Σε ένα «ναι μεν, αλλά» αναδύεται η έκθεση του ΔΝΤ σε ότι αφορά το χρηματοπιστωτικό σύστημα της χώρας επισημαίνοντας την πρόοδο αλλά και τα περιθώρια βελτίωσης, εστιάζοντας σε τρεις προβληματικές περιοχές:
Στην έλλειψη χρηματοδότησης για τις νέες και παραγωγικές επιχειρήσεις
Στην παραμονή του ιδιωτικού χρέους στους διαχειριστές
Στα προβλήματα που αντιμετωπίζει η Δικαιοσύνη και εμποδίζουν την αποτελεσματική διαχείριση των κόκκινων δανείων παρά την ουσιαστική βελτίωση των εργαλείων που υπάρχουν
Νέες επιχειρήσεις αποδοτικότητα και χρηματοδότηση
Οι νέες επιχειρήσεις δεν έχουν επεκταθεί αρκετά γρήγορα ώστε να αυξήσουν την παραγωγικότητα της συνολικής οικονομίας παρατηρεί η έκθεση του ΔΝΤ. Οι νέες επιχειρήσεις είναι γενικά πιο παραγωγικές από τις παλαιότερες σημειώνει η έκθεση. Σε πολλούς τομείς, η μέση παραγωγικότητα των επιχειρήσεων που είναι κάτω των πέντε ετών ανέρχεται κατά 10%-20% υψηλότερα από αυτή των επιχειρήσεων με ηλικία μεγαλύτερη των 15 ετών.
Η αργή ανάπτυξη των νέων επιχειρήσεων οφείλεται εν μέρει στην έλλειψη τραπεζικής χρηματοδότησης. Ωστόσο, μια αναστροφή της τάσης μείωσης της μόχλευσης των τραπεζών δεν σημαίνει απαραίτητα πιο αποδοτική κατανομή πόρων αναφέρει η έκθεση με παράδειγμα την Ισπανία η οποία παρουσίασε απώλειες παραγωγικότητας λόγω της κακής κατανομής κεφαλαίων κατά την διάρκεια περιόδων επέκτασης της χρηματοδοτικής πίστης από τη δεκαετία του 1990 .
Η μείωση των μη εξυπηρετούμενων δανείων και το υψηλό χρέος
Στην πλευρά της κεφαλαιαγοράς, οι συνεχείς προσπάθειες μείωσης των μη εξυπηρετούμενων δανείων θα μειώσουν το κόστος τραπεζικής χρηματοδότησης για τις μικρές επιχειρήσεις αναφέρει η έκθεση, η ύπαρξη προβληματικών περιουσιακών στοιχείων που εγκλωβίζουν πολύτιμους πόρους, ενώ περαιτέρω μεταρρυθμίσεις στο δικαστικό σύστημα θα διευκόλυναν την κατανομή των πόρων κατευθύνοντας χρηματοδότηση από τις προβληματικές επιχειρήσεις στις πιο παραγωγικές.
Το νέο πλαίσιο αφερεγγυότητας έχει βοηθήσει στη μείωση του χρέους που σχετίζεται με τη διάσωση εταιριών, αλλά η εφαρμογή του εμποδίζεται από το αναποτελεσματικό δικαστικό σύστημα, επηρεάζοντας αρνητικά την οικονομική απόδοση επισημαίνει η έκθεση.
Χρησιμοποιώντας το πρόγραμμα Ηρακλής, ο λόγος των μη εξυπηρετούμενων δανείων μειώθηκε από το 40% το 2019 στο 3% το 2024 (EBA, 2024). Ωστόσο, η μείωση αυτή σήμαινε μεταφορά των μη εξυπηρετούμενων δανείων από τον ισολογισμό των τραπεζών στους διαχειριστές κόκκινων που είναι υπεύθυνοι για την ανάκτηση των πρώην μη εξυπηρετούμενων δανείων Το χρέος στα χέρια των διαχειριστών ανήλθε σε περίπου 70 δισ. ευρώ στο τέλος του 2024, αντιστοιχώντας στο 30% του ΑΕΠ.
Το νέο πλαίσιο αφερεγγυότητας, το οποίο τέθηκε σε εφαρμογή στα τέλη του 2021, αναδιοργάνωσε όλες τις υπάρχουσες διαδικασίες υπό έναν ενιαίο κείμενο και περιλαμβάνει, εκτός από τη βελτιωμένη εξωδικαστική διαδικασία, μια διαδικασία προηγούμενου σταδίου για αποκατάσταση επιχειρήσεων, εκκαθάριση και διαδικασία πτώχευσης για έμπορους και μη εμπόρους.
Ωστόσο, η πρόοδος στην εφαρμογή του πλαισίου εμποδίζεται από τις χρονοβόρες δικαστικές διαδικασίες. Αυτό έχει με τη σειρά του αρνητικές επιπτώσεις όχι μόνο στη μείωση του χρέους, αλλά πιθανώς και στις ιδιωτικές επενδύσεις και την παραγωγικότητα.
Η μεταρρύθμιση του Δικαστικού Συστήματος επηρεάζει τη χρηματοδότηση
Η πρόσφατη μεταρρύθμιση του Δικαστικού Συστήματος αποσκοπεί στην αντιμετώπιση των αδυναμιών του. Σύμφωνα με την Παγκόσμια Τράπεζα, η μεταρρύθμιση της Δικαιοσύνης που χρηματοδοτείται από την ΕΕ και ξεκίνησε το 2024, προτεραιοποιεί την αναδιοργάνωση των δικαστηρίων, την ψηφιοποίηση, την εκπαίδευση και την εκχώρηση ορισμένων καθηκόντων από τους δικαστές, δημιουργώντας μια πολύ καλή ευκαιρία για εκσυγχρονισμό της Δικαιοσύνης.
Επιπλέον, αρκετοί τύποι συναινετικών υποθέσεων, όπως οι προσημειώσεις υποθηκών κ.λπ. που αφορούν την κληρονομιά, μπορούν πλέον να εκτελούνται από δικηγόρους, κάτι που αναμένεται να συμβάλει στην αποφόρτιση των πολιτικών δικαστηρίων από πολλές χρονοβόρες υποθέσεις και αναμένεται να βελτιώσει την αποδοτικότητα.
Η αποδοτικότητα της Δικαιοσύνης επηρεάζει την οικονομική απόδοση. Η παραγωγικότητα μπορεί να ωφεληθεί από την αποδοτικότητα της Δικαιοσύνης.
Η πιστωτική επέκταση συνδέεται με την αποδοτικότητα του Δικαστικού Συστήματος μέσω της επίδρασής του στην πρόσβαση σε χρηματοδότηση για επιχειρήσεις και νοικοκυριά.
Αυτοί οι δίαυλοι είναι σημαντικοί για την ελληνική οικονομία, η οποία χαρακτηρίζεται από μικρότερα μεγέθη επιχειρήσεων, χαμηλές ιδιωτικές επενδύσεις, χαμηλά ποσοστά εκκαθάρισης επιχειρήσεων και εν τέλει επιδείνωση της αποδοτικότερης κατανομής κεφαλαίων.
