Βασικές πτυχές μιας… ημιεπίσημης συμφωνίας συνεργασίας του τότε μέλος του κοινοβουλίου Pier Antonio Panzeri (φερόμενος ως αρχηγός σκανδάλου διαφθοράς) με μια οργάνωση που συνδέεται με την κυβέρνηση στο Κατάρ, φέρνει στο φως της δημοσιότητας το Politico.
Η συμφωνία, που υπέγραψε ο Panzeri ως επικεφαλής της υποεπιτροπής ανθρωπίνων δικαιωμάτων του Κοινοβουλίου, συνέδεσε το σώμα της ΕΕ με την επιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Κατάρ. Προβλέπεται «στενότερη συνεργασία» μεταξύ των δύο πλευρών, με ετήσια «projects» και ανταλλαγή «τεχνογνωσίας». Η συμφωνία έθεσε τις βάσεις για χρόνια συνεργασίας, συμπεριλαμβανομένων συνεδρίων και ταξιδιών νομοθετών στη Ντόχα, με το Κατάρ να καλύπτει τα έξοδα για πτήσεις business class και για διαμονές σε πολυτελή ξενοδοχεία.
Σύμφωνα με το Ευρωκοινοβούλιο, αυτή η συμφωνία δεν υπάρχει επίσημα, καθώς δεν πέρασε ποτέ από τους νομοθέτες για επανεξέταση -αν και ο Panzeri είπε ότι θα το έκανε- ούτε πέρασε από κάποιο επίσημο κανάλι έγκρισης.
«Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο δεν έχει επίσημη γνώση του εγγράφου στο οποίο αναφέρεστε», δήλωσε στο Politico αξιωματούχος των υπηρεσιών Τύπου του Κοινοβουλίου. «Ωστόσο, το έγγραφο υπάρχει και δείχνει πως μια ξένη χώρα μπόρεσε να δημιουργήσει ουσιαστικούς δεσμούς με τους νομοθέτες της ΕΕ και μια επιτροπή του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, χωρίς να σημάνει “συναγερμός” στο θεσμικό όργανο.
«Αυτό είναι προβληματικό», είπε η Monika Hohlmeier, ανώτερη ευρωβουλευτής από το κεντροδεξιό Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα (ΕΛΚ) που ηγείται της επιτροπής δημοσιονομικού ελέγχου. «Δείχνει ότι πρέπει να είμαστε πολύ πιο ενήμεροι για το τι συμβαίνει».
Η συμφωνία
Σύμφωνα με τις πληροφορίες του Politico, η συμφωνία υπεγράφη στις 26 Απριλίου 2018 κατά τη διάρκεια συνεδρίασης της επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (DROI) στις Βρυξέλλες με τον Ali bin Samikh Al Marri, ο οποίος προήδρευσε της Εθνικής Επιτροπής Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων του Κατάρ (NHRC). Το NHRC αναφέρει στο Politico ότι απολαμβάνει «πλήρης ανεξαρτησίας» από την κυβέρνηση του Κατάρ.
Απευθυνόμενος σε ευρωβουλευτές σε μια εν πολλοίς άδεια αίθουσα, ο Al Marri υποστήριξε ότι η κυβέρνηση του Κατάρ είχε κάνει «τεράστια βήματα» στις μεταρρυθμίσεις για τα ανθρώπινα δικαιώματα, αν και παραδέχτηκε ότι δεν ήταν ακόμη επαρκή τα βήματα. Επίσης, κατηγόρησε τη Σαουδική Αραβία και άλλους γείτονες του Κόλπου για την επιβολή αυτού που αποκάλεσε «συλλογικές κυρώσεις» εν μέσω διπλωματικής αντιπαράθεσης που οδήγησε σε «παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων».
Στο τέλος της ωριαίας συνεδρίασης της Επιτροπής, ο Panzeri έκανε μια σύντομη, παροδική αναφορά σε ένα «έγγραφο διαβούλευσης και συνεργασίας που θα υπογράψουμε σήμερα και θα παράσχουμε στα μέλη της υποεπιτροπής DROI». Ωστόσο, η επιτροπή δεν έλαβε ποτέ το έγγραφο.
«Δεν έχει συμβεί ποτέ», είπε ο Petras Auštrevičius, ένας Λιθουανός φιλελεύθερος ευρωβουλευτής που ηγήθηκε των εργασιών της ομάδας του για τα ανθρώπινα δικαιώματα εκείνη την εποχή. Δύο πρώην ευρωβουλευτές με ρόλους συντονισμού στην επιτροπή, η Barbara Lochbihler και η Marie-Christine Vergiat, δήλωσαν επίσης ότι δεν θυμούνται μια τέτοια συμφωνία.
Ο Auštrevičius πρόσθεσε ότι ακόμα και η απόφαση για να προσκληθεί ο Al Marri να μιλήσει στην επιτροπή εκείνη την ημέρα, δεν είχε υπογραφεί από συναδέλφους ευρωβουλευτές, σύμφωνα με τη συνήθη πρακτική.
«Φαίνεται ότι ο πρόεδρος Panzeri αποφάσισε να προσκαλέσει τον Al Marri, έπειτα από μια πρόσφατη ιδιωτική επίσκεψη στο Κατάρ, την οποία δεν γνώριζα», είπε ο Auštrevičius.
Πράγματι, την ημέρα που υπογράφηκε η συμφωνία, ο Panzeri επέστρεψε στις Βρυξέλλες μετά από ένα ταξίδι στο Κατάρ με τον κοινοβουλευτικό βοηθό του, Francesco Giorgi.
Κατά τη διάρκεια του ταξιδιού, ο Panzeri συνάντησε τον τότε πρωθυπουργό του Κατάρ Abdullah Bin Nasser bin Khalifa Al Thani, τον ομόλογό του για τα ανθρώπινα δικαιώματα Al Marri και επαίνεσε τις εργασιακές μεταρρυθμίσεις του Κατάρ ενόψει του Παγκόσμιου Κυπέλλου ποδοσφαίρου, σύμφωνα με ρεπορτάζ των μέσων ενημέρωσης που ανήρτησε ο Panzeri στο twitter.
Ο Al Marri θα γινόταν αργότερα υπουργός Εργασίας του Κατάρ, καθώς η διεθνής κριτική εντάθηκε για τη συμπεριφορά της Ντόχα προς τους μετανάστες εργάτες, οι οποίοι κατασκεύαζαν τα γήπεδα για το Mundial.
Όπως είναι γνωστό, ο Giorgi, ο βοηθός του Panzeri, συνελήφθη αργότερα μαζί με το αφεντικό του και την Ελληνίδα ευρωβουλευτή Εύα Καϊλή. Και οι τρεις κατηγορήθηκαν για διαφθορά, ξέπλυμα βρώμικου χρήματος και συμμετοχή σε εγκληματική οργάνωση.
Πέπλο μυστηρίου
Σύμφωνα με το Politico, περίπου πέντε χρόνια αργότερα, οι αξιωματούχοι του Ευρωκοινοβουλίου αναρωτιούνται για το πως υπεγράφη μια τέτοια συμφωνία. Ακόμα και η ίδια η υπογραφή καλύπτεται από… μυστήριο.
Σύμφωνα με τις υπηρεσίες Τύπου της Βουλής, η συμφωνία υπεγράφη στο γραφείο του Panzeri. Αλλά μια φωτογραφία δείχνει ένα μέλος του προσωπικού του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου παρόν, καθώς και τις επίσημες σημαίες της ΕΕ και του Κατάρ. Και ένα δεύτερο άτομο που γνωρίζει το έργο της επιτροπής είπε ότι η υπογραφή πραγματοποιήθηκε σε μία από τις επίσημες αίθουσες πρωτοκόλλου του Κοινοβουλίου, που συνήθως χρησιμοποιείται από ξένες αντιπροσωπείες.
Το ίδιο το κείμενο της συμφωνίας είναι ασαφές…
«Αποστολή» Panzeri στη Ντόχα
Το 2019, ένα χρόνο αφότου επιτεύχθηκε αυτή η συμφωνία, το Κατάρ συνδιοργάνωσε το πρώτο του συνέδριο στη Ντόχα σε συνεργασία με το Κοινοβούλιο, ή τουλάχιστον με το λογότυπο του Κοινοβουλίου να φαίνεται παντού. Θέμα του συνεδρίου ήταν: Καταπολέμηση της ατιμωρησίας (Fight Impunity).
Στη διάσκεψη, ο Panzeri επαίνεσε το Κατάρ ως σημείο «αναφοράς» για τα παγκόσμια πρότυπα ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ένα άρθρο στους Gulf Times ανέφερε ότι ο Panzeri είπε ότι η διάσκεψη ήταν ένα άμεσο αποτέλεσμα της συμφωνίας του 2019. Αργότερα, η «καταπολέμηση της ατιμωρησίας» θα γινόταν το κύριο έργο της ΜΚΟ του Panzeri.
Στη συνέχεια ήρθε η διάσκεψη του 2020, που πραγματοποιήθηκε στη Ντόχα στις 16 και 17 Φεβρουαρίου και προφανώς συνδιοργανώθηκε με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Το νέο θέμα: «Μέσα κοινωνικής δικτύωσης, προκλήσεις και τρόποι προώθησης των ελευθεριών και προστασίας των ακτιβιστών».
Ο αξιωματούχος των υπηρεσιών Τύπου του Κοινοβουλίου αρνήθηκε ότι η εκδήλωση συνδιοργανώθηκε, λέγοντας ότι «δεν ήταν εκδήλωση του θεσμού, αλλά πρέπει ακόμα να ερευνήσουμε πώς θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν το λογότυπο του Κοινοβουλίου».
Οι 300 παρευρισκόμενοι έφτασαν με πτήσεις business class που πληρώθηκαν από τους Κατάρ, όπως και η διαμονή στο ξενοδοχείο Ritz Carlton και ένα δείπνο στο εθνικό μουσείο του Κατάρ στη λήξη του συνεδρίου.
Σύμφωνα με το ίδιο δημοσίευμα, η Καϊλή δεν ήταν ο μόνος κορυφαίος πολιτικός της ΕΕ. Ο Panzeri, ο οποίος είχε αποχωρήσει από το Κοινοβούλιο το 2019, καθόταν στην πρώτη σειρά δίπλα στον Giorgi. Παρών ήταν επίσης ο βουλευτής των Σοσιαλιστών και Δημοκρατών (S&D) Marc Tarabella, ο οποίος συνελήφθη την περασμένη εβδομάδα για την ίδια υπόθεση. Οι Βέλγοι εισαγγελείς υποπτεύονται ότι ο Tarabella πήρε έως και 140.000 ευρώ σε μετρητά από τον Panzeri για να επηρεάσει το έργο της ΕΕ στο Κατάρ.
Ο Tarabella δεν αποκάλυψε το επιδοτούμενο ταξίδι μέχρι τον περασμένο μήνα. Ο Tarabella χρησιμοποίησε πολλές δικαιολογίες για την καθυστερημένη δήλωση, συμπεριλαμβανομένου ότι πίστευε ότι δεν ήταν πλέον δυνατό.
Δύο άλλοι βουλευτές της ΕΕ, οι οποίοι ήταν παρόντες στην εκδήλωση -το μέλος του S&D Alessandra Moretti και το μέλος του ΕΛΚ Cristian-Silviu Bușoi- επίσης δεν δήλωσαν την επιδοτούμενη παρουσία τους μέχρι την αποκάλυψη της έρευνας για διαφθορά.
«Ήταν μια εκδήλωση που χρηματοδοτήθηκε από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, επομένως το Κοινοβούλιο ήταν ενήμερο για την εκδήλωση και για τη συμμετοχή μου», είπε ο Moretti. «Με το πνεύμα της πλήρους διαφάνειας, αποφάσισα να το δημοσιεύσω».
Ο Bușoi, ο οποίος ηγήθηκε της ανεπίσημης «ομάδας φιλίας» του Κοινοβουλίου με το Κατάρ, είπε: «Η εκδήλωση του 2020 ανακοινώθηκε αργότερα λόγω σφάλματος προσωπικού».
Μετά την αποχώρηση του Panzeri από το Κοινοβούλιο το 2019, η βουλευτής του S&D Maria Arena τον αντικατέστησε στην επιτροπή DROI. Τον Ιανουάριο, η ίδια είπε στο Politico ότι δεν είχε συνεχίσει τη συμφωνία του Panzeri.
«Τα συνέδρια, ωστόσο, συνεχίστηκαν.
Εκτός από τη διοργάνωση του 2020, η Arena πήγε αργότερα στο Κατάρ το 2022. Τελικά παραιτήθηκε από την προεδρία της επιτροπής αφού το Politico αποκάλυψε ότι η Arena δεν δήλωσε έγκαιρα το επιδοτούμενο ταξίδι» επισημαίνει το Politico.
«Και παρ’ όλη τη σύγχυση γύρω από τη συμφωνία, ένα πράγμα είναι σαφές: Για το Κατάρ, δεν έπαψε ποτέ να υπάρχει.
“Η σχέση με το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο είναι υψίστης σημασίας για εμάς”, έγραψε ο Al Marri τον Μάιο του 2021 σε δύο βουλευτές της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένου του Arena. Απόδειξη; “Το Μνημόνιο Κατανόησης που υπογράψαμε με την Υποεπιτροπή Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων”» καταλήγει το δημοσίευμα του Politico.
