Η πρώτη επίσημη νομική κίνηση της Μόσχας απέναντι στην Ευρώπη – Στο επίκεντρο τα σχέδια της Κομισιόν για χρηματοδότηση της Ουκρανίας
Η Ρωσία πραγματοποίησε την πρώτη επίσημη κίνηση στη διαμάχη για τα παγωμένα ρωσικά κεφάλαια, καταθέτοντας αγωγή κατά του βελγικού χρηματοπιστωτικού οργανισμού Euroclear. Η Κεντρική Τράπεζα της Ρωσίας ανακοίνωσε ότι προσέφυγε στο Διαιτητικό Δικαστήριο της Μόσχας, διεκδικώντας αποζημίωση για ζημίες που απορρέουν από την «αδυναμία διαχείρισης νομισματικών περιουσιακών στοιχείων και τίτλων». Το ακριβές ύψος της απαίτησης δεν έχει γνωστοποιηθεί, ωστόσο η κίνηση αποκτά σαφή πολιτική και θεσμική βαρύτητα.
Η σύνδεση με τα σχέδια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής
Η νομική πρωτοβουλία της Μόσχας συνδέεται άμεσα με τα σχέδια της Ευρωπαϊκής Επιτροπής να αξιοποιήσει τα παγωμένα ρωσικά κεφάλαια για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις, τα ταμειακά αποθέματα του Κιέβου επαρκούν μόνο έως τον Απρίλιο, γεγονός που εντείνει την πίεση για εξεύρεση νέων πηγών χρηματοδότησης. Η Κομισιόν προτείνει τη χορήγηση των ρωσικών κεφαλαίων με τη μορφή δανείου, το οποίο θα αποπληρωθεί μόνο εφόσον και όταν η Ρωσία αποδεχθεί την καταβολή πολεμικών αποζημιώσεων, στο πλαίσιο μιας ενδεχόμενης ειρηνευτικής συμφωνίας.
Το επιχείρημα της Κομισιόν
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποστηρίζει ότι τα κράτη-μέλη της ΕΕ δεν διαθέτουν τη δημοσιονομική δυνατότητα να συνεχίσουν τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας μέσω των εθνικών προϋπολογισμών τους. Σύμφωνα με τη θέση της, η αξιοποίηση των ρωσικών περιουσιακών στοιχείων αποτελεί τον μοναδικό ρεαλιστικό δρόμο για τη συνέχιση της υποστήριξης προς μια χώρα που βρίσκεται στο χείλος της οικονομικής κατάρρευσης.
Οι ενστάσεις Βελγίου και Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας
Το σχέδιο της Κομισιόν προκαλεί σοβαρές αντιδράσεις τόσο από το Βέλγιο όσο και από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα. Και οι δύο προειδοποιούν ότι η πρωτοβουλία παραβιάζει διεθνείς χρηματοπιστωτικούς κανόνες και ενέχει σημαντικούς νομικούς και συστημικούς κινδύνους. Ο πρωθυπουργός του Βελγίου, Μπαρτ ντε Βέβερ, έχει δηλώσει ότι μια τέτοια κίνηση θα οδηγήσει σχεδόν βέβαια σε μακροχρόνιες δικαστικές διαμάχες με τη Ρωσία. Η κατάσχεση περιουσιακών στοιχείων ξένου κράτους χαρακτηρίζεται άνευ προηγουμένου, με το Βέλγιο να ζητά κατανομή των κινδύνων μεταξύ πολλών χωρών, ιδανικά και εκτός ΕΕ.
Η Euroclear στο επίκεντρο και ο κίνδυνος πτώχευσης
Η Euroclear βρίσκεται στο κέντρο της αντιπαράθεσης, καθώς διακρατεί περίπου 185 δισ. ευρώ (220 δισ. δολάρια) σε παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, δεσμευμένα στο πλαίσιο των κυρώσεων της ΕΕ. Η διευθύνουσα σύμβουλος του οργανισμού, Βαλερί Ουρμπέν, προειδοποίησε ότι η υλοποίηση του σχεδίου της Κομισιόν θα μπορούσε να οδηγήσει ακόμη και σε πτώχευση την Euroclear, ενώ ταυτόχρονα θα υπονομεύσει την ελκυστικότητα της ευρωπαϊκής αγοράς για ξένους επενδυτές.
Ο κίνδυνος ρωσικών αντιποίνων
Ο κίνδυνος για την Euroclear δεν περιορίζεται στη ρωσική αγωγή. Ο επικεφαλής διαχείρισης κινδύνου του οργανισμού, Γκιγιόμ Ελιέ, ανέφερε ότι η εταιρεία διατηρεί περίπου 16 δισ. ευρώ σε περιουσιακά στοιχεία πελατών εντός της Ρωσίας. Τα περιουσιακά αυτά στοιχεία ενδέχεται να αποτελέσουν στόχο αντιποίνων, με την Euroclear να φέρει την ευθύνη για τις πιθανές απώλειες.
Η θέση της Μόσχας και το άνοιγμα δικαστικού μετώπου
Η Ρωσία έχει καταδικάσει κατηγορηματικά το σχέδιο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, χαρακτηρίζοντάς το απόπειρα κλοπής κρατικής περιουσίας. Η αγωγή κατά της Euroclear αποτελεί την πρώτη απτή νομική ενέργεια σε αυτή την αντιπαράθεση και σηματοδοτεί την έναρξη μιας μακράς και σύνθετης δικαστικής σύγκρουσης, με απρόβλεπτες συνέπειες για το διεθνές χρηματοπιστωτικό σύστημα και το καθεστώς των κυρώσεων.
