Η Επιτροπή Νομικών Θεμάτων του Ευρωκοινοβουλίου (JURI), με 15 ψήφους υπέρ, 1 κατά και 1 αποχή, έθεσε κανόνες για την προστασία της ΕΕ από νομικές ενέργειες που φιμώνουν τις επικριτικές φωνές από δημοσιογράφους και ΜΜΕ!
Στην εγκριθείσα θέση της Επιτροπής συμπεραίνεται ότι, οι δημοσιογράφοι, οι οργανώσεις μέσων ενημέρωσης, οι ακτιβιστές, οι ακαδημαϊκοί, οι καλλιτέχνες και οι ερευνητές θα πρέπει να προστατεύονται από αβάσιμες και καταχρηστικές νομικές διαδικασίες.
Το νέο σχέδιο κανόνων περιέχει διασφαλίσεις έναντι στρατηγικών αγωγών κατά της δημόσιας συμμετοχής (SLAPPs) και των απειλών τους.
Οπως υπογραμμίζεται, πρόκειται για αβάσιμες και καταχρηστικές νομικές ενέργειες, για τη φίμωση όσων εργάζονται για το δημόσιο συμφέρον σε θέματα όπως τα θεμελιώδη δικαιώματα, το περιβάλλον και η πρόσβαση του κοινού στις πληροφορίες. Θα ισχύουν σε διασυνοριακές υποθέσεις, δηλαδή όταν ένας εναγόμενος και ο ενάγων δεν έχουν έδρα στο κράτος μέλος του δικαστηρίου.
Για να αυξηθεί η προστασία της ΕΕ, οι ευρωβουλευτές διεύρυναν τον ορισμό των διασυνοριακών υποθέσεων, για να συμπεριλάβουν περιπτώσεις όπου το θέμα της υπόθεσης αφορά περισσότερες από μία χώρες και είναι προσβάσιμο ηλεκτρονικά.
Παροτρύνουν επίσης τις χώρες της ΕΕ να εφαρμόσουν τις συστάσεις της Επιτροπής για εθνικές υποθέσεις, ειδικά όταν πρόκειται για νομική συνδρομή για όσους στοχοποιούνται.
Σύμφωνα με τους νέους κανόνες, οσοι στοχοποιούνται από ένα SLAPP θα μπορούν να υποβάλουν αίτηση για την έγκαιρη απόρριψη της υπόθεσής τους και θα εναπόκειται στον ενάγοντα να αποδείξει ότι η υπόθεση δεν είναι προδήλως αβάσιμη.
Οι ενάγοντες θα καλύπτουν επίσης όλα τα έξοδα της διαδικασίας, ενώ τα θύματα των SLAPPs θα έχουν το δικαίωμα αποζημίωσης για σχετική ζημιά, συμπεριλαμβανομένης της βλάβης της φήμης.
Οι υποθέσεις δυσφήμισης θα ήταν παραδεκτές μόνο στο εθνικό δικαστήριο του κατηγορουμένου.
Οι ευρωβουλευτές θέλουν επίσης τα κράτη μέλη να μην αναγνωρίζουν αποφάσεις εναντίον εκείνων που στοχοποιούνται από SLAPP σε τρίτες χώρες και κατοικούν στην επικράτειά τους. Αντίθετα, αυτά τα στοχευόμενα άτομα θα έχουν το δικαίωμα να ζητήσουν αποζημίωση για το SLAPP στα εθνικά δικαστήρια. Εθνική υποστήριξη και συλλογή δεδομένων.
Σύμφωνα με τους ευρωβουλευτές, τα κράτη μέλη θα πρέπει να παρέχουν νομική, οικονομική και ψυχολογική βοήθεια στα θύματα του SLAPP, συμπεριλαμβανομένης της δημιουργίας ενιαίων θυρίδων με σχετικές επαφές υποστήριξης και τη συλλογή συναφών δεδομένων, ειδικά για δικαστικές αποφάσεις.
Μετά την ψηφοφορία της επιτροπής, ο εισηγητής, Γερμανός ευρωβουλευτής των Σοσιαλιστών Tiemo Wölken δήλωσε:
«Οι αγωγές SLAPP αποτελούν απειλή για το κράτος δικαίου και υπονομεύουν σοβαρά τα θεμελιώδη δικαιώματα έκφρασης, ενημέρωσης και συνεταιρίζεσθαι. Είναι μια μορφή νομικής παρενόχλησης και κατάχρησης του συστήματος δικαιοσύνης που χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο από ισχυρά άτομα και οργανισμούς για να αποφευχθεί ο δημόσιος έλεγχος.
Ο στόχος ενός SLAPP δεν είναι να κερδίσει την υπόθεση, αλλά να εκφοβίσει και να αποτρέψει πολλούς δημοσιογράφους και ακτιβιστές από το να κάνουν γνωστές πληροφορίες στο κοινό, με αποτέλεσμα την αυτολογοκρισία. Τα δικαστήρια μας δεν πρέπει να θεωρούνται παιδική χαρά για ισχυρά άτομα, εταιρείες και πολιτικούς και δεν πρέπει να γίνεται κατάχρηση για προσωπικό όφελος».
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα εγκρίνει τη διαπραγματευτική του θέση στη σύνοδο Ολομέλειας τον Ιούλιο. Στη συνέχεια θα αποφασίσει μαζί με το Συμβούλιο για την τελική μορφή της νέας νομοθεσίας.
