Του Μιχάλη Ψύλου
Κακά μαντάτα από το Λουξεμβούργο: Οι υπουργοί Ενέργειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεν κατόρθωσαν να συμφωνήσουν σε νέα μέτρα για να αναχαιτίσουν την αύξηση των τιμών στους λογαριασμούς της ενέργειας. Συνεπώς, οι λογαριασμοί του ηλεκτρικού ρεύματος και του φυσικού αερίου θα συνεχίσουν να έρχονται φουσκωμένοι στους Ευρωπαίους πολίτες, καθώς ο χειμώνας αρχίζει να δείχνει τα δόντια του. «Οι 27 συζήτησαν μια σειρά βραχυπρόθεσμων μέτρων που έχουν προταθεί από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή για να βοηθήσουν τους καταναλωτές και τις επιχειρήσεις να αντιμετωπίσουν την αναταραχή, δίχως όμως να υπάρξει συμφωνία», δήλωσε εκπρόσωπος της Επιτροπής. Η «εργαλειοθήκη» της Κομισιόν , περιελάμβανε φορολογικές περικοπές για τις μικρές επιχειρήσεις που διατρέχουν κίνδυνο, μέτρα στήριξης για τα πιο ευάλωτα νοικοκυριά, αλλά και την καθιέρωση κοινής αγοράς φυσικού αερίου μεταξύ των κρατών μελών. «Θα χρειαστεί να αξιολογήσουμε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα ενός τέτοιου συστήματος”, δήλωσε η Ευρωπαία Επίτροπος Ενέργειας, Κάντρι Σίμσον.
«Υπάρχουν πολλά ζητήματα που πρέπει να εξεταστούν — ποιος θα πληρώσει για το κόστος προμήθειας και αποθήκευσης του φυσικού αερίου, πώς θα μεταφερθεί το φυσικό αέριο από τις διάφορες περιοχές», τόνισε η Επίτροπος από την Εσθονία.
Παρά την κρισιμότητα των στιγμών, η αποτυχία στη διαμόρφωση κοινής ευρωπαϊκής θέσης στο θέμα της ενέργειας, ήτα δυστυχώς αναμενόμενη. Την παραμονή της συνόδου των 27 στο Λουξεμβούργο, εννιά χώρες μέλη με επικεφαλής τη Γερμανία, κατέστησαν σαφές με κοινή τους δήλωση ότι δεν υποστηρίζουν μια γενική αναμόρφωση της αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας. «Η αιτία για την αύξηση των τιμών είναι παγκόσμια και επομένως θα πρέπει να είμαστε πολύ προσεκτικοί , πριν παρέμβουμε στη δομή της εσωτερικής αγοράς ενέργειας», αναφέρουν στην κοινή δήλωσή τους Γερμανία, Δανία, Εσθονία, Φινλανδία, Ιρλανδία, Λουξεμβούργο, Λετονία, Ολλανδία και Αυστρία. Οι «Εννιά», τόνισαν ότι δεν μπορούν να υποστηρίξουν μέτρα που έρχονται σε σύγκρουση με την εσωτερική αγορά φυσικού αερίου και ηλεκτρικής ενέργειας», όπως μια ad hoc μεταρρύθμιση της χονδρικής αγοράς ηλεκτρικής ενέργειας»
Οι προτάσεις του Νότου
Στην αντίπερα όχθη, η Γαλλία , η Ισπανία, η Ελλάδα και άλλες χώρες της Νότιας αλλά και της Ανατολικής Ευρώπης κατέθεσαν προτάσεις για εθελοντικές κοινές προμήθειες φυσικού αερίου, ώστε να επιτυγχάνονται καλύτερες τιμές και να υπάρχουν ικανά αποθέματα ή ακόμη τη δυνατότητα αλλαγών στην αγορά χονδρικής, της ηλεκτρικής ενέργειας.
Την αναθεώρηση των κανόνων για την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας της ΕΕ, ζήτησε η Γαλλία. Όπως εξηγεί η Σιμόν Ταλιαπιέτρα, στέλεχος στο ινστιτούτο Bruegel των Βρυξελλών, «η γαλλική κυβέρνηση θέλει λιγότερη ελεύθερη αγορά και αντ’ αυτής, περισσότερο σχεδιασμό, συγκεντρωτική λήψη αποφάσεων και περισσότερη κρατική παρέμβαση». Στη Γαλλία, το 70% της ηλεκτρικής ενέργειας προέρχεται από τα πυρηνικά εργοστάσια, αλλά λόγω του συστήματος διαμόρφωσης των τιμών της ΕΕ, τα τιμολόγια του ρεύματος έχουν αυξηθεί . Ο Πρόεδρος Εμμανουέλ Μακρόν προειδοποίησε μάλιστα στην τελευταία σύνοδο κορυφής στις Βρυξέλλες, ότι αυτό υπονομεύει την εμπιστοσύνη των πολιτών της ΕΕ στην Πράσινη Συμφωνία.
Η Ισπανία προέτρεψε τους υπουργούς ενέργειας της ΕΕ να εξετάσουν ευρύ φάσμα μέτρων για την αντιμετώπιση των αυξανόμενων τιμών της ενέργειας.
«Είναι ένα ιδιαίτερα σημαντικό πρόβλημα για την Ευρώπη εν μέσω της οικονομικής ανάκαμψης, για το οποίο πρέπει να βρεθούν έκτακτες λύσεις», δήλωσε η Ισπανίδα υπουργός Ενέργειας , Σάρα Αγκέσν Μουνιόθ.
Η Ισπανίδα υπουργόςπροειδοποίησε μάλιστα ότι «κάθε αύξηση κατά ένα ευρώ της μεγαβατώρας την τιμή του φυσικού αερίου , σημαίνει 2,7 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως σε πρόσθετο κόστος ηλεκτρικής ενέργειας… εκτρέποντας πόρους από την ενεργειακή μετάβαση και την οικονομική ανάκαμψη, με αποτέλεσμα κάθε μέρα να χειροτερεύει η κατάσταση».
Η ισπανική κυβέρνηση, πρότεινε μάλιστα ότι αν δεν γίνει δυνατό να αλλάξουν οι κανόνες για όλους, να μπορεί η κάθε χώρα να αλλάξει προσωρινά τους κανόνες: «Σε εξαιρετικές περιπτώσεις, πρέπει να επιτραπεί στα κράτη μέλη να προσαρμόσουν τη διαμόρφωση της τιμής ηλεκτρικής ενέργειας στις ειδικές τους καταστάσεις», ήταν η ισπανική πρόταση.
Αλλά και οι υπόλοιπες χώρες του Νότου και της ανατολικής Ευρώπης, που ζητούν πιο εκτεταμένες παρεμβάσεις στις αγορές ενέργειας και σε ορισμένες περιπτώσεις έχουν ήδη θεσπίσει εθνικά μέτρα, όπως ανώτατα όρια τιμών για τη βενζίνη ή μείωση των κερδών από τους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας, εξαρτώνται επίσης σε μεγάλο βαθμό από το φυσικό αέριο στο ενεργειακό τους μείγμα. Στην Πορτογαλία, η κυβέρνηση επέλεξε να αντισταθμίσει την άνοδο των τιμών των καυσίμων με ενίσχυση 10 λεπτών του ευρώ ανά λίτρο βενζίνης, έως το όριο των 50 λίτρων το μήνα. Προβλέπεται επίσης ειδική ενίσχυση για τα φορτηγά δημόσιας χρήσης και τα ταξί. Όπως λέει, η εμπειρογνώμων του Bruegel , Σιμόν Ταλιαπιέτρα, «όσο πιο φτωχή είναι μια χώρα και διαθέτει περισσότερους πολίτες με χαμηλά εισοδήματα , η κυβέρνηση δέχεται μεγαλύτερη πίεση για να δράσει».
