Αναταραχή στη δημόσια υγεία των ΗΠΑ μετά την αναθεώρηση του ιστότοπου – Έντονη κριτική από την επιστημονική κοινότητα
Τα Κέντρα Ελέγχου και Πρόληψης Ασθενειών (CDC), η σημαντικότερη υπηρεσία δημόσιας υγείας των ΗΠΑ, προχώρησαν σε μια πρωτοφανή αλλαγή στη διατύπωση της επίσημης ιστοσελίδας τους σχετικά με τη σχέση ανάμεσα στα εμβόλια και τον αυτισμό. Η αναθεώρηση, που έγινε αργά το βράδυ της Τετάρτης, διαφοροποιεί δραστικά την προηγούμενη θέση της υπηρεσίας, η οποία επί χρόνια ανέφερε ξεκάθαρα ότι μελέτες έχουν δείξει πως δεν υπάρχει καμία σύνδεση ανάμεσα στον εμβολιασμό και την εμφάνιση αυτισμού – θέση που υιοθετούν ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας και κορυφαίοι διεθνείς επιστημονικοί φορείς.
Η νέα διατύπωση στα CDC επαναπροσδιορίζει το θέμα παρουσιάζοντας τον παλαιό ισχυρισμό ως θέση που «δεν βασιζόταν σε αποδεικτικά στοιχεία» και υποστηρίζοντας ότι υγειονομικές αρχές «αγνόησαν μελέτες» οι οποίες, κατά την υπηρεσία, υποδεικνύουν πιθανή συσχέτιση. Η αλλαγή αυτή αντανακλά σε μεγάλο βαθμό τη ρητορική του υπουργού Υγείας Ρόμπερτ Κένεντι του νεότερου, ο οποίος έχει επί σειρά ετών προωθήσει αμφισβητήσεις και θεωρίες γύρω από τα εμβόλια.
Αντιδράσεις επιστημόνων: «Υπονόμευση της επιστήμης, άδικος φόβος για τους γονείς»
Η μετατόπιση της επίσημης θέσης του CDC προκάλεσε άμεσες αντιδράσεις στην επιστημονική κοινότητα. Η Χέλεν Τέιγκερ-Φλάσμπεργκ, ειδική στον αυτισμό του Πανεπιστημίου της Βοστόνης, δήλωσε ότι η αλλαγή είναι «τρομερά ανησυχητική», υπογραμμίζοντας ότι προκαλεί σύγχυση και κινδύνους για τη δημόσια υγεία, καθώς ενδέχεται να αποθαρρύνει τους γονείς από τον εμβολιασμό των παιδιών τους. Η ίδια προειδοποίησε ότι ενδέχεται να δούμε αύξηση παιδικών ασθενειών, κάποιες δυνητικά θανατηφόρες, σε μια περίοδο όπου νοσήματα όπως η ιλαρά έχουν ήδη επανεμφανιστεί λόγω μειωμένης εμβολιαστικής κάλυψης.
Πηγές εντός του CDC κάνουν λόγο για ισχυρή αναστάτωση στο εσωτερικό της υπηρεσίας, με συνδικαλιστικούς εκπροσώπους να περιγράφουν κλίμα «ανησυχίας» και «οργής». Οι αντιεμβολιαστικές οργανώσεις, από την άλλη, χαιρέτισαν τη μετατόπιση.
Πολιτική διάσταση και παρεμβάσεις από το Κογκρέσο
Η νέα διατύπωση έρχεται σε μια περίοδο όπου ο υπουργός Υγείας έχει προχωρήσει σε εκτεταμένες αλλαγές με ισχυρό πολιτικό αποτύπωμα: απομάκρυνση ειδικών, περικοπές, μειωμένη πρόσβαση σε εμβόλια COVID-19 και διακοπή της χρηματοδότησης νέων εμβολίων. Παράλληλα, έχει δεσμευθεί να διερευνήσει τις αιτίες της «επιδημίας αυτισμού», όπως ο ίδιος τη χαρακτηρίζει, γεγονός που εντείνει τις ανησυχίες των ειδικών.
Την ίδια ώρα, ο ιστότοπος των CDC εμφανίζει αντιφατικές αναφορές: παραμένει δημοσιευμένη η φράση «τα εμβόλια δεν προκαλούν αυτισμό», η οποία ζητήθηκε από ρεπουμπλικανό γερουσιαστή ώστε να στηριχθεί νομοθετική πρωτοβουλία. Ο γερουσιαστής Μπιλ Κάσιντι –ο ίδιος γιατρός– επανέλαβε ότι κάθε αντίθετος ισχυρισμός είναι «ψευδής, ανεύθυνος και επιζήμιος για τη δημόσια υγεία».
Η αντιπαράθεση γύρω από την επιστημονική βιβλιογραφία
Το ιστορικό της διαμάχης ξεκινά από το 1998, όταν μια πλέον αποσυρθείσα και ευρέως αμφισβητούμενη μελέτη παρερμήνευσε δεδομένα σχετικά με το τριπλό εμβόλιο ιλαράς–παρωτίτιδας–ερυθράς. Έκτοτε, έχουν πραγματοποιηθεί πάνω από 40 μελέτες υψηλής ποιότητας σε 5,6 εκατομμύρια ανθρώπους, χωρίς να τεκμηριώνεται αιτιακή σχέση μεταξύ εμβολιασμού και αυτισμού – ένα σημείο που επισημαίνουν διαρκώς επαγγελματικοί και επιστημονικοί οργανισμοί.
Στο νέο περιβάλλον που διαμορφώνεται, ανησυχίες εγείρονται και για την επιρροή στελεχών όπως ο Ντέιβιντ Γκάιερ, ο οποίος έχει εκφράσει βεβαιότητα για δήθεν συσχετίσεις, με μεθοδολογίες και αποτελέσματα που αμφισβητούνται έντονα από συναδέλφους του.
Ένα ζήτημα με ευρείες συνέπειες για τη δημόσια υγεία
Η μεταβολή του πλαισίου στο CDC δεν αποτελεί απλώς εσωτερική διοικητική επιλογή. Αγγίζει άμεσα την εμπιστοσύνη της κοινωνίας στους θεσμούς υγείας, επηρεάζει τις τάσεις εμβολιασμού και αναζωπυρώνει μια διαμάχη που είχε θεωρηθεί λήξασα σε επιστημονικό επίπεδο. Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η διατήρηση της κοινωνικής συνέχειας και της δημόσιας υγείας απαιτεί σταθερές, τεκμηριωμένες πολιτικές· το πώς θα διαχειριστεί η υπηρεσία αυτή τη νέα αντιφατική εικόνα παραμένει ανοιχτό.
