Πώς η εθελόδουλη στάση της ελληνικής κυβέρνησης αποδυναμώνει το θεμέλιο της εξωτερικής μας πολιτικής και ενισχύει τον κίνδυνο διπλωματικής απομόνωσης
Periodista
Την ώρα που ο πλανήτης παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, η κοινή επιχείρηση Ισραήλ και Ηνωμένων Πολιτειών εναντίον του Ιράν φέρνει στην επιφάνεια κρίσιμα ερωτήματα για το διεθνές δίκαιο, την αρχή της κυριαρχίας των κρατών και τις επιπτώσεις στη διεθνή σταθερότητα. Πέρα από το πεδίο της μάχης, τα γεγονότα αυτά φωτίζουν και μια άλλη διάσταση: τους κινδύνους που εγκυμονεί η στάση σιωπής της ελληνικής κυβέρνησης για την κατάφορη παραβίαση του διεθνούς δικαίου, σε μια εποχή που η χώρα μας καλείται να ισορροπήσει απέναντι σε μια διαρκώς κλιμακούμενη τουρκική απειλή.
Πως Ισραήλ και ΗΠΑ γράφουν στα παλιά τους υποδήματα το διεθνές δίκαιο
Σύμφωνα με τον Καταστατικό Χάρτη του ΟΗΕ, η χρήση ένοπλης βίας απαγορεύεται, εκτός εάν γίνεται για λόγους αυτοάμυνας (Άρθρο 51) ή μετά από σχετική απόφαση του Συμβουλίου Ασφαλείας. Η επίθεση στο Ιράν δεν καλύπτεται από καμία τέτοια απόφαση και δεν συνδέεται άμεσα με τεκμηριωμένη περίπτωση άμεσης και επικείμενης απειλής, όπως απαιτείται για την επίκληση της αυτοάμυνας.
Η μονομερής στρατιωτική ενέργεια των ΗΠΑ και του Ισραήλ αποτελεί κατάφωρη παραβίαση της κυριαρχίας ενός ανεξάρτητου κράτους, υπονομεύοντας τα θεμέλια του διεθνούς δικαίου που υποτίθεται ότι συγκροτεί τον μεταπολεμικό κόσμο. Η επίθεση αυτή ανοίγει τον ασκό του Αιόλου, δημιουργώντας ένα επικίνδυνο προηγούμενο: ότι οι ισχυροί μπορούν να ενεργούν κατά το δοκούν, καταπατώντας τις αρχές που οι ίδιοι επικαλούνται όταν τους συμφέρει.
Η σιωπή της Ελλάδας και το τίμημα που θα πληρώσει
Η ελληνική κυβέρνηση, υπό τον Κυριάκο Μητσοτάκη, έχει αποφύγει μέχρι σήμερα να διατυπώσει σαφή θέση για την παραβίαση του διεθνούς δικαίου στη σύγκρουση Ισραήλ-Ιράν. Η στάση αυτή ερμηνεύεται ως ευθυγράμμιση με την πολιτική των ΗΠΑ και των μακελάρηδων εγκληματιών του Ισραήλ, με την ελπίδα πως η χώρα θα βρει στήριξη σε δικά της ζητήματα.
Ωστόσο, η σιωπή αυτή είναι εξαιρετικά επικίνδυνη. Όταν η Τουρκία παραβιάζει τον εναέριο χώρο μας, απειλεί νησιά ή θέτει υπό αμφισβήτηση τη συνθήκη της Λωζάνης, η Ελλάδα επικαλείται το διεθνές δίκαιο ως ασπίδα προστασίας και εργαλείο διπλωματίας. Με ποια αξιοπιστία όμως θα το επικαλεστούμε στο μέλλον, αν τώρα αποδεχόμαστε σιωπηλά την καταστρατήγησή του;
Η ανοχή απέναντι στη λογική της ισχύος ως «δικαίου» σήμερα, μπορεί αύριο να γυρίσει μπούμερανγκ. Αν η Τουρκία επιχειρήσει στρατιωτική ενέργεια επικαλούμενη δική της ερμηνεία περί αυτοάμυνας ή προληπτικού χτυπήματος, ποια φωνή θα σταθεί πειστικά δίπλα μας, όταν κι εμείς δεν σταθήκαμε δίπλα στο δίκαιο;
Η διπλωματική μοναξιά που απειλεί την Ελλάδα
Η μακροχρόνια στρατηγική της χώρας βασιζόταν στη σταθερή στήριξη της διεθνούς νομιμότητας, ως βασικού μέσου αντιμετώπισης του τουρκικού αναθεωρητισμού. Η εγκατάλειψη της θέσης αυτής για χάρη πρόσκαιρων συμμαχιών και τακτικισμών, θέτει σε κίνδυνο την ίδια την ασφάλεια της Ελλάδας.
Στον γεωπολιτικό χάρτη που αλλάζει ραγδαία, η χώρα μας χρειάζεται συνεπή φωνή υπέρ του διεθνούς δικαίου, όχι σιωπή που μπορεί αύριο να πληρωθεί με απομόνωση.
Ο κίνδυνος του επιλεκτικού σεβασμού στο δίκαιο
Η ιστορία έχει δείξει ότι οι κανόνες του διεθνούς συστήματος ισχύουν όσο οι χώρες τους υπερασπίζονται έμπρακτα. Ο επιλεκτικός σεβασμός τους οδηγεί νομοτελειακά στην αυθαιρεσία. Σήμερα το Ιράν, αύριο ποιος; Και η Ελλάδα;
Όσο οι ελληνικές κυβερνήσεις σιωπούν, τόσο υπονομεύουν το μοναδικό θεσμικό όπλο που έχουν απέναντι σε οποιαδήποτε επιβουλή: το διεθνές δίκαιο.
