Σύμφωνα με τη Μόσχα, η επίθεση έγινε πάνω στη διαδρομή που χρησιμοποιούν τα πλοία που μεταφέρουν τα σιτηρά που εξάγονται από την Ουκρανία και ότι αυτή η διαδρομή χρησιμοποιήθηκε ως κάλυψη.
Η Μόσχα ανακοίνωσε ότι αναστέλλει τη συμμετοχή της στη συμφωνία εξαγωγής αγροτικών προϊόντων από τα λιμάνια της Ουκρανίας. Επικαλέστηκε ως αιτία το μπαράζ επιθέσεων που δέχτηκε με drones ο ρωσικός στόλος της στην Κριμαία, ωστόσο εδώ και δύο μήνες περίπου υποστηρίζει ότι η συμφωνία λειτουργεί προς όφελος της Δύσης και όχι των φτωχών χωρών.
Η Μόσχα μάλιστα ενημέρωσε επίσημα τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες για την αναστολή της συμμετοχής στην Πρωτοβουλία για τα σιτηρά στη Μαύρη Θάλασσα, σύμφωνα με το πρακτορείο RIA Novosti.
Το ρωσικό πρακτορείο έχει διαβάσει την επιστολή της ρωσικής κυβέρνησης. Σε αυτήν αναφέρεται ότι «στο φόντο της επίθεσης από τις ουκρανικές Ένοπλες Δυνάμεις, η Ρωσία δεν μπορεί να εγγυηθεί την ασφάλεια των πολιτικών πλοίων που πλέουν στο πλαίσιο […] των προαναφερόμενων πρωτοβουλιών. Έτσι, από σήμερα, η ρωσική πλευρά αναστέλλει την πρωτοβουλία για αορίστου χρόνου».
Όπως τόνισε ο μόνιμος εκπρόσωπος της Ρωσίας στον ΟΗΕ, Βασίλι Νεμπέζνια, τα πλοία και οι υποδομές που δέχτηκαν επίθεση στη Σεβαστούπολη, βρίσκονταν πάνω στη διαδρομή που ακολουθούν τα πλοία ου μεταφέρουν την ανθρωπιστική βοήθεια και την εξαγωγή γεωργικών προϊόντων από την Ουκρανία. Υποστήριξε δε ότι η επίθεση πραγματοποιήθηκε υπό την κάλυψη αυτών των διαδρόμων ασφαλείας που έχουν καθοριστεί για την υλοποίηση της λεγόμενης πρωτοβουλίας της Μαύρης Θάλασσας.
Οι συνέπειες της απόφασης αυτής, εν μέσω σοβαρής επισιτιστικής κρίσης που επιδεινώθηκε με το πόλεμο στην Ουκρανία από τον Φεβρουάριο, μπορεί να είναι ανυπολόγιστες. Επίσης, δείχνει πιθανώς μια νέα τροπή του πολέμου, άγνωστο που μπορεί να οδηγήσει, καθώς η Μόσχα κατηγορεί το Λονδίνο για συμμετοχή στις επιθέσεις.
«Αντίποινα» σε «τρομοκρατική επίθεση»
Σύμφωνα με το πρακτορείο RIA, νωρίτερα η Ρωσία ανακοίνωσε ότι «δεδομένης της τρομοκρατικής ενέργειας της 29ης Οκτωβρίου που πραγματοποιήθηκε από το καθεστώς του Κιέβου με τη συμμετοχή Βρετανών ειδικών εναντίον πλοίων του στόλου της Μαύρης Θάλασσας και πολιτικών πλοίων που εμπλέκονται στη διασφάλιση της ασφάλειας του “διαδρόμου σιτηρών”, η ρωσική πλευρά αναστέλλει τη συμμετοχή στην εφαρμογή των συμφωνιών για την εξαγωγή αγροτικών προϊόντων από λιμάνια της Ουκρανίας».
Η Μόσχα προσθέτει ότι η επίθεση γίνεται σε περιοχή που είναι έδαφός της και δεν μπορεί να συνεχίσει τη συμμετόχή της στη συμφωνία για τις εξαγωγές σιτηρών και λιπασμάτων.
Από την πλευρά της Τουρκίας, η οποία είχε μεσολαβήσει μαζί με τον ΟΗΕ για την επίτευξη της συμφωνίας, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, αναφέρει ότι «δεν έχει λάβει επίσημη ενημέρωση» και πως «αν αυτό ισχύει, είναι λυπηρό»
Το πρωί του Σαββάτου, πλοία του Στόλου της Μαύρης Θάλασσας απέκρουσαν επίθεση με αεροσκάφη και drones τύπου επιφανείας στα νερά του κόλπου της Σεβαστούπολης. Το ρωσικό υπουργείο Άμυνας, χωρίς ωστόσο να παρουσιάσει κάποια απόδειξη, υποστήριξε επίσης ότι μέλη μιας μονάδας του Βρετανικού Βασιλικού Ναυτικού της ανατίναξαν ρωσικές υποδομές κρίσιμης σημασίας στη Θάλασσα της Βαλτικής.
«Σύμφωνα με τις διαθέσιμες πληροφορίες, αντιπρόσωποι αυτής της μονάδας του Βρετανικού (Βασιλικού) Ναυτικού συμμετείχαν στον σχεδιασμό, την προετοιμασία και την υλοποίηση μιας τρομοκρατικής επίθεσης στη Βαλτική Θάλασσα στις 26 Σεπτεμβρίου φέτος, ανατινάζοντας τους αγωγούς αερίου Nord Stream 1 και Nord Stream 2», αναφέρεται στην ανακοίνωση.
Κίεβο: «Ψευδές πρόσχημα»
Σχολιάζοντας την απόφαση της Μόσχας, ο υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας κατηγόρησε τη Ρωσία ότι χρησιμοποιεί ένα «ψευδές πρόσχημα» για να αναστείλει τη συμμετοχή της στη συμφωνία εξαγωγής προϊόντων από τα λιμάνια της Ουκρανίας.
«Καλώ όλα τα κράτη να απαιτήσουν από τη Ρωσία να σταματήσει τα παιχνίδια πρόκλησης πείνας και να δεσμευτεί εκ νέου στις υποχρεώσεις της», έγραψε ο Ντμίτρο Κουλέμπα στο Twitter.
Επίσης, ο προσωπάρχης του Ουκρανού προέδρου κατηγόρησε τη Ρωσία για «εκβιασμό» και ότι «επινόησε τρομοκρατικές επιθέσεις» στο έδαφός της, μετά τις εκρήξεις στη χερσόνησο της Κριμαίας σήμερα. Για την Ουκρανία, η Κριμαία είναι περιοχή που βρίσκεται υπό ρωσική κατοχή, ενώ για τη Ρωσία που την προσάρτησε το 2014, είναι ρωσικό έδαφος.
ΟΗΕ: «Να μην τεθεί σε κίνδυνο η πρωτοβουλία»
Τα Ηνωμένα Έθνη από την Παρασκευή, προέτρεπαν το Κίεβο και τη Μόσχα να ανανεώσουν τη συμφωνία που λήγει στις 19 Νοεμβρίου, υπογραμμίζοντας ότι είναι απαραίτητη για την παγκόσμια επισιτιστική ασφάλεια. Παράλληλα, ζήτησε την πλήρη εφαρμογή της σχετικής συμφωνίας που διασφαλίζει ότι τα σιτηρά και τα λιπάσματα από τη Ρωσία θα διοχετεύονται επίσης στην παγκόσμια αγορά.
«Υπογραμμίζουμε την επείγουσα ανάγκη να γίνει κάτι τέτοιο για τη συμβολή στην επισιτιστική ασφάλεια σε όλον τον κόσμο και την άμβλυνση των δεινών που προκαλεί σε δισεκατομμύρια ανθρώπους η παγκόσμια κρίση που σχετίζεται με την αύξηση του κόστους ζωής», δήλωσε ο Στεφάν Ντούτζαριτς.
Η συμφωνία της 22ας Ιουλίου
Βάσει της συμφωνίας της 22ας Ιουλίου, η Ουκρανία κατάφερε να ξαναρχίσει τις εξαγωγές σιτηρών και λιπασμάτων, οι οποίες είχαν διακοπεί μετά τη ρωσική εισβολή στις 24 Φεβρουαρίου. Η ισχύς της συμφωνίας αφορούσε αρχικά διάστημα 120 ημερών.
Η Πρωτοβουλία της Μαύρης Θάλασσας για τα Σιτηρά ήταν ένα πακέτο δύο εγγράφων. Το πρώτο μέρος, περιείχε ένα μνημόνιο στο οποίο αναφερόταν ότι ο ΟΗΕ είχε την υποχρέωση να φροντίσει να καταργηθούν οι περιορισμοί στις εξαγωγές ρωσικών αγροτικών προϊόντων και λιπασμάτων προς τις παγκόσμιες αγορές. Το δεύτερο μέρος ανέφερε ότι θα επιτραπούν οι εξαγωγές των ουκρανικών αγροτικών προϊόντων από τα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας που ελέγχει το Κίεβο.
«Θα συνεχίσουμε με τη βοήθεια της Τουρκίας»
Σύμφωνα με το πρακτορείο TASS, ο υπουργός Γεωργίας της Ρωσίας, Ντμίτρι Πατρούσεφ, είχε δηλώσει νωρίτερα σήμερα ότι η Ρωσία είναι έτοιμη να εφοδιάσει με 500.000 τόνους σιτηρών τις φτωχές χώρες μέσα στους επόμενους τέσσερις μήνες, με τη βοήθεια της Τουρκίας.
Η Μόσχα υποστηρίζει ότι μόνο το 3% των εξαγόμενων τροφίμων από την Ουκρανία έχουν πάει σε φτωχές χώρες, ενώ τα μισά φορτία είχαν ως προορισμό χώρες της Δύσης.
Την Παρασκευή, η Ρωσία υποστήριζε ότι οι μισές αποστολές προορίζονταν για χώρες της Δύσης.
«Η γεωγραφία των παραληπτών των φορτίων αυτών αποδείχθηκε εντελώς ασυνεπής με τους ανθρωπιστικούς στόχους που διακηρύσσονταν αρχικά», αναφέρεται στην ανακοίνωσή της ρωσικής κυβέρνησης, ενώ τονίζεται ότι «τα φτωχά κράτη, όπως η Σομαλία, η Αιθιοπία, η Υεμένη, το Σουδάν, το Αφγανιστάν, έλαβαν μόλις το 3% των τροφίμων, κυρίως μέσω του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος».
Η Πρωτοβουλία της Μαύρης Θάλασσας για τα σιτηρά υπογράφηκε στις 22 Ιουλίου στην Τουρκία και έκτοτε έχουν εξαχθεί από την Ουκρανοί πολλά εκατομμύρια τόνοι σιταριού, αραβόσιτου, ηλιελαίου, βρώμης, ελαιοκράμβης και σόγιας.
Η Ρωσία ήδη από τις αρχές Σεπτεμβρίου ζητά να αναθεωρηθεί η συμφωνία για την εξαγωγή των σιτηρών, υποστηρίζοντας ότι η Ρωσία και οι αναπτυσσόμενες χώρες εξαπατήθηκαν από τη Δύση και πως μπορεί μεν κάποιοι περιορισμοί για τις ρωσικές εξαγωγές λιπασμάτων έχουν χαλαρώσει, όμως εξακολουθούν να υπάρχουν, καθώς «έξυπνες κυρώσεις» συνεχίζουν να περιπλέκουν το ρωσικό εμπόριο.
