Του Μιχάλη Ψύλου
«Ολυμπιακή Εκεχειρία»: Ενα από τα σπουδαιότερα μηνύματα των Ελλήνων στη διάρκεια των Ολυμπιακών Αγώνων της Αρχαιότητας. Οι πόλεμοι σταματούσαν επτά ημέρες πριν την έναρξη των Αγώνων μέχρι την έβδομη μέρα μετά την ολοκλήρωσή τους, προκειμένου οι αθλητές, απαλλαγμένοι από στρατιωτικές υποχρεώσεις, να μπορούν να μετάσχουν.
Προφανώς, το 2024 δεν μπορούμε να μιλάμε για κατάπαυση του πυρός με αφορμή τους Ολυμπιακούς Αγώνες. Ούτε δυστυχώς στην Ουκρανία, ούτε στη Γάζα. Αλλά τουλάχιστον οι Αγώνες θα έπρεπε να φέρνουν κοντά – έστω και για λίγο- τις εμπόλεμες πλευρές . Μήπως και το Ολυμπιακό Πνεύμα «δώσει μια ευκαιρία στην Ειρήνη» – Give peace a chance-όπως έγραφε και το μαντήλι που φορούσε στο κεφάλι του ο Τόμας Μπαχ, ο πρόεδρος της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής, εγκαινιάζοντας το «τείχος της ειρήνης» στο Ολυμπιακό Χωριό.
Πολύς λόγος γίνεται άλλωστε για τη δύναμη του αθλητισμού, που μπορεί να ενώσει και να συμφιλιώσει ακόμη και εχθρούς. Και όμως! Και αυτοί οι Αγώνες «χώρισαν αντί να ενώσουν» Για παράδειγμα: Γιατί οι Ρώσοι αθλητές δεν συμμετείχαν υπό τη δική τους σημαία στη χθεσινή φαντασμαγορική τελετή των Ολυμπιακών Αγώνων του Παρισιού; Προφανώς λόγω της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Ακριβώς για αυτόν τον λόγο, οι 31 αθλητές (15 Ρώσοι, 16 Λευκορώσοι) θα μπορούν να συμμετάσχουν στους Ολυμπιακούς Αγώνες, αλλά τους απαγορεύτηκε να παρελάσουν στον Σηκουάνα. Στους προηγούμενους Ολυμπιακούς Αγώνες του Τόκιο οι Ρώσοι αθλητές αποκλείστηκαν επίσης ως οντότητα και πολλοί δεν μετείχαν επίσης, γιατί η WADA (Παγκόσμια Υπηρεσία Αντιντόπινγκ) είχε αποκλείσει τη Ρωσία για διάφορες παράνομες πρακτικές ντόπινγκ κατά της αθλητικής ηθικής.
Η απόφαση της ΔΟΕ ήταν πολύ σαφής: «Δεν θα συμμετάσχουν στην παρέλαση των αποστολών και των ομάδων στην τελετή έναρξης καθώς είναι μεμονωμένοι αθλητές». Κάπου 18 Ρώσοι και Λευκορώσοι αθλητές, όπως αναφέρει η Wall Street Journal, που άλλαξαν μάλιστα εθνικότητα για να συμμετάσχουν υπό στην παρέλαση υπό άλλη σημαία.
Φυσικά, η κριτική ήρθε από όλο τον κόσμο. Υπάρχουν εκείνοι που υποστηρίζουν ότι, όπως απέδωσε η Ολυμπιακή Ομάδα Προσφύγων και ως εκ τούτου δεν είχαν «σημαία», οι Ρώσοι και οι Λευκορώσοι άξιζαν τουλάχιστον να ληφθούν υπόψη την «πρώτη Ολυμπιακή ημέρα». Δεν φταίνε αυτοί για την πολιτική του Πούτιν, άλλωστε.
Με απλά λόγια: Ακόμη κι αν έχει υπογραμμιστεί επανειλημμένα πώς ο αθλητισμός πρέπει να ενώνει και να μην πυροδοτεί πολιτικά ζητήματα, σε αυτήν την ιστορική περίοδο φαίνεται αδύνατο χωρίς αυτό. Άλλωστε, η αντιπαράθεση κυριαρχεί και στις διεθνείς σχέσεις , εξοβελίζοντας τη διπλωματία. Η άρνηση της διπλωματίας οδηγεί όμως την Ευρώπη σε μια καθοδική πορεία μιλιταρισμού, οικονομικής παρακμής και πολιτικού χάους.
Μπορεί να διαφωνούμε με τον Ούγγρο πρωθυπουργό Βίκτορ Ορμπαν για την πολιτική καταστολής του κράτους δικαίου, αλλά γιατί ήταν κακό που -ως προεδρεύων της ΕΕ αυτό το εξάμηνο-πήγε στο Κίεβο, τη Μόσχα και το Πεκίνο, με στόχο τη διαπραγμάτευση μιας συμφωνίας κατάπαυσης του πυρός, Γιατί άραγε εξόργισε τους ηγέτες της ΕΕ καθώς και τις κυβερνήσεις στο Βερολίνο, το Παρίσι και άλλες πρωτεύουσες;
Υπάρχουν σίγουρα πολλά να ειπωθούν εναντίον του Ούγγρου πρωθυπουργού και φίλου του Τραμπ. Αλλά το να τον κατηγορήσουν για μια διπλωματική πρωτοβουλία που άλλα κράτη μέλη δεν ήθελαν ή δεν μπόρεσαν μέχρι στιγμής να λάβουν, δείχνει πόσο μακριά βρίσκεται η ΕΕ από τον ισχυρισμό των ηγετών της,ότι είναι δύναμη για την ειρήνη. Το γεγονός μάλιστα ότι ουσιαστικοί κανόνες της ΕΕ, όπως η εξάμηνη εναλλαγή της Προεδρίας του Συμβουλίου, επανεξετάζονται στο υψηλότερο επίπεδο προκειμένου να τιμωρηθεί ο Ορμπαν για τα ταξίδια του, αποτελεί ένα ανησυχητικό σημάδι για το μέλλον της Ένωσης.
Σύμφωνα με την ΕΕ, η Ουκρανία θα πρέπει βέβαια να ανακαταλάβει όλα τα κατεχόμενα από τη Ρωσία, εδάφη. Αλλά, ρεαλιστικά μιλώντας, μήπως και η ΕΕ θα μπορούσε να καταστραφεί πλήρως από μια πιθανή κλιμάκωση του πολέμου στην Ουκρανία;
Δυστυχώς, όχι μόνο δεν κάνει τίποτα για να αποτρέψει αυτόν τον κίνδυνο και να σταματήσει την αιματοχυσία,αλλά υπονομεύει επίσης τις όποιες διπλωματικές προσπάθειες.
Οταν ακόμη και ο Ζελένσκι λέει ότι η Ρωσία θα πρέπει να συμπεριληφθεί την επόμενη φορά σε μια διεθνή σύνοδο για την ειρήνη. Η στάση της ευρωπαικής ελίτ είναι απόδειξη ενός εξαιρετικά επικίνδυνου μείγματος φυγής από την πραγματικότητα και ενός αχαλίνωτου μιλιταρισμού, που θυμίζει την εποχή των «υπνοβατών» πριν από το ξέσπασμα του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Οταν όλοι οι συνετοί άνθρωποι φωνάζουν ότι μόνο οι διαπραγματεύσεις προσφέρουν διέξοδο.
