Του Κώστα Βαξεβάνη / documentonews.gr
Όποια ποιοτικά χαρακτηριστικά και αν αποδοθούν στο εκλογικό αποτέλεσμα, τα κυρίαρχα παραμένουν τα αριθμητικά. Ο Μητσοτάκης, μέσα σε ένα μόλις χρόνο, έχασε ένα εκατομμύριο ψηφοφόρους, περίπου 13% της εκλογικής δύναμης ενώ την ίδια στιγμή, στις ίδιες εκλογές, το Λαϊκό Κόμμα στο οποίο ανήκει η ΝΔ, παρουσιάζει άνοδο. Γιατί στα ευρωπαϊκά κράτη οι ομοϊδεάτες του Μητσοτάκη τα κατάφεραν αλλά ο ίδιος συνετρίβη;
Αν κάποιος έχει αμφιβολία για το πόσο μεγάλη είναι η ήττα του Μητσοτάκη και πώς την κατανοεί ο ίδιος, ας παρακολουθήσει το διάγγελμα της πίκρας μετά το εκλογικό αποτέλεσμα για να καταλάβει. Ο Μητσοτάκης προσπαθεί να βρει (παρότι τις έχει γραμμένες) τις λέξεις για να δώσει μια φτιασιδωμένη εικόνα για την ήττα και κινεί τα χέρια του σαν να αποτελούν παρείσακτο τμήμα του σώματός του λες και είναι ο μαθητής που πρέπει να ανακοινώσει τον κακό έλεγχο στους γονείς του. Οι αναφορές που κάνω στην «εικόνα Μητσοτάκη» είναι γιατί ακόμη και η εικόνα την οποία χρησιμοποιεί ο ίδιος ως στοιχείο πολιτική ανωτερότητας είναι κατεστραμμένη. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ανήκει στην κατηγορία εκείνων που μπορούν να λειτουργούν με αυτοπεποίθηση και έπαρση όταν νικάνε με την πλάτη ακριβοπληρωμένων επικοινωνιολόγων, αλλά είναι δύσκολο να εκφραστούν και να λειτουργήσουν στην ήττα. Και η ήττα είναι βαριά, ενώ τα στοιχεία που οδήγησαν σε αυτή, θα γίνονται όλο και πιο επιβαρυντικά.
Η προσπάθεια να ελαφρυνθεί η ήττα με αναφορές στη χαμηλή συμμετοχή στις εκλογές είναι παιδαριώδης. Η μικρή συμμετοχή ασφαλώς και είναι ανησυχητική για την ποιότητα της Δημοκρατίας, αλλά αφορά όλα τα κόμματα. Όποιος ήθελε να ψηφίσει Μητσοτάκη και να επιβεβαιώσει την πολιτική του, θα μπορούσε να πάει να το κάνει. Το γεγονός ότι μεγάλο τμήμα ψηφοφόρων της ΝΔ δεν το έκανε, παρότι γνώριζε πώς θα μεταφραστεί η ήττα, δηλώνει αποστροφή και αποδοκιμασία στην πολιτική Μητσοτάκη.
Για να πάμε από την ήττα στις αιτίες της, ο Μητσοτάκης πλήρωσε τον τρόπο με τον οποίο μετασχημάτισε τα πλεονεκτήματα που του έδινε η στήριξή του από διάφορα κέντρα, σε αλαζονεία και προφανή ψέματα. Έκανε επίθεση στην αλήθεια και την κοινή λογική. Έμαθε να μεταστρέφει την πραγματικότητα με τη χρήση επικοινωνίας και δημοσιογραφικής δουλικότητας και το έκανε ακόμη και όταν η πραγματικότητα δεν μπορούσε να παραποιηθεί. Δεν επιχειρούσε να αλλάξει μόνο την κακή εικόνα της πολιτικής του αλλά και την τιμή της φέτας και της βενζίνης. Έλεγε ψέματα σε όλα, ενώ προχώρησε και σε βέβηλες πρακτικές για θέματα όπως το έγκλημα στα Τέμπη για το οποίο η κοινή γνώμη είχε σχηματίσει γνώμη και απαιτούσε τιμωρία.
Η επικοινωνιακή ομάδα του μπορεί να ανακύκλωνε συνταγές διαχείρισης, αλλά το προϊόν πλέον δεν μπορούσε να πουληθεί. Ήταν μπαγιάτικο. Δεν μπορεί κάποιος να κοροϊδεύει πολλούς για πολύ επειδή δίνει πολλά λεφτά στον Γκρίνμπεργκ.
Η προσπάθεια διαχείρισης της ήττας που φαίνεται να επιλέγει ο Μητσοτάκης, έχει όλα τα στοιχεία μιας μόνιμης κρίσης. Αφού ανήγγειλε ότι «δεν έπαθε τίποτα», ετοιμάζει ένα σαρωτικό ανασχηματισμό αφενός για να πάει τη συζήτηση από το δυσμενές εκλογικό αποτέλεσμα σε κάτι άλλο και αφετέρου για να δώσει την εικόνα (πάλι την εικόνα) πως θα τα αλλάξει όλα. Το πρόβλημα είναι ότι το σάρωμα που επιλέγει, δηλαδή το να θέσει επιφανείς υπουργούς εκτός, δημιουργεί μεγάλη αναταραχή σε μια περίοδο που είναι ήδη λαβωμένος. Ο Μητσοτάκης όμως έχει διαπράξει κάτι ακόμη πολύ επιβαρυντικό. Η αλαζονεία του τον έκανε να καυχηθεί σε αρκετούς ότι υπάρχει η πιθανότητα μετά τον Ιούνιο να αποχωρήσει για Ευρωπαϊκό αξίωμα (αν δεν εκλεγεί η Φον ντερ Λάιεν για παράδειγμα) αφήνοντας κενή τη θέση. Η πιθανότητα αυτή, δημιούργησε κινητικότητα σε δελφίνους στο κόμμα, οι οποίοι άρχισαν να στήνουν οργανωμένους μηχανισμούς. Ο Μητσοτάκης δεν πρόκειται να φύγει για την Ευρώπη, αλλά οι μηχανισμοί έχουν ήδη ενεργοποιηθεί. Γιατί λοιπόν οι δελφίνοι να περιμένουν τι θα επιλέξει ο Μητσοτάκης όταν μπορούν να επιλέξουν πλέον αυτοί; Η πρόκληση είναι πραγματικά μεγάλη με φόντο ένα ηττημένο Μητσοτάκη.
Ο Μητσοτάκης του 28% είναι ένας επικίνδυνος Μητσοτάκης. Ο φόβος ότι πέφτει θα τον κάνουν να χρησιμοποιήσει όλα τα εργαλεία για να επιβεβαιώσει την εξουσία και τον εγωϊσμό του. Την αλαζονεία και τον αυταρχισμό. Επιπλέον ό φόβος ότι θα χάνει από τα Δεξιά, θα τον οδηγήσει στην υιοθέτηση ακροδεξιάς ατζέντας για να ανακόψει τις διαρροές. Δεν θα περιμένει να χάσει ποσοστά από τους ακροδεξιούς, αντιθέτως είναι πολύ πιθανό να γίνει «η Ακροδεξιά».
Στον ΣΥΡΙΖΑ τα πράγματα μοιάζουν πιο πολύπλοκα, αλλά ταυτόχρονα απλοποιούνται και πολλά. Επιμένω να διαβάζω το εκλογικό αποτέλεσμα του ΣΥΡΙΖΑ, σε συνδυασμό με την εξαφάνιση από τον πολιτικό χάρτη, της Νέας Αριστεράς. Κατ’ αρχάς ο ΣΥΡΙΖΑ βγήκε δεύτερο κόμμα παρά τις δημοσκοπικές και πολιτικές «προβλέψεις» διαφόρων κέντρων. Ο ΣΥΡΙΖΑ, πέρασε μέσα από πολιτική θύελλα που οδήγησε σε διάσπαση, έχοντας ως αρχηγό έναν νεοφανή και άπειρο πολιτικά αρχηγό. Ο Στέφανος Κασσελάκης δεν ήταν μόνο νέος και άγνωστος, αλλά συγκέντρωνε και στοιχεία τα οποία ήταν πρωτοφανή για την κοινωνία. Η πολιτική του κηδεία έγινε πολλές φορές πριν καν πάει σε εκλογές, ενώ άλλες τόσες του έφτιαξαν κόλλυβα κάποιοι συνοδοιπόροι πάντα με το πρόσχημα της «ποιοτικής και υπεύθυνης αποτίμησης». Αυτή ακριβώς η μεμψίμοιρη και συμπλεγματική συμπεριφορά στο εσωτερικό, ενσωματώνει ένα μεγάλο πρόβλημα στο ΣΥΡΙΖΑ. Οι «υπεράνω» που προέρχονται από το ιδεολογικό υπερπέραν και έχουν πάντα στην άκρη της γλώσσας τους τη μεγάλη αλήθεια αλλά η ζωή και οι κοινωνία δεν τους καταλαβαίνουν.
Ο ΣΥΡΙΖΑ του Κασσελάκη παρά τη διάσπαση βγήκε δεύτερο κόμμα, αλλά όχι όπως θα περίμενε ο Κασσελάκης. Δεν πήρε το 17% που ενδεχομένως ανέμενε ή δικαιούνταν και σε αυτό υπάρχει ίσως η σοφία της λαϊκής ετυμηγορίας. Οι ψηφοφόροι δεν απέστρεψαν το βλέμμα και αν στο ποσοστό που πήρε προστεθεί και το τμήμα που αποχώρησε, τότε το συμπέρασμα είναι η βάση του ΣΥΡΙΖΑ ήταν και παραμένει εκεί, δεν καταστράφηκε το πολιτικό του σύμπαν. Την ίδια ώρα ο Κασσελάκης παίρνει το μήνυμα πως η αντιμετώπιση του Μητσοτάκη και πολύ περισσότερο η εξουσία, δεν είναι προσωπικό θέμα. Απαιτεί σοβαρό κόμμα, λειτουργία με κανόνες και ουσιαστική πολιτική αντί για προσωπικούς εξτρεμισμούς. Τέτοιο κόμμα δεν είναι ο ΣΥΡΙΖΑ. Αντιθέτως, έχει παθογενή στοιχεία προσωπικής και αυτόβουλης λειτουργίας τα οποία δικαιολογεί δήθεν με τις δημοκρατικές αρχές του. Το στοιχείο αυτό προέρχεται από τη «εποχή της ανθισμένης περικοκλάδας», κατά την οποία στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ (και μάλιστα δεξιών πρακτικών) επιδίδονταν στην πολιτική φιλολογία της Αριστεροσύνης καθαγιάζοντας την απραξία τους και κυρίως την προσωπική τους ατζέντα. Και εδώ πάμε στη Νέα Αριστερά και τη σχέση της με το εκλογικό αποτέλεσμα του ΣΥΡΙΖΑ.
Στις Ευρωεκλογές, δόθηκε εξήγηση για την ήττα του ΣΥΡΙΖΑ το 2019. Οι κατ’ απονομήν πεφωτισμένοι του ΣΥΡΙΖΑ, η crème de la crème του στελεχικού δυναμικού του, ο πυρήνας των στελεχών που καθόρισε την πολιτική του, αυτοί που θεωρούσαν τον εαυτό τους ιδιοκτήτη του κόμματος και μεγαλομέτοχο της Αριστεράς, οι άνθρωποι που έγιναν Υπουργοί Οικονομικών, Υπουργοί Εργασίας και παρέμεναν εγκέφαλοι του ΣΥΡΙΖΑ επί Αντιπολίτευσης, αφού διέσπασαν το κόμμα, δημιούργησαν το καθωσπρέπει δικό τους κόμμα. Σε αυτές τις εκλογές μετρήθηκαν, ζυγίστηκαν και ευρέθησαν κλάσμα του κόμματος της Αφροδίτης Λατινοπούλου. Ακόμη και η «Φωνή Λογικής» της συμπαθούς κυρίας Λατινοπούλου είχε μια λογική για το εκλογικό σώμα, η Νέα Αριστερά, καμία. Το 2015, το κύμα της ιστορίας και φυσικά ο Αλέξης Τσίπρας, έφεραν τους ανθρώπους αυτούς στην εξουσία, χωρίς να έχουν τα πολιτικά προσόντα να ανταπεξέλθουν στον ρόλο. Έτσι, τόσο στην κυβέρνηση και πολύ περισσότερο όταν ο ΣΥΡΙΖΑ έχασε τις εκλογές, λειτούργησαν σαν ομφαλοσκόποι της ιδεοληψίας και μάγοι της πολιτικής. Η σχέση τους με την κοινωνία ήταν ένα προσωπικό αφήγημα, ενώ αυτή με την εργασία για κάποιους από αυτούς ήταν σχέση με τις τράπεζες και τις παραφυάδες τους. Δεν είναι καθόλου τυχαία η αδυναμία του ΣΥΡΙΖΑ, όχι να κάνει καμία επανάσταση, αλλά να περιορίσει την αυθαίρετη λειτουργία των Τραπεζών και κάποιων επιχειρηματικών παραγόντων. Οι πεφωτισμένοι ήταν και βολεμένοι.
Η ομάδα αυτή, επιτέθηκε σε συντρόφους της, μετέφερε την ατζέντα του Μητσοτάκη μέσα στο κόμμα χρησιμοποιώντας ως εργαλείο ένα είδος πολιτικού καθωσπρεπισμού (δημιούργησε δεκάδες Πολακιάδες στο κόμμα και βρήκε το πόθεν έσχες του Μητσοτάκη ως χτύπημα στη γυναίκα του και τη Novartis σκανδαλολογία) κράτησε όμηρο πολιτικά τον Τσίπρα (φυσικά και έχει ευθύνη για αυτό) και στο τέλος τον έδιωξε αφού τον οδήγησε στην πολιτική αναποτελεσματικότητα. Ο Αλέξης Τσίπρας και μαζί του οι άνθρωποι που του έδωσαν 32%, πλήρωσαν την επιμονή να παραμείνει αυτή η σέχτα στο κόμμα και να χτυπάει τον ταμπουρά. Αντί να τους δείξει την έξοδο ο Τσίπρας, αναζητούσε τους τακτικισμούς που θα τους διατηρήσει και μάλιστα στα κομματικά αξιώματα. Ο κόσμος πέθαινε από τον covid φτάνοντας να έχει η Ελλάδα το μεγαλύτερο ποσοστό θανάτων στην Ευρώπη, αλλά ο ΣΥΡΙΖΑ δεν τολμούσε να αποδώσει ευθύνες στον Μητσοτάκη για να μην κατηγορηθεί. Η αλήθεια στον βωμό του τακτικισμού και της αυταπάτης. Πού είναι λοιπόν όλοι αυτοί που έσυραν τον ΣΥΡΙΖΑ στην αναποτελεσματικότητα και τον Τσίπρα στην άδοξη ήττα; Για να χρησιμοποιήσω τη χθεσινή φράση του ίδιου του Ευκλείδη Τσακαλώτου «είχαμε ένα πρόβλημα ορατότητας στον κόσμο». Ορατότης μηδέν, όπως και τα ποσοστά. Τόσο κοντά στο μηδέν όταν η πράξη δείχνει αλλά τόσο μεγάλοι όταν φιλολογούν και αναλύουν.
Λίγα λόγια για τον Νίκο Ανδρουλάκη για τον οποίο θα επανέλθουμε. Ο μεγαλοϊδεατισμός του με τις θεωρίες περί δεύτερου κόμματος δεν επιβεβαιώθηκε. Το ποσοστό του (12,85%) είναι μια μονάδα πάνω από αυτό των εκλογών του 2023. Το ΠΑΣΟΚ κατάφερε να κρατηθεί παρά την δυσμενή εικόνα του Ανδρουλάκη σε όλα τα επίπεδα. Απόδειξη, ότι η οργανωτική δομή και η σχέση που έχει ένα κόμμα με τοπική αυτοδιοίκηση, συνδικαλιστικούς φορείς κλπ, έχει πολύ μεγάλη σημασία.
Η πολυδιάσπαση της ψήφου σε μικρά κόμματα και φυσικά η μεγάλη αποχή, αποδεικνύει πως ο κόσμος δεν δείχνει καμιά εμπιστοσύνη στο πολιτικό σύστημα όπως εκφράζεται τα τελευταία χρόνια. Δεν φτάνει να αποστρέφεται τον Μητσοτάκη. Απαιτείται η θετική ψήφος για να τον ρίξει από την εξουσία. Η ενότητα και κοινή δράση του προοδευτικού χώρου είναι αναμφίβολα σήμερα ένα σοβαρό στοίχημα. Αλλά δεν επιτυγχάνεται ούτε με ευχές, ούτε πολύ περισσότερο με τεχνητές και αριθμητικές συγκολλήσεις. Βρισκόμαστε σε μια στροφή της Ιστορίας και δεν έχουμε ορατότητα προς το μέλλον.
