Οι αξιωματούχοι της Ευρωπαϊκής Ένωσης τελιοποιούν το πλάνο για σταδιακή κατάργηση των εισαγωγών πετρελαίου από τη Ρωσία, οι οποίες θα μπορούσαν να παρουσιαστούν στις χώρες-μέλη ήδη από την επόμενη εβδομάδα.
Ωστόσο, δεν είναι ακόμα σαφές πόσο σκληρά θα τολμήσουν να «χτυπήσουν» τη βασική ροή εσόδων του Ρώσου προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν.
Το εισόδημα από το πετρέλαιο είναι κρίσιμο για την εξέλιξη του πολέμου στην Ουκρανία, αλλά ο φόβος μεταξύ των διπλωματών, που θέλουν να καταφέρουν ένα καταστροφικό πλήγμα στο Κρεμλίνο, είναι ότι τα ευρωπαϊκά μέτρα θα πρέπει να προσαρμοστούν με τέτοιο τρόπο, ώστε να κερδίσουν την υποστήριξη και από πιο διστακτικές χώρες της ΕΕ, όπως η Γερμανία και η Ουγγαρία.
Το Βερολίνο έχει δείξει σε άλλες πρωτεύουσες της ΕΕ ότι είναι έτοιμο να εξετάσει το ενδεχόμενο περικοπής του ρωσικού πετρελαίου – ακόμα και αν δεν είναι σε θέση να εγκαταλείψει τις εισαγωγές φυσικού αερίου – αλλά μόνο υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις, οι οποίες συζητούνται τώρα με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
Αλλαγές που θα μπορούσε να επιφέρει το εμπάργκο
Σύμφωνα με αξιωματούχους και διπλωμάτες, οποιοδήποτε εμπάργκο πετρελαίου της ΕΕ πρόκειται να αλλάξει τις διάφορες ποιότητες ρωσικού πετρελαίου και το εάν παραδίδονται στην ΕΕ με δεξαμενόπλοιο ή με αγωγό.
Το 2020, από τις συνολικές εξαγωγές αργού 2,8 εκατομμυρίων βαρελιών ημερησίως από τη Ρωσία στην Ευρώπη, τα 0,7 εκατομμύρια bpd προήλθαν μέσω αγωγών και τα υπόλοιπα μέσω θαλάσσης.
Όπως και με τις πρόσφατες κυρώσεις κατά του ρωσικού άνθρακα, γίνεται επίσης συζήτηση για μεταβατικές περιόδους ώστε να δοθεί χρόνος στις χώρες της ΕΕ, να προετοιμαστούν για οποιοδήποτε εμπάργκο.
Οι λεπτομέρειες της απαγόρευσης θα μπορούσαν να παρουσιαστούν στους πρεσβευτές της ΕΕ ήδη από την επόμενη εβδομάδα, ανέφεραν διπλωμάτες.
Όσον αφορά τις διάφορες ποιότητες πετρελαίου που θα μπορούσαν να απαγορευθούν, τα διυλιστήρια της ΕΕ είναι σε μεγάλο βαθμό διαμορφωμένα για να λειτουργούν με ένα ρωσικό πετρέλαιο που ονομάζεται «Urals crude» – ένα μείγμα βαρέος πετρελαίου από τις περιοχές των Ουραλίων και του Βόλγα, αναμεμειγμένο με ελαφρύτερο πετρέλαιο από τη δυτική Σιβηρία. Η στόχευση αυτή θα ήταν ένδειξη πραγματικής πρόθεσης.
Η Ρωσία εξάγει επίσης πολύ βαρύ μαζούτ και βενζίνη κενού, το οποίο χρησιμοποιείται κυρίως για την παραγωγή ντίζελ, και προμηθεύει άμεσα το 10 τοις εκατό του τελικού ντίζελ της ΕΕ – ένα ευαίσθητο θέμα για ένα εμπάργκο ενόψει της καλοκαιρινής περιόδου αιχμής.
Για έναν Ευρωπαίο διπλωμάτη, «οι κυρώσεις για το πετρέλαιο αποτελούν ένα «πλέι-οφ» ανάμεσα σε μονομαχίες αμοιβαίων εξαρτήσεων. Η δεξαμενή σκέψης Bruegel, υπολογίζει ότι η Ρωσία παρείχε 3,5 εκατομμύρια bpd από τις συνολικές εισαγωγές της ΕΕ ύψους 15 εκατομμυρίων bpd το 2021. Σημείωσε ότι η ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο πλήρωσαν μαζί στη Ρωσία 88 δισεκατομμύρια ευρώ για αυτές τις εισαγωγές.
Ωστόσο, αυτό δεν δίνει απαραίτητα όλη τη μόχλευση στη Ρωσία. Ο Πούτιν βασίζεται στην Ευρώπη για σχεδόν το ήμισυ των εξαγωγών του πετρελαίου και η διαφοροποίηση δεν θα ήταν εύκολη.
«Η απαγόρευση εισαγωγής πετρελαίου φυσικά έχει νόημα», είπε ο David Mühlemann, ειδικός σε εμπορεύματα της Public Eye, μιας ελβετικής ΜΚΟ. «Αυτή θα ήταν μια τεράστια αγορά που θα εξαλειφόταν για το ρωσικό πετρέλαιο, το οποίο δεν θα μπορούσε να αντικατασταθεί από τη μια μέρα στην άλλη», πρόσθεσε, επισημαίνοντας την έλλειψη υποδομής τόσο στη Ρωσία όσο και στις χώρες που αγοράζουν.
Την ώρα που η τελευταία επίθεση της Ρωσίας στην ανατολική Ουκρανία (Ντονμπάς) αυξάνει την πίεση για δράση, οι Βρυξέλλες επιθυμούν να κρατήσουν το εμπάργκο πετρελαίου μακριά από τα πρωτοσέλιδα, εν μέρει επειδή οι τιμές των καυσίμων αποτελούν φλέγον θέμα στις γαλλικές προεδρικές εκλογές της Κυριακής (24/4)!
Διπλωματικός «πυρετός» στην Ευρώπη – Γιατί το εμπάργκο είναι μια δύσκολη απόφαση
Εάν η Ευρώπη στόχευε το αργό πετρέλαιο των Ουραλίων, τα πλησιέστερα έτοιμα για αγορά υποκατάστατα θα ήταν το ελαφρύ αργό πετρέλαιο που προέρχεται από το Ιράν και τη Σαουδική Αραβία.
Όμως οι ειδικοί λένε ότι η κύρια πρόκληση είναι υλικοτεχνική, καθώς το ρωσικό πετρέλαιο φτάνει απευθείας μέσω αγωγών σε πολλά διυλιστήρια, χωρίς να χρειάζεται για να ληφθούν υπόψη οι θαλάσσιες διαδρομές και οι καθυστερήσεις στη μεταφορά πλοίων.
Σε κάθε περίπτωση, «όλα τα διυλιστήρια είναι αρκετά ευέλικτα, στο να μπορούν να πάρουν μια μεγάλη ποικιλία αργού πετρελαίου. Υπάρχουν πολλά διυλιστήρια στην Ευρώπη που μπορεί να έχουν, για παράδειγμα, 60 διαφορετικά αργά πετρέλαια στις δεξαμενές τους.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προσπαθεί τώρα να συντάξει μια πρόταση που είναι πολιτικά αποδεκτή και από τις 27 πρωτεύουσες της Ένωσης.
Ο υπουργός Εξωτερικών της Ουγγαρίας, Πέτερ Σζιγιάρτο, νωρίτερα αυτή την εβδομάδα τόνισε και πάλι ότι η Βουδαπέστη δεν θα υποστηρίξει κυρώσεις στο ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο.
Ωστόσο, οι ουγγρικές ανησυχίες είναι οικονομικές, όχι πολιτικές, είπαν αρκετοί διπλωμάτες, γεγονός που ανοίγει τον δρόμο για έναν πολιτικό συμβιβασμό για την αντιμετώπιση αυτών των ανησυχιών, για παράδειγμα μέσω μέτρων αλληλεγγύης.
Ενώ η Γερμανία και η Ουγγαρία ήταν οι πιο έντονες στην αντίθεσή τους στην απαγόρευση του ρωσικού πετρελαίου και φυσικού αερίου, μια ομάδα άλλων χωρών όπως η Αυστρία, η Τσεχία, η Σλοβακία και η Βουλγαρία ανησυχούν επίσης για τις οικονομικές επιπτώσεις από περαιτέρω ενεργειακές κυρώσεις.
«Το ερώτημα είναι: Εάν απαγορεύσουμε το πετρέλαιο, θα πλήξει περισσότερο τη Ρωσία ή τις οικονομίες της ΕΕ;»
Η Ρωσία πουλά πετρέλαιο και σε άλλες χώρες, επομένως θα συνεχίσει να λαμβάνει χρήματα με αυτόν τον τρόπο», δήλωσε ανώτερος διπλωμάτης της Κεντρικής Ευρώπης. Το χρονοδιάγραμμα για το πότε η ΕΕ θα υπογράψει πραγματικά ένα νέο πακέτο κυρώσεων παραμένει επίσης ασαφές.
«Αυτό δεν θα γίνει από τη μια μέρα στην άλλη. Γι’ αυτό είναι ώρα να καθίσουμε και να καταλήξουμε στις λεπτομέρειες, ειδικά αν επιδεινωθεί περαιτέρω η κατάσταση στο έδαφος της Ουκρανίας», κατέληξε ο Ευρωπαίος διπλωμάτης.
