Από το menshouse.gr
«Τα Ellinika Hoaxes ιδρύθηκαν το 2013 ως η πρώτη συντονισμένη προσπάθεια ελέγχου ειδήσεων και ισχυρισμών σε Μέσα ενημέρωσης και κοινωνικά δίκτυα. Η δημιουργία των Ellinika Hoaxes προέκυψε από την ανάγκη διασταύρωσης του τεράστιου όγκου πληροφοριών που διακινείται κυρίως μέσω διαδικτύου. Εργαλεία μας είναι η έρευνα και συλλογή στοιχείων από αξιόπιστες πηγές».
Αυτή είναι μεταξύ άλλων η αυτοαναφορική περιγραφή στην ιστοσελίδα ellinikahoaxes.gr. Κάτι σαν «αστυνομία» ποιότητας του ενημερωτικού υλικού που διακινείται στο Internet. Όχι όμως φυσικά με το κύρος που θα είχε μια ανεξάρτητη αρχή, αφού μιλάμε καθαρά για μια ιδιωτική πρωτοβουλία, άρα για έναν αυτόκλητο ελεγκτή. Είναι μια σελίδα που λόγω της πρωτοτυπίας, πολλές φορές και θεματολογίας της, απέκτησε μεγάλη δημοσιότητα, στα δε πρώτα χρόνια λειτουργίας της και δημοφιλία. Fast checkers αυτοαποκαλούνται όλοι αυτοί οι “ομόσταυλοι” του είδους. Δύσκολη δουλειά ομολογουμένως. Διότι η τήρηση αποστάσεων από τα πράγματα θα πρέπει να διακρίνεται από ευλαβική συνέπεια και αδιαπραγμάτευτο ζήλο, έτσι δεν είναι;
Αν αυτή η βασική προϋπόθεση δεν τηρείται τότε μια τέτοια ιστοσελίδα δεν έχει πρακτικά και λόγω ύπαρξης. Αν προκαλεί έστω την υπόνοια ότι πλευρίζει προπαγανδιστικές θέσεις, τότε ο κύκλος της έχει κλείσει. Διότι θα έχει στο αναγνωστικό κοινό τη διάσταση του λύκου που φυλάει τα πρόβατα. Και με τα ellinikahoaxes.gr αυτό ακριβώς συνέβη με την υπόθεση της τραγωδίας των Τεμπών. Η κατάρριψη της συνθήκης ουδετερότητας ήταν κραυγαλέα.
Η αλήθεια είναι ότι το site απώλεσε όλα τα χαρακτηριστικά του αντικειμενικού παρατηρητή τρεις εβδομάδες μετά το δυστύχημα στα Τέμπη. Τότε που καταπιάστηκε με την αλλοίωση του χώρου της τραγωδίας και τη θεωρία για παράνομο εύφλεκτο φορτίο στην εμπορική αμαξοστοιχία. «Αβάσιμες θεωρίες συνωμοσίας για τσιμέντωμα του δυστυχήματος στα Τέμπη και μεταφορά μυστικών φορτίων», είχε τιτλοφορήσει. Ήταν 21 Μαρτίου του 2023. Την ίδια ημέρα – κατά σύμπτωση (;) – ο πρωθυπουργός έδινε συνέντευξη στον Σταύρο Θεοδωράκη, αναπτύσσοντας το αφήγημα της θεωρίας συνομωσίας…
Πώς ήταν δυνατόν να έβγαλε συμπέρασμα το ellinikahoaxes.gr για το αν το μπάζωμα στα Τέμπη αλλοίωσε στοιχεία ή για το αν υπήρξε κάτι αδήλωτο που προκάλεσε την πυρόσφαιρα; Αυτό θα είναι ένα από τα ζητήματα της δίκης των Τεμπών και άλλωστε περίπου ένα χρόνο αργότερα ασκήθηκε ποινική δίωξη στον πρώην Περιφερειάρχη Θεσσαλίας Κώστα Αγοραστό και σε άλλους τέσσερις κρατικούς λειτουργούς για το συγκεκριμένο ζήτημα, ενώ ο τότε υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργό Χρήστος Τριαντόπουλος ενδέχεται επίσης να λογοδοτήσει στη Δικαιοσύνη μέσω προανακριτικής στη Βουλή.
Αλλά το πάθημα δεν έγινε φαίνεται καθόλου μάθημα στην εν λόγω ιστοσελίδα, που βιάστηκε τώρα να υποπέσει στο δις εξαμαρτείν, σε ότι αφορά ένα τόσο σοβαρό θέμα όπως η τραγωδία των Τεμπών. Υποκαθιστώντας ξανά το ρόλο των αρχών, η ομάδα του hoaxes δημοσίευσε στο Facebook το «πόρισμά» της για τα βίντεο που έφεραν στο φως της δημοσιότητας οι Βασίλης Καπερνάρος και Άρης Πορτοσάλτε. «Τελικό συμπέρασμα: Δεν υπάρχει ΤΙΠΟΤΑ πάνω στα βαγόνια. ΤΙΤΛΟΙ ΤΕΛΟΥΣ με το “παράνομο φορτίο”. Μετά από σχεδόν δυο χρόνια ΚΑΤΑΡΡΙΠΤΕΤΑΙ μια θεωρία συνωμοσίας που ξεκίνησε από έναν πολιτικό απατεώνα (που έφτασε μάλιστα στο σημείο να αναμείξει και το ΝΑΤΟ με το “παράνομο φορτίο”) και την πίστεψε η πλειοψηφία των πολιτών».
Απίθανα πράγματα βέβαια, που ούτε το Μέγαρο Μαξίμου δεν θα τολμούσε να υιοθετήσει. Τα Ellinika Hoaxes σχεδόν πανηγυρίζουν για το βίντεο, πριν καν εξεταστεί από οποιονδήποτε πραγματογνώμονα ή εργαστήριο, αφενός για τη γνησιότητά του, αφετέρου για το τι ακριβώς δείχνει. Ακόμα και να αποδειχτεί ότι το βίντεο δεν είναι πλαστό είναι μέγα φάουλ να καταλήγεις σε αυτό ένα τόσο βεβιασμένο και εν πολλοίς αυθαίρετο – βάσει του χρόνους εξαγωγής του – συμπέρασμα. Χώρια ότι ενδεχόμενη αυθεντικότητα του βίντεο δεν μπορούμε να γνωρίζουμε αν αυτόματα σημαίνει και κατάρριψη της θεωρίας περί εύφλεκτου υλικού στα βαγόνια του εμπορικού συρμού.
Το gaslighting στην πολιτική είναι η στρατηγική παραπλάνησης του κοινού με την προσπάθεια δημιουργίας αμφιβολιών για την αλήθεια, μέσω της ανατροπής γεγονότων ή παραγωγής εναλλακτικών πραγματικοτήτων. Στόχος είναι η χειραγώγηση των πολιτών με στόχο να αμφισβητηθεί η ορθότητα της σκέψης τους. Αυτό μπορεί να περιλαμβάνει την παραποίηση στοιχείων, την άρνηση αποδεδειγμένων γεγονότων ή την παρουσίαση ανακριβών πληροφοριών ως αληθινών, ώστε να προκαλέσουν σύγχυση, να θολώσουν την κριτική σκέψη και να ζυγίσουν τις αντιδράσεις του κοινού.
Φυσικά, οποιαδήποτε σύνδεση του Ellinika Hoaxes με όλες τις παραπάνω μεθοδεύσεις είναι εξ ορισμού ευφάνταστη…
