Οι κάτοικοι του Ντονέτσκ δεν κρύβουν τη χαρά τους επειδή περίμεναν πολύ τη στρατιωτική βοήθεια της Ρωσίας.
Η ειδική στρατιωτική επιχείρηση στο Ντονέτσκ ξεκίνησε υπό ηχηρούς πυροβολισμούς στα βόρεια και δυτικά προάστια που ακουγόταν από μακριά. Σύμφωνα με κατοίκους της περιοχής, έχουν πολύ καιρό να παρατηρήσουν τόσο έντονα πυρά.
Οι συγκρούσεις μεταξύ των στρατών των Λαϊκών Δημοκρατιών και των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας συνεχίζονται σε ολόκληρη τη γραμμή μάχης.
«Η Ρωσία έφτασε επιτέλους να βοηθήσει»
Οι δρόμοι είναι έρημοι. Οι περισσότεροι άνδρες έφυγαν για να πολεμήσουν ενώ σχεδόν όλες οι γυναίκες μετακινήθηκαν στη Ρωσία. Πινακίδες «Κλειστό» υπάρχουν σε πόρτες αρκετών καταστημάτων. Ωστόσο, το Ντονέτσκ παραμένει ζωντανό. Επιβατικά αυτοκίνητα με σημαίες της Ρωσίας και της Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ κυκλοφορούν στους δρόμους. Οι οδηγοί, σύμφωνα με τη νέα μόδα, διακοσμούν τα οχήματα με ένα λευκό λατινικό γράμμα «Z» επειδή τέτοια σήμανση υπάρχει σε ρωσικό στρατιωτικό εξοπλισμό που συμμετέχει στην ειδική επιχείρηση.
Παρατηρώντας τους λιγοστούς περαστικούς, βιώνουμε την έντονη αίσθηση deja vu επειδή οι κάτοικοι της Κριμαίας είχαν ακριβώς τις ίδιες εκφράσεις όταν είδαν για πρώτη φορά «ευγενικούς ανθρώπους» τον Φεβρουάριο του 2014. Λίγο μπερδεμένοι, αλλά χαρούμενοι. Όπως και εκείνες τις ιστορικές μέρες, η γενική διάθεση είναι: «Η Ρωσία έφτασε επιτέλους να βοηθήσει».
«Με πήρε τηλέφωνο η αδερφή μου από την πόλη Αβντίιβκα (σ.σ. μέχρι στιγμής υπό τον έλεγχο των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας) για να με ρωτήσει πότε θα τους απελευθερώσουν» αναφέρει ένας κάτοικος του Ντονέτσκ ονόματι Νικολάι.
«Της απάντησα ότι όλα θα πάνε καλά τώρα. Είναι απαραίτητο να προχωρήσουν έως τα σύνορα των περιφερειών του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ. Εκεί είναι οι άνθρωποί μας και ανυπομονούν να επανενωθούν μαζί μας. Δεν έχετε ιδέα πόσο καταπιεσμένοι νιώθαμε αυτά τα οκτώ χρόνια. Και δεν είναι μόνο οι πυροβολισμοί. Οι Ουκρανοί στρατιώτες συμπεριφέρονται σαν ζώα μέσα στην περιοχή που ελέγχουν. Η αδερφή μου έλεγε ότι κάποιες στρατιώτες μπήκαν στο διπλανό σπίτι και πήραν φαγητό από τους ιδιοκτήτες».
Ο ηγέτης της Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ, Ντενίς Πουσίλιν, επιβεβαίωσε ότι τα στρατεύματα των Δημοκρατιών θα προχωρήσουν με την υποστήριξη πυρός από τους Ρώσους συναδέλφους τους μέχρι να ανακαταλάβουν τα εδάφη τους. Ο επίσημος εκπρόσωπος της Λαϊκής Πολιτοφυλακής του Ντονέτσκ, Έντουαρντ Μπασούριν, κάλεσε τους Ουκρανούς στρατιώτες να καταθέσουν τα όπλα, προσθέτοντας ότι ο στρατός είναι έτοιμος να καταστρέψει τον εχθρό με όλα τα διαθέσιμα μέσα.
«Ευγνώμων στον Βλαντίμιρ Πούτιν»
Αν όμως στο κέντρο της πόλης υπάρχει κάποιο ίχνος ζωής, τα περίχωρα φαίνεται ότι έχουν πεθάνει. Η οδός Στρατοναφτόφ, που βρίσκεται δίπλα στο αεροδρόμιο, είναι απολύτως έρημη. Εκεί όμως πραγματικά δεν υπάρχουν σπίτια που να μην έπαθαν ζημιά. Το 2014 και το 2015 έδιναν σκληρές μάχες για το αεροδρόμιο, οπότε νάρκες και βλήματα έπεφταν συνεχώς. Σε κοντινή απόσταση βρίσκεται το περίφημο «εννιά», μια 9όροφη πολυκατοικία, από τους επάνω ορόφους της οποίας οι διοικητές των πολιτοφυλακών έδιναν εντολές στο πυροβολικό. Τώρα είναι ήσυχα. Εμφανίστηκε μόνο ένας συνταξιούχος που προσπαθεί να φτιάξει έναν φράχτη.
«Μένω σε αυτή την οδό από το 1980» επισημαίνει ο 70χρονος Βλαντίμιρ Ντέμτσενκο. «Τα τελευταία οκτώ χρόνια όμως έμοιαζαν λίγο με την κανονική ζωή. Όταν γίνονταν μάχες για το αεροδρόμιο, μας πυροβολούσαν αρκετές φορές την ημέρα. Ήμουν τυχερός. Μόνο τα τζάμια βγήκαν από τα παράθυρα. Όμως το σπίτι του γείτονα καταστράφηκε τελείως. Δόξα τω Θεώ, δεν ήταν κανείς μέσα. Έχω εξαιρετικά θερμά συναισθήματα για τη Ρωσία, παρόλο που είμαι καθαρόαιμος Ουκρανός. Είμαι πολύ ευγνώμων στον Βλαντίμιρ Πούτιν που αποφάσισε να σταματήσει αυτό το χάος».
Ο συνταξιούχος σταματάει. Τα μάτια του γεμίζουν με δάκρυα. Όταν ηρεμεί, μας εξηγεί: Οι Ένοπλες Δυνάμεις της Ουκρανίας πυροβολούσαν επίτηδες το νεκροταφείο της πόλης. Το μνημείο στον τάφο της γυναίκας του χάλασε από θραύσματα: «Πώς είναι δυνατόν να πολεμάει κανείς με τους νεκρούς;»
Μάλιστα δεν υπήρχαν και δεν υπάρχουν θέσεις πολιτοφυλακής στο νεκροταφείο.
Στα υπόγεια για οκτώ χρόνια!
Η συνοικία Πετρόβσκι στα βόρεια προάστια του Ντονέτσκ είχε πάθει μεγάλες ζημιές. Ακούγονται πυροβολισμοί. Σε απόσταση μόλις ενάμισι χιλιόμετρο γίνεται μια σκληρή μάχη. Οι δημοσιογράφοι μπορούν να περάσουν μόνο με την άδεια του στρατού. Μια περίπολος τριών μαχητών απαγορεύει αυστηρά την είσοδο προς την πρώτη γραμμή. Ένας από αυτούς, ο ταγματάρχης της Λαϊκής Πολιτοφυλακής της Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ, Τζαβάντ Ισκεντέροφ, αρχηγός του επιτελείου του 107ου τάγματος, συμφώνησε σε μια σύντομη συνομιλία. Πολεμάει από το 2014.
«Τώρα θα ξεκινήσει μια εντελώς διαφορετική “μουσική”» είναι σίγουρος. Συνειδητοποιήσαμε ότι δεν είμαστε μόνοι, ότι πίσω μας βρίσκεται μια τεράστια χώρα με τον καλύτερο στρατό στον κόσμο. Υπερασπιζόμαστε εδώ τη Ρωσία, τον ρωσικό κόσμο επί οκτώ χρόνια. Είμαστε έτοιμοι να προχωρήσουμε όσο το κρίνει απαραίτητο η στρατιωτική και πολιτική ηγεσία της Λαϊκής Δημοκρατίας του Ντονέτσκ. Σίγουρα θα πάρουμε πίσω τα χαμένα εδάφη και οι άνθρωποι θα επανενωθούν επιτέλους με τους συγγενείς τους από την άλλη πλευρά. Χαίρομαι ειλικρινά που οι συμφωνίες του Μινσκ ακυρώθηκαν. Αυτή η λεγόμενη κατάπαυση πυρός ήταν χειρότερη από τις μάχες. Οι εθνικιστές πυροβολούσαν πόλεις με πυροβόλα όπλα κάθε διαμετρήματος και εμάς μας απαγόρευσαν να απαντήσουμε. Να μιλήσετε με γιαγιάδες που κάθονταν στα υπόγεια επί οκτώ χρόνια. Πώς βίωσαν τέτοιες δοκιμασίες στα γεράματα».
Η είσοδος στο καταφύγιο βρίσκεται δίπλα σε ένα κτίριο διοίκησης του τοπικού ορυχείου. Πίσω από την πόρτα βρίσκεται μια σκάλα που κατεβαίνει στο υπόγειο. Κάτω υπάρχει αρκετά άνετος χώρος, όπου έχει θέρμανση και τα φώτα είναι αναμμένα. Δύο γυναίκες συνταξιούχοι κάθονται στον καναπέ και παίζουν με μια γάτα. Οι γάτες εδώ είναι απαραίτητες. Διαφορετικά, τα ποντίκια θα φάνε όλες τις προμήθειες τροφίμων στο διπλανό δωμάτιο.
«Μην κοιτάτε που είναι λίγο τρομακτικά εδώ, το έχουμε συνηθίσει» εξηγεί η Βέρα Αλεξέεβνα. «Οι Αρχές μας βοηθούν. Μας φτιάξανε ένα ντους και έβαλαν έναν θερμοσίφωνα. Εγώ προσωπικά δεν έχω πού να επιστρέψω, η μονοκατοικία που έμεινα έχει καταστραφεί εντελώς. Ελπίζω πραγματικά ότι η κυβέρνηση θα βοηθήσει σε ανθρώπους σαν εμένα με στέγαση. Και ο πόλεμος θα τελειώσει αργά ή γρήγορα. Ανησυχώ πολύ για τον εγγονό μου τον Μίσα. Υπηρετεί στη Λαϊκή Πολιτοφυλακή και τώρα πολεμά κάπου κοντά στη Βολχοβάχα. Με πήρε τηλέφωνο σήμερα να μου πει ότι προχωράνε».
Δίστασα, αλλά κάνω στις γυναίκες τη σημαντική ερώτηση: Είναι δίκαιο που τώρα πρέπει να κατεβαίνουν στα υπόγεια άνθρωποι από την άλλη πλευρά; Οι συνταξιούχοι, που έζησαν όλο τον πόλεμο σε ένα καταφύγιο, κουνάνε τα χέρια τους και απαντάνε σχεδόν ταυτόχρονα ότι οι απλοί Ουκρανοί δεν είναι εχθροί τους και δεν υπάρχει χαιρεκακία. Ελπίζουν όμως πραγματικά ότι αυτοί που πυροβολούσαν τα σπίτια τους επί χρόνια, θα τιμωρηθούν.
Υπενθυμίζεται ότι η Ρωσία ξεκίνησε τα ξημερώματα της Πέμπτης (24/02) ειδική στρατιωτική επιχείρηση αφού οι Λαϊκές Δημοκρατίες του Ντονέτσκ και του Λουγκάνσκ ζήτησαν βοήθεια για την αντιμετώπιση των ουκρανικών κυβερνητικών δυνάμεων.
Το ρωσικό Υπουργείο Άμυνας τόνισε ότι η επιχείρηση στοχεύει τις στρατιωτικές υποδομές της Ουκρανίας και πως ο άμαχος πληθυσμός δεν κινδυνεύει, ενώ η Μόσχα ξεκαθάρισε ότι δεν έχει σχέδια να καταλάβει την Ουκρανία.
