Στο 1,9% αναμένει πλέον την ανάπτυξη της Ελλάδας το 2023 ο οίκος Fitch, από 0,9% που ήταν η προηγούμενη εκτίμηση, αλλά η επίδοση το 2024 θα είναι χαμηλότερη, στο 1,2%, από 2,1% προηγουμένως.
Βραχυπρόθεσμα, η ιδιωτική κατανάλωση θα παραμείνει ο κύριος μοχλός ανάπτυξης στην Ελλάδα, σύμφωνα με την Fitch, συμβάλλοντας κατά 1,3 ποσοστιαίες μονάδες (στην ανάπτυξη το 2023 και κατά 1,2 ποσοστιαίες μονάδες το 2024.
Μετά την ανθεκτική ζήτηση το α’ εξάμηνο, περαιτέρω εξασθένιση των εγχώριων αντιξοοτήτων το β’ εξάμηνο και στις αρχές του επόμενου έτους.
Η ισχύς της κατανάλωσης (η οποία διευρύνθηκε κατά 3,2% σε ετήσια βάση το α’ εξάμηνο του 2023) έχει υποστηριχθεί, από τη συνεχιζόμενη αύξηση της απασχόλησης, καθώς και από την απότομη μείωση του πληθωρισμού από το 12,1% τον Σεπτέμβριο του 2022 σε 3,5% τον Αύγουστο, τάση που αναμένεται να συνεχιστεί στο εγγύς μέλλον.
Το ποσοστό ανεργίας διατήρησε τη δεκαετή πτωτική του τάση (έχοντας μειωθεί από 28,2% τον Ιούλιο του 2013 σε 10,8% τον Ιούλιο του 2023) και η απασχόληση συνέχισε να αυξάνεται, αν και με βραδύτερο ρυθμό από ό,τι το 2022.
Εκτιμάται ότι ο πληθωρισμός στην Ελλάδα θα κλείσει το 2023 στο 4,2% σε ετήσια βάση και θα διαμορφωθεί κατά μέσο όρο στο 2,1% το 2024, ενώ προβλέπεται ότι το ποσοστό ανεργίας θα διαμορφωθεί κατά μέσο όρο στο 11,2% το 2023 και στο 7,8% το 2024.
Αυτοί οι παράγοντες θα συμβάλουν στην ενίσχυση του διαθέσιμου εισοδήματος των νοικοκυριών και θα παράσχουν περαιτέρω ώθηση στην κατανάλωση ενόψει του 2024, ενώ η καταναλωτική εμπιστοσύνη έχει επίσης σημειώσει αξιοσημείωτα κέρδη τους τελευταίους μήνες.
Μειώνεται η ανεργία και ο πληθωρισμός
Η Fitch προβλέπει ότι η πρόσφατη μείωση της αύξησης του όγκου των λιανικών πωλήσεων θα αρχίσει να αντιστρέφεται, ιδίως καθώς ο πληθωρισμός συνεχίζει να υποχωρεί.
Η πτώση, η οποία οφείλεται κυρίως στις ασθενέστερες πωλήσεις των σούπερ μάρκετ θα πρέπει να αναχαιτιστεί κάπως από την παράταση της κυβερνητικής πρωτοβουλίας “Market Pass”, μιας άμεσης επιδότησης των νοικοκυριών για τα είδη παντοπωλείου, από τον Ιούλιο έως τον Οκτώβριο.
Παρ’ όλα αυτά, το αυστηρότερο πλαίσιο νομισματικής πολιτικής θα λειτουργεί όλο και περισσότερο ως τροχοπέδη στη δραστηριότητα των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων από το β’ εξάμηνο του 2023 και μετά.
Τον Ιούλιο του 2023, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα πραγματοποίησε αυτό που εκτιμάται από τους αναλυτές του οίκου ως την τελευταία αύξηση στον επιθετικό κύκλο σύσφιξης που ξεκίνησε ένα χρόνο πριν, αυξάνοντας το επιτόκιο καταθέσεων στο 3,75%.
Αναμένεται ότι το υψηλότερο κόστος άντλησης επενδυτικών κεφαλαίων θα οδηγήσει σε απότομη επιβράδυνση της αύξησης των ακαθάριστων επενδύσεων πάγιου κεφαλαίου από 11,7% το 2022 σε 4,7% το 2023. Μεγάλο μέρος της αύξησης των πάγιων επενδύσεων θα οφείλεται στην κυβέρνηση, καθώς αναμένουμε ότι η κυβέρνηση θα λάβει την τρίτη δόση της χρηματοδότησης του Ταμείου Ανάπτυξης αργότερα φέτος, αξίας περίπου 0,8% του ΑΕΠ.
Στήριξη από τα μέτρα της κυβέρνησης
Το εμπόριο θα συμβάλει κατά 2,2 ποσοστιαίες μονάδες το 2023 ως αποτέλεσμα του χαμηλότερου όγκου εισαγωγών, η συμβολή θα γίνει αρνητική το 2024, καθώς οι εισαγωγές θα ανακάμψουν.
Πράγματι, το υπόβαθρο της εξωτερικής ζήτησης παρέμεινε αδύναμο το α’ εξάμηνο του 2023, καθώς η ζήτηση για ελληνικά βιομηχανικά προϊόντα έχει υποχωρήσει, με αποτέλεσμα τη συρρίκνωση των εξαγωγών αγαθών κατά 9,8% και των συνολικών εξαγωγών κατά 1,2% το 223ο τρίμηνο.
Ισχυρή πορεία του τουρισμού
Η ανάπτυξη της ευρωζώνης θα παραμείνει στάσιμη το β’ εξάμηνο του 2023, γεγονός που σημαίνει ότι η πρόσφατη αδυναμία θα συνεχιστεί βραχυπρόθεσμα.
Μια ισχυρή τουριστική περίοδος, παρά τις ανεξέλεγκτες πυρκαγιές κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, ενίσχυσε ωστόσο τις εξαγωγές, με την αύξηση των αφίξεων στις ΗΠΑ να είναι η ισχυρότερη μεταξύ των μεγαλύτερων χωρών προέλευσης τουριστών της Ελλάδας.
Το 2024 προβλέπεται ότι η αύξηση των εξαγωγών θα ανακάμψει κάπως, αλλά ο ισχυρότερος ρυθμός αύξησης των εισαγωγών θα ωθήσει τη συμβολή του εμπορίου στην αύξηση του ΑΕΠ ξανά σε αρνητικό έδαφος.
Κίνδυνοι για τις προοπτικές
Οι κίνδυνοι για τις προβλέψεις είναι ισορροπημένοι.
Σε περίπτωση που η ανάπτυξη στην ευρωζώνη εκπλήξει θετικά στο β’ εξάμηνο του 2023, αναμένεται ότι η ελληνική οικονομία θα δει περαιτέρω ανοδικές τάσεις στην ανάπτυξη μέσω των διαύλων του εξωτερικού εμπορίου, ιδίως στις εξαγωγές αγαθών.
Από την άλλη πλευρά, η έκταση της αρνητικής επίδρασης των υψηλότερων επιτοκίων στην ελληνική οικονομική δραστηριότητα παραμένει εξαιρετικά αβέβαιη.
Η αύξηση των επενδύσεων πάγιου κεφαλαίου θα μπορούσε ακόμη να εκπλήξει προς τα κάτω, καθώς το αδύναμο εξωτερικό περιβάλλον μειώνει την προθυμία των επιχειρήσεων να επενδύσουν σε πρόσθετη παραγωγική ικανότητα παράλληλα με τα υψηλότερα επιτόκια δανεισμού. Ωστόσο, ο δανεισμός των ελληνικών νοικοκυριών για αγορά κατοικίας τείνει να είναι χαμηλότερος από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, γεγονός που αναμένεται να μειώσει τις μετακυλίσεις του κύκλου σύσφιξης της ΕΚΤ.
