Νέο θεσμικό πλαίσιο, στρατηγικές συνεργασίες και έργα άνω των 4 δισ. ευρώ – Από τη δέσμευση και υγροποίηση έως τη μεταφορά και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα
Βάσεις για την ανάδειξη της χώρας σε ενεργειακό κόμβο όχι μόνο στον τομέα του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας, αλλά και στη δέσμευση, μεταφορά και αποθήκευση διοξειδίου του άνθρακα, τίθενται με το νέο θεσμικό πλαίσιο που ψηφίστηκε από τη Βουλή και τις επενδυτικές πρωτοβουλίες μεγάλων επιχειρηματικών ομίλων. Η νέα δραστηριότητα παρουσιάστηκε αναλυτικά στο Industrial Carbon Management Forum που διοργάνωσε στην Αθήνα η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σε συνεργασία με την ΕΔΕΥΕΠ, αναδεικνύοντας χαρακτηριστικά, προοπτικές και ρόλους για την Ελλάδα στον ευρωπαϊκό χάρτη απανθρακοποίησης.
Όραμα περιφερειακού κόμβου μεταφοράς CO₂
Ο διευθύνων σύμβουλος της ΕΔΕΥΕΠ, Αριστοφάνης Στεφάτος, υπογραμμίζει τον στρατηγικό προσανατολισμό της χώρας, δηλώνοντας:
«Η χώρα μας έχει όλες τις προϋποθέσεις να εξελιχθεί σε περιφερειακό κόμβο μεταφοράς CO2, συνδέοντας τη Νότια, Κεντρική και Ανατολική Μεσόγειο με κατάλληλες και ασφαλείς γεωλογικές αποθήκες. Όραμά μας είναι η Ελλάδα να λειτουργεί ως σταθερός εταίρος σε συνεργασίες με την Ιταλία, τις χώρες των Βαλκανίων και της Ανατολικής Μεσογείου, όπως η Αίγυπτος, συμβάλλοντας ουσιαστικά στους κοινoύς στόχους για μια ανταγωνιστική και κλιματικά ουδέτερη περιφερειακή οικονομία».
Στο ίδιο πλαίσιο, επισημαίνει τη μετατόπιση του κέντρου βάρους από τη Βόρεια και Κεντρική Ευρώπη προς τον Νότο, σημειώνοντας:
«Η ολοκληρωμένη διαχείριση εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα αποτελεί κρίσιμο παράγοντα για την επίτευξη των ευρωπαϊκών κλιματικών στόχων… εξασφαλίζοντας ευρωπαϊκούς πόρους για έργα CCS που ξεπερνούν τα 920 εκατ. ευρώ, ενώ υπάρχουν προοπτικές μόχλευσης επενδύσεων έως και 4 δισ. ευρώ για την ανάπτυξη εγχώριας αλυσίδας μεταφοράς και αποθήκευσης».
Ρόλος-κλειδί: υγροποίηση και διαμετακόμιση
Ο ρόλος της Ελλάδας, τουλάχιστον στη σημερινή φάση, δεν εστιάζει στην εκτεταμένη εγχώρια αποθήκευση, καθώς η υπόγεια αποθήκη στον Πρίνο επαρκεί για μέρος των αναγκών της ελληνικής βιομηχανίας. Το στρατηγικό πλεονέκτημα εντοπίζεται στην υγροποίηση και τη μεταφορά CO₂ προς χώρες με διαθέσιμη αποθηκευτική ικανότητα. Παράλληλα, μέσα από διακρατικές συνεργασίες, η χώρα μπορεί να εξελιχθεί και σε κόμβο τεχνογνωσίας, όπως αποτυπώνεται από τη συμφωνία EnEarth – Heidelberg Materials για υπόγεια αποθήκη στη Βάρνα της Βουλγαρίας.
Επιβεβαίωση τεχνογνωσίας και διεθνής εμπιστοσύνη
Ο Νικόλας Ρήγας, επικεφαλής του Τομέα Αποθήκευσης Άνθρακα της EnEarth (Energean), τονίζει:
«Η καταρχήν συμφωνία της EnEarth με την Heidelberg Materials… είναι μια εξέλιξη που μας κάνει υπερήφανους και ως εταιρεία αλλά και ως Έλληνες».
Και προσθέτει:
«Μιλάμε για έναν γερμανικό πολυεθνικό όμιλο… ο οποίος εμπιστεύεται την τεχνογνωσία και τη μέθοδο που αναπτύσσουμε για την αποθήκευση CO2 στον Πρίνο… Είναι μια επιβεβαίωση της προσπάθειάς μας… Άλλωστε, το έργο της EnEarth στον Πρίνο είναι το 3ο έργο αποθήκευσης που έχει ήδη λάβει περιβαλλοντική άδεια». Η τοποθέτηση αυτή σφραγίζει την αξιοπιστία της ελληνικής τεχνογνωσίας σε έργα αιχμής αποανθρακοποίησης.
Επενδυτικός χάρτης άνω των 4 δισ. ευρώ
Στον πυρήνα της στρατηγικής βρίσκονται έργα συνολικού ύψους άνω των 4 δισ. ευρώ, με ευρωπαϊκή χρηματοδότηση άνω των 900 εκατ. ευρώ, που αφορούν δέσμευση, υγροποίηση, μεταφορά και αποθήκευση CO₂. Τα έργα εκτείνονται σε διυλιστήρια, τσιμεντοβιομηχανία και υποδομές LNG, με χρονοδιαγράμματα επενδυτικών αποφάσεων 2026 και έναρξη λειτουργίας από το 2029–2030. Η Ρεβυθούσα αναδεικνύεται σε κομβικό σημείο υγροποίησης και εξαγωγής, αξιοποιώντας τις κρυογενικές συνθήκες ΥΦΑ για σημαντική μείωση ενεργειακής κατανάλωσης, ενώ ο Πρίνος εξελίσσεται σε πρώτο ελληνικό πυλώνα υπόγειας αποθήκευσης με κλιμάκωση δυναμικότητας.
CCS ως πυλώνας της ευρωπαϊκής απανθρακοποίησης
Η δέσμευση και υπόγεια αποθήκευση CO₂ αποτελεί κεντρικό πυλώνα της στρατηγικής της ΕΕ για την απανθρακοποίηση, ιδίως σε κλάδους χωρίς ρεαλιστικές εναλλακτικές μείωσης εκπομπών, όπως διυλιστήρια, τσιμεντοβιομηχανία και χημική βιομηχανία. Στο νέο αυτό πλαίσιο, η Ελλάδα μεταβαίνει από περιφερειακό παίκτη σε διασυνδετικό κόμβο, συνδυάζοντας θεσμική ωριμότητα, χρηματοδότηση και βιομηχανική συμμετοχή, και τοποθετείται στο κέντρο της επόμενης ενεργειακής μετάβασης της Μεσογείου.
