Του Μιχάλη Ψύλου
«Προετοιμαστείτε για πόλεμο»: Η κραυγή αυτή αρχίζει να ακούγεται όλο και περισσότερο στις ευρωπαϊκές πρωτεύουσες. Μαζί με τους …σκελετούς δύο Παγκοσμίων πολέμων από τις… ντουλάπες. Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ ζήτησε μάλιστα «ριζοσπαστικά και συγκεκριμένα βήματα» για να τεθεί η οικονομία της Ε.Ε. «σε πολεμική βάση».
Η απειλή αυτή επισκίασε και τη σύνοδο κορυφής των 27 στις Βρυξέλλες, που εξέτασε την ανάγκη ενίσχυσης της ευρωπαϊκής άμυνας.
Όταν όμως η συζήτηση έφτασε στο διά ταύτα – στο που θα βρεθούν τα χρήματα για την άμυνα της Ε.Ε. – οι συνήθεις ύποπτοι Γερμανοί και οι δορυφόροι τους, άρχισαν να σφυρίζουν αδιάφορα.
Γαλλία, Ελλάδα, Ισπανία αλλά και η Φινλανδία και η Εσθονία, ζήτησαν το προφανές: Να χρηματοδοτηθεί η κοινή άμυνα της Ευρώπης με την έκδοση ευρωομολόγου για να ενισχυθεί η αμυντική βιομηχανία της ΕΕ.
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης που πρότεινε την έκδοση ευρωομολόγων το είπε πολύ καθαρά: «Εχει έρθει η ώρα να μπορέσουμε να περιβάλουμε με ουσιαστικό περιεχόμενο τις φιλόδοξες διακηρύξεις μας σχετικά με την ανάγκη της Ε.Ε. να διασφαλίσει την ασφάλεια όλων των Ευρωπαίων πολιτών». Και η Ελλάδα είναι ένα από τα λίγα μέλη της Ε.Ε. που ξοδεύει περισσότερο από το 2% του ΑΕΠ για την άμυνα.
Η πρωθυπουργός της Εσθονίας Κάγια Κάλλας έχει ζητήσει μάλιστα από τη σύνοδο κορυφής του Φεβρουαρίου, τα κράτη-μέλη να εκδώσουν από κοινού, ομόλογα ύψους 100 δισ. ευρώ. Τα κράτη της Βαλτικής, που φοβούνται περισσότερο μια ρωσική επίθεση, ασκούν επίσης ισχυρές πιέσεις εδώ και πολύ καιρό.
Ο Ισπανός πρωθυπουργός Πέδρο Σάντσεθ δήλωσε ότι η άμυνα είναι κοινό δημόσιο αγαθό. «Γι’ αυτό πρέπει να μιλήσουμε για κοινή χρηματοδότηση σε επίπεδο Ε.Ε.».
Γερμανία, Αυστρία και Ολλανδία το απέρριψαν μετά …βδελυγμίας. Και με μια φωνή στη σύνοδο, ζήτησαν μια προσέγγιση βασισμένη στην αγορά και περισσότερες ιδιωτικές επενδύσεις.
Ειδικά το Βερολίνο απορρίπτει αυστηρά τα νέα κοινοτικά χρέη. Η γερμανική κυβέρνηση επιμένει ότι το πείραμα με το κοινό χρέος της Ε.Ε. στο ταμείο ανασυγκρότησης για την αντιμετώπιση της πανδημίας, ήταν μια «εφάπαξ εξαίρεση».
Δυστυχώς, οι αντίπαλοι των ευρωομολόγων εξακολουθούν να αποτελούν την πλειοψηφία στο συμβούλιο. Και απέτρεψαν την εμφάνιση του όρου «καινοτόμες χρηματοοικονομικές λύσεις» στο σχέδιο δήλωσης της συνόδου κορυφής. Όπως είπε κυνικά ένας βόρειος διπλωμάτης, αν περνούσε η διατύπωση αυτή θα ήταν «ένα δάχτυλο πίσω από το οποίο κρύβεται ένα ολόκληρο χέρι».
Και έτσι, η συζήτηση αναβλήθηκε για τη σύνοδο κορυφής της Ε.Ε. τον Ιούνιο. Ζήσε Μάη μου να φας τριφύλλι…Χορτάσαμε από ευρωπαϊκή αλληλεγγύη.
Οι υπερχρεωμένες χώρες της Νότιας Ευρώπης πρέπει λοιπόν να εξοικονομήσουν χρήματα από τις κοινωνικές δαπάνες και τις αναγκαίες επενδύσεις στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, για να βρουν τα απαραίτητα κονδύλια στους προϋπολογισμούς τους για πρόσθετες αμυντικές δαπάνες.
Οσο για τη Γερμανία; Όπως πάντα δίνει προτεραιότητα στα δικά της οικονομικά συμφέροντα, πρώτα και κύρια.
Μέχρι το ξέσπασμα του πολέμου στην Ουκρανία, η Γερμανία είχε εκχωρήσει την ασφάλειά της στις Ηνωμένες Πολιτείες, την ενέργεια στη Ρωσία και μέρος της οικονομικής της ανάπτυξη στην Κίνα, ασκώντας μια οικονομική πολιτική που δεν ευθυγραμμιζόταν πάντα με τα συμφέροντα των Ευρωπαίων εταίρων της.
Τώρα όμως, το άλλοτε «λαμπερό» γερμανικό οικονομικό μοντέλο δείχνει σημάδια αστάθειας και έχει χάσει αρκετή από τη λάμψη του.
Φτάσαμε μάλιστα στο σημείο, η γερμανική οικονομία να αποτελεί «βαρίδι» για την ανάπτυξη της Ευρωζώνης. Την ίδια ώρα που η οικονομική ανάπτυξη της νότιας Ευρώπης, να είναι ανώτερη από αυτήν της Γερμανίας.
Ναι, τα πρώην PIGS που τόσο εύκολα λοιδορούσε το Βερολίνο ως «τεμπέληδες» της εύφορης κοιλάδας, έχουν καλύτερους ρυθμούς ανάπτυξης. Και αυτό δεν πρόκειται να τους το συγχωρήσει η Γερμανία. Ξεχάστε λοιπόν τα ευρωομόλογα. Ετσι απλά: Nein βρε αδελφέ, kaputt…
