Του Σήφη Φανουράκη
Είκοσι τρία χρόνια μετά το «σοκ» που προκάλεσε η είσοδος στην κυβέρνηση του FPÖ του J. Haider, στην Αυστρία, το πολιτικό «στίγμα» των Ευρωπαϊκών κυβερνήσεων έχει μετατοπιστεί σημαντικά προς τα δεξιά.
Μάλιστα, η σύγκλιση μεταξύ της παραδοσιακής δεξιάς και της ακροδεξιάς είναι ένας από τους πολιτικούς άξονες που θα κυριαρχήσουν στις επόμενες ευρωπαϊκές εκλογές.
Δεν πρόκειται για απλές εκλογικές συγκλίσεις, αλλά για πραγματικά νέα «πολιτικά πεδία» των συντηρητικών, των ακροδεξιών και των ολιγαρχιών που κυριαρχούν στην Ευρωπαϊκή Ένωση και επιτίθενται στις κατώτερες τάξεις.
Αυτή είναι μια ανησυχητική εικόνα, λαμβάνοντας επίσης υπόψη και την «πτώση» της αριστεράς, που συνθέτει μια ζοφερή «πραγματικότητα» του Ευρωπαϊκού οικοδομήματος.
Η Ιταλίδα πρωθυπουργός Meloni, ηγέτης του μεγαλύτερου ακροδεξιού κόμματος στη Ευρώπη, μέχρι στιγμής πρυτανεύει στην προσπάθεια «άλωσης» της παραδοσιακής δεξιάς, από την ακροδεξιά. Και μάλιστα πιέζει το ΕΛΚ να διακόψει το «άτυπο» σύμφωνο με τους ευρωπαίους σοσιαλιστές, σε θέματα εκλογής οργάνων κ.λ.π., επιχειρώντας να «ηγεμονεύσει» το ΕΛΚ, σε όλα τα ευρωπαϊκά όργανα
Το «πολιτικό τοπίο» στα κράτη μέλη, σταδιακά αλλάζει κατεύθυνση προς την ακροδεξιά : Οι Δημοκρατικοί της Σουηδίας – ένας ακροδεξιός σχηματισμός με νεοναζιστικό παρελθόν – βρίσκονται στο επίκεντρο του προγράμματος και της κυβέρνησης με επικεφαλής τον Ulf Kristersson. Στο Ελσίνκι, οι Αληθινοί Φινλανδοί κατέληξαν σε συμφωνία με δύο συντηρητικούς σχηματισμούς για να συνθέσουν το πιο δεξιό στέλεχος στην ιστορία της χώρας μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Στην Ισπανία, το Vox και το Partido Popular σε διαφορετικές συμφωνίες σε τοπικό επίπεδο, για έναν συνασπισμό σε εθνικό επίπεδο μετά τις πρόωρες γενικές εκλογές. Τα δύο τελευταία στοιχεία που επιβεβαιώνουν την άνοδο της δεξιάς είναι, η εκλογική επιτυχία της Ν.Δ. στην Ελλάδα σε δυο αλλεπάλληλες εκλογές, που της εξασφάλισε την απόλυτη πλειοψηφία – και με την ακροδεξιά των Σπαρτιατών να ξεπερνά το όριο του 3% και τους «συνοδοιπόρους» την Ελληνική Λύση και την Νίκη.
Για παράδειγμα, ο Ολλανδός πολιτικός επιστήμονας Cas Mudde , σε συνέντευξή του στη Le Monde μίλησε, για μια διαδικασία « υβριδισμού » μεταξύ της δεξιάς και της ακροδεξιάς σε διάφορες χώρες.
Ο πρωτοπόρος για μια σταθερή σύγκλιση μεταξύ των παραδοσιακών συντηρητικών δυνάμεων και της ακροδεξιάς ήταν η Δανία, όπου οι συντηρητικοί και το Δανικό Λαϊκό Κόμμα ( Dansk Folkpati , FD) – ένας εθνικιστικός πολιτικός σχηματισμός, με αντιμεταναστευτικές πολιτικές και ευρωσκεπτικιστής που έκανε το ντεμπούτο του στο 2001 – άλλαξε βαθιά το πολιτικό τοπίο. Οι συντηρητικοί στη χώρα αυτή κατάφεραν να υπερβούν τις προτάσεις της ακροδεξιάς όσον αφορά τις ρατσιστικές πολιτικές, ενώ οι σοσιαλδημοκράτες -που ακόμη και το 2019 είχαν επιστρέψει στην αρχηγία της κυβέρνησης- στη συνέχεια τις διαιωνίζουν.
Στη Γερμανία, με την «πολιτική περίθαλψη» που προσφέρει το CDU στο AFD, φαίνεται να απειλείται το CDU, ειδικά στην πρώην Γερμανία του Ανατολή. Και οι δημοσκοπήσεις δίνουν στο AFD 20% σε εθνικό επίπεδο – δηλαδή ένας στους πέντε ψηφοφόρους -, ποσοστό που ξεπερνά το 30% στα ομόσπονδα κρατίδια της Ανατολικής Γερμανίας.
Ωστόσο, με το Die Linke σε μεγάλη δυσκολία, διχασμένο εσωτερικά και ένα CDU που έχει κυβερνήσει πολλές φορές στον «Μεγάλο Συνασπισμό» με το SPD, η κυβέρνηση που αποτελείται από Σοσιαλδημοκράτες, Πράσινους και Φιλελεύθερους έχει, ως αληθινή και μοναδική αντιπολίτευση την ακροδεξιά AFD.
Στην Αυστρία, όπου το ταμπού μιας συμμαχίας μεταξύ των συντηρητικών (ÖVP) και της ακροδεξιάς (FPÖ) έσπασε το 1998, η απόσταση μεταξύ των δύο συνδέεται κυρίως με την εξωτερική πολιτική, με το Κόμμα της Ελευθερίας να προκαλεί μόνο την απόρριψη του συντηρητικών λόγω της στάσης του κατά των ευρωπαϊκών κυρώσεων στη Ρωσία.
Στη Γαλλία, οι κληρονόμοι του Gaullism – Les Républicains – μοιάζουν όλο και περισσότερο με έναν ακροδεξιό σχηματισμό όσον αφορά το Ισλάμ, την ασφάλεια και την ταυτότητα.
Οι Républicains είναι επί του παρόντος η κορυφή της ισορροπίας για το Μακρόν , όπως είδαμε για παράδειγμα στην περίπτωση της μεταρρύθμισης του συνταξιοδοτικού συστήματος ή του δικαιώματος στη στέγαση.
Είναι σαφές ότι, οι προσπάθειες αναχαίτισης αυτού του νέου κύματος ηγεμόνευσης, θα αποδειχθούν απολύτως ανεπιτυχείς εάν δεν αμφισβητηθούν, οι ρίζες των πολιτικών που ουσιαστικά υλοποιούν η Ευρωπαϊκή Ένωση και το ευρωατλαντικό μπλοκ.
Τώρα πλέον Δεξιά και ακροδεξιά μαζί στην οικονομία και την εξωτερική πολιτική, διαμορφώνουν το πρόσωπο της νέας Ευρώπης.
Η ανατροπή αυτής «ζοφερής» τάσης μπορεί να συμβεί μόνο μέσα από τις στάχτες της σοσιαλδημοκρατίας, σε κρίση και της «ριζοσπαστικής αριστεράς».
