράμηνο του 2024, από τις 67.804 συμβάσεις που υπογράφηκαν, οι 49.135 ή το 72%, διεκπεραιώθηκαν μέσω απευθείας αναθέσεων, συνεχίζοντας την «παράδοση» των τελευταίων ετών. Το συνολικό ποσό που αφορούσαν οι απευθείας αναθέσεις του α’ τετραμήνου του 2024 ανήλθε σε 797 εκατ. ευρώ. Σημειώνεται πως το πλαίσιο των δημοσίων συμβάσεων και ειδικά των απευθείας αναθέσεων στηλίτευσε με την τελευταία έκθεσή του και το Ελεγκτικό Συνέδριο.
Η κοινοτική παρέμβαση
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έρχεται να παρέμβει και με μοχλό πίεσης τα κονδύλια του Ταμείου Ανάκαμψης ζητεί από την κυβέρνηση να βελτιώσει το πλαίσιο των αναθέσεων των δημοσίων συμβάσεων. Συγκεκριμένα, με δύο από τη λίστα των 28 οροσήμων για την 5η δόση του Ταμείου Ανάκαμψης καλεί την κυβέρνηση να προχωρήσει: Στον εκσυγχρονισμό της δημόσιας διοίκησης, μεταξύ άλλων, μέσω της επιτάχυνσης της υλοποίησης των δημοσίων επενδύσεων, της βελτίωσης του πλαισίου για τις δημόσιες συμβάσεις, της λήψης μέτρων ανάπτυξης ικανοτήτων και της καταπολέμησης της διαφθοράς – νέο σύστημα ανταμοιβών. Στην «επαγγελματοποίηση» του τομέα των δημόσιων συμβάσεων. Τροποποίηση της εθνικής στρατηγικής για τις δημόσιες συμβάσεις.
Οι υπόλοιπες δεσμεύσεις
Πέραν των δημοσίων συμβάσεων, στη λίστα των ορόσημων υπάρχουν επίσης χρονίζοντα ζητήματα όπως η επιτάχυνση της απόδοσης δικαιοσύνης, η κατάρτιση πολεοδομικών σχεδίων, η διαχείριση αποβλήτων, η σύσταση νέας ρυθμιστικής αρχής για τα ύδατα και τα λύματα, αντιδιαβρωτικά και αντιπλημμυρικά μέτρα, ο ψηφιακός μετασχηματισμός των φορολογικών ελέγχων κ.λπ. Πρόκειται για ένα δύσκολο κατάλογο, γεγονός που δεν αποκλείει η υποβολή του αιτήματος και η εκταμίευση της 5ης δόσης να καθυστερήσει, πέραν του Οκτωβρίου.
Πιο αναλυτικά, τα υπόλοιπα ορόσημα που καλείται να υλοποιήσει η Ελλάδα μέχρι τον Οκτώβριο είναι τα ακόλουθα:
- Αναβαθμίσεις του δικτύου του ΔEΔΔHE με στόχο την ενίσχυση της ανθεκτικότητας και την προστασία του περιβάλλοντος – συμβάσεις 1, 2 και 3.
- Eνεργειακή ανακαίνιση κτιρίων κατοικιών.
- Κατάρτιση πολεοδομικών σχεδίων κατ’ εφαρμογή της πολεοδομικής μεταρρύθμισης – ανάθεση πολεοδομικών σχεδίων.
- Hλεκτροκίνηση. Σημεία φόρτισης ηλεκτρικών οχημάτων – επιβεβαίωση των σημείων εγκατάστασης.
- Produc-E Green Oρόσημο Bιομηχανικές μονάδες – επιλογή εταιρειών.
- Νομοθεσία διαχείρισης αποβλήτων για την εφαρμογή βιώσιμης υγειονομικής ταφής και ανακύκλωσης. Σύσταση και λειτουργία της ρυθμιστικής αρχής διαχείρισης αποβλήτων.
- Σύσταση νέας ρυθμιστικής αρχής για τα ύδατα και τα λύματα – Σύσταση και λειτουργία της ρυθμιστικής αρχής διαχείρισης υδάτων.
- Εθνικό σχέδιο αναδάσωσης, πρόγραμμα αποκατάστασης και πρόληψης (“antiNERO”), αντιδιαβρωτικά και αντιπλημμυρικά μέτρα.
- Υποδομές διαχείρισης αστικών λυμάτων και λυματολάσπης από την επεξεργασία λυμάτων – Κοινοποίηση ανάθεσης σύμβασης για έργα αποχέτευσης.
- Εναέρια μέσα για τη διαχείριση κρίσεων – Αγορά δύο ελικοπτέρων Sikorsky.
- Ψηφιοποίηση αρχείων και συναφών υπηρεσιών – πρώτη φάση υλοποίησης.
- Παροχή «πελατοκεντρικών» υπηρεσιών δημόσιας διοίκησης, μέσω απλούστευσης και βελτίωσης των διαδικασιών, βελτιώσεων στα συστήματα και συμμόρφωσης με τις ευρωπαϊκές στρατηγικές και πολιτικές – Υλοποίηση του εθνικού σχεδίου απλούστευσης διαδικασιών (δεύτερη φάση).
- Ψηφιακός μετασχηματισμός της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης (ΔYΠA).
- Στρατηγική αριστείας στα πανεπιστήμια και καινοτομία – Ανάθεση σύμβασης για ομάδες ερευνητικής αριστείας σε πανεπιστήμια.
- Μεταρρύθμιση στους τομείς της ψυχικής υγείας και των εθισμών. Στόχος Ψυχική υγεία – 106 ανοικτές μονάδες – 2ο στάδιο.
- Ψηφιακός μετασχηματισμός των φορολογικών ελέγχων. Φορολογικοί έλεγχοι – MyData και τραπεζικές πληροφορίες.
- Προώθηση της επιτάχυνσης των επιστροφών ΦΠA. Πλήρως αυτοματοποιημένες επιστροφές ΦΠA – έναρξη λειτουργίας του πληροφοριακού συστήματος.
- Επιτάχυνση της απονομής δικαιοσύνης. Αναθεώρηση του δικαστικού χάρτη – πρωτογενές δίκαιο – αστικό και ποινικό.
- Νέα δικαστικά κτίρια. Κατασκευή και ανακαίνιση δικαστικών κτιρίων – Έναρξη διαδικασιών υποβολής προσφορών.
- Επιτάχυνση της απονομής δικαιοσύνης. Λειτουργία δικαστικής αστυνομίας.
- Μουσείο εναλίων αρχαιοτήτων. Ανάθεση σύμβασης.
- Τροποποίηση του νομικού πλαισίου για την προσέλκυση στρατηγικών επενδύσεων. Στρατηγικές επενδύσεις – Επιλογή επιλέξιμων έργων.
- Φορολογικά εργαλεία πιο φιλικά για την ανάπτυξη και βελτίωση της φορολογικής διοίκησης και της είσπραξης φόρων. Τροποποιήσεις του πλαισίου φορολογικής πολιτικής.
- Καταπολέμηση φοροδιαφυγής και προώθηση ηλεκτρονικών πληρωμών.
- Ολοκλήρωση του εθνικού κτηματολογίου. Στόχος η κτηματογράφηση κατά 85%.
- Επενδύσεις στο πλαίσιο του REPowerEU. Ενεργειακή απόδοση και προώθηση των AΠE για αυτοκατανάλωση.
