Μεγάλες επιχειρήσεις απομάκρυνσης πολιτών και διπλωματικών αποστολών βρίσκεται σε εξέλιξη τις τελευταίες ώρες, προκειμένου τα κράτη να τους απομακρύνουν από τα μέτωπα του εμφυλίου που μαίνεται, εκμεταλλευόμενοι κάθε κενό μεταξύ των πυρών που δίνει η τριήμερη εκεχειρία η οποία δεν γίνεται σεβαστή με κάθε μία από τις αντιμαχόμενες πλευρές – ο Σουδανικός Στρατός και οι παραστρατιωτικές Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης (RSF- ΔΤΥ) – να ρίχνουν τις ευθύνες καταστρατήτηγής της στην άλλη.
Η επιχείρηση δεν φαίνεται να είναι αναίμακτη αφού σύμφωνα με πληροφορίες μετα την πληροφορία πως ο στρατός κατηγόρησε την RSF ότι επιτέθηκε και λεηλάτησε μια νηοπομπή του Κατάρ που κατευθυνόταν προς το Πορτ Σουδάν, χωρίς η Ντόχα να εκδώσει καμία δήλωση για οποιοδήποτε περιστατικό, σύμφωνα με το Reuters, ενώ η Αίγυπτος είπε ότι ένα μέλος της αποστολής της στο Σουδάν τραυματίστηκε από πυροβολισμό, χωρίς να δώσει λεπτομέρειες.
ΗΠΑ: Με ειδικές δυνάμεις και τρία ελικόπτερα η απομάκρυνση
Πρώτες οι ΗΠΑ απομάκρυναν το διπλωματικό προσωπικό τους από την πρεσβεία τους στο Χαρτούμ, όπου οι σφοδρές μάχες εισήλθαν στη δεύτερη εβδομάδα τους και ακολούθησε η Σαουδική Αραβία διά θαλάσσης και ήδη όλες οι χώρες που έχουν πολίτες εντός της επικράτειας του Σουδάν τους απομακρύνουν, όπως και η Ελλάδα προκειμένου να βοηθήσει τους εγκλωβισμένους Έλληνες εκεί κινητοποίησε την επιχείρηση ΚΟΣΜΟΣ.
Προσωρινά η Ουάσινγκτον ανέστειλε τη λειτουργία της πρεσβείας της στο Χαρτούμ, αφού απομάκρυναν με ασφάλεια το προσωπικό της και τους συγγενείς του.
Η επιχείρηση ξεκίνησε στις 15:00 του Σαββάτου (τοπική ώρα, 16:00 ώρα Ελλάδας) με τη συμμετοχή περίπου 100 μελών των αμερικανικών ειδικών δυνάμεων και τριών ελικοπτέρων Ch-47 Chinook και έτσι, απομακρύνθηκαν από το Χαρτούμ «λίγο λιγότεροι από 100» άνθρωποι, ανάμεσά τους αρκετοί ξένοι διπλωμάτες», όπως διευκρίνισε υψηλόβαθμο στέλεχος του State Department, ο John Bass.
«Απομακρύναμε όλο το αμερικανικό προσωπικό και τους συγγενείς του από την πρεσβεία στο Χαρτούμ», τόνισε, σημειώνοντας ότι σημαντικός αριθμός Σουδανών υπαλλήλων παραμένουν στη σουδανική πρωτεύουσα για να υποστηρίζουν την πρεσβεία.
Τα ελικόπτερα αναχώρησαν από το Τζιμπουτί και έκαναν στάση για ανεφοδιασμό στην Αιθιοπία, προτού μεταβούν στο Χαρτούμ, όπου παρέμειναν για λιγότερο από μία ώρα, σημείωσε ο αξιωματούχος του Πενταγώνου, ο αντιστράτηγος Douglas Sims, προσθέτοντας πως «καταφέραμε να εισέλθουμε και να εξέλθουμε χωρίς πρόβλημα».
Biden: Αυτή η τραγική βία κόστισε τη ζωή σε χιλιάδες αμάχους, πρέπει να σταματήσει
«Σήμερα, έπειτα από εντολή μου, ο αμερικανικός στρατός διεξήγαγε επιχείρηση απομάκρυνσης του αμερικανικού κυβερνητικού προσωπικού», ανέφερε ο Αμερικανός πρόεδρος, J. Biden, σε ανακοίνωσή του, με την οποία ζήτησε «τον τερματισμό» των «παράλογων» συγκρούσεων.
«Αυτή η τραγική βία στο Σουδάν έχει ήδη κοστίσει τη ζωή σε εκατοντάδες αθώους αμάχους. Είναι παράλογο και πρέπει να σταματήσει», σημείωσε ο Biden, ο οποίος ευχαρίστησε ιδιαίτερα τις κυβερνήσεις του Τζιμπουτί, της Αιθιοπίας και της Σαουδικής Αραβίας για την υποστήριξή τους σε αυτή την επιχείρηση.
Από την πλευρά του, ο Αμερικανός υπουργός Εξωτερικών. A. Blinken σημείωσε ότι οι ΗΠΑ ανέστειλαν προσωρινά τις δραστηριότητες της πρεσβείας τους στο Χαρτούμ, αφού απομάκρυναν με ασφάλεια το προσωπικό της και τους συγγενείς του, εξηγώντας ότι το προσωπικό απομακρύνθηκε λόγω του «απαράδεκτου κινδύνου» για την ασφάλειά του.
Για Αμερικανούς που θέλουν να φύγουν από το Σουδάν
Πάντως, οι ΗΠΑ δεν αναμένουν να αλλάξει η κατάσταση ασφαλείας στο Σουδάν, σημείωσε ο John Bass, τη στιγμή που στη χώρα παραμένουν αρκετές εκατοντάδες Αμερικανοί πολίτες.
Σύμφωνα με τον αξιωματούχο του State Department, ο αμερικανικός στρατός εξετάζει τρόπους ώστε να προσφέρει κάποια βοήθεια στους Αμερικανούς που θέλουν να φύγουν από το Σουδάν.
Ωστόσο, μια επιχείρηση για την απομάκρυνσή τους δεν αναμένεται τις επόμενες ημέρες.
Ο John Bass απέρριψε τον ισχυρισμό από τις παραστρατιωτικές Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης (RSF- ΔΤΥ) του Σουδάν ότι «συντονίστηκαν» με τις ΗΠΑ για την εκκένωση της αμερικανικής πρεσβείας στο Χαρτούμ.
Ξεκαθάρισε ότι η επιχείρηση «διεξήχθη αποκλειστικά» από τις αμερικανικές ειδικές δυνάμεις και μάλιστα όπως ανακοίνωσαν οι ΔΤΥ χρησιμοποιήθηκαν έξι αεροσκάφη των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων.
Σημειώνεται ότι οι ΗΠΑ είχαν αναπτύξει στα τέλη της εβδομάδες στρατιωτικούς στο Τζιμπουτί, μια μικρή χώρα στο Κέρας της Αφρικής που απέχει 1.126 χιλιόμετρα από το Χαρτούμ, για να διευκολύνουν την απομάκρυνση του προσωπικού της πρεσβείας τους.
Σχέδιο για εκκένωση από άλλες χώρες
Η Γαλλία ξεκίνησε επιχείρηση για την απομάκρυνση των πολιτών της και του διπλωματικού προσωπικού της από το Σουδάν, ανακοίνωσε την Κυριακή 23/4 το υπουργείο Εξωτερικών της χώρας, την ώρα που οι μάχες εισέρχονται στη δεύτερη εβδομάδα τους.
Ευρωπαίοι πολίτες και άλλοι από «συμμαχικές χώρες» επίσης θα απομακρυνθούν, πρόσθεσε το γαλλικό υπουργείο χωρίς να δώσει άλλες διευκρινίσεις.
Σύμφωνα με διπλωματική πηγή, ο στρατός του Σουδάν και οι παραστρατιωτικές Δυνάμεις Ταχείας Υποστήριξης (RSF- ΔΤΥ) «προσέφεραν εγγυήσεις ασφαλείας» για την επιχείρηση. Περίπου 250 Γάλλοι πολίτες ζουν στο Σουδάν, επεσήμανε η ίδια πηγή.
Εν τω μεταξύ και η Σαουδική Αραβία απομάκρυνε από το Σουδάν πάνω από 150 ανθρώπους προς το λιμάνι της Τζέντα μέσω λιμανιού στην Ερυθρά Θάλασσα, 650 χιλιόμετρα μακριά από την πρωτεύουσα Χαρτούμ.
Η εκκένωση αυτή έγινε από το πολεμικό ναυτικό της χώρας με τη στήριξη άλλων σωμάτων του στρατού, σύμφωνα με το υπουργείο Εξωτερικών της Σ. Αραβίας, που ανακοίνωσε στις 22/4 «την ασφαλή άφιξη» 91 Σαουδαράβων πολιτών και περίπου 66 πολιτών 12 άλλων χωρών.
Πρόκειται για πολίτες Κουβέιτ, Κατάρ, Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, Αιγύπτου, Τυνησίας, Πακιστάν, Ινδίας, Βουλγαρίας, Μπανγκλαντές, Φιλιππίνων, Καναδά και Μπουρκίνα Φάσο, ενώ μεταξύ αυτών είναι διπλωμάτες και διεθνείς αξιωματούχοι.
Η Ιορδανία γνωστοποίησε ότι θα χρησιμοποιήσει το λιμάνι στην Ερυθρά Θάλασσα.
Δυτικές χώρες σχεδιάζουν επιχειρήσεις εκκένωσης με αεροσκάφη από το Τζιμπουτί, παρότι ο σουδανικός στρατός έχει προειδοποιήσει πως δεν θεωρεί ασφαλή τα αεροδρόμια.
Στο μεταξύ, οι υπουργοί Άμυνας και Εξωτερικών της Γερμανίας ανέφεραν ότι πραγματοποίησαν έκτακτη συνεδρίαση στις 22/4 για να εξετάσουν κατά πόσο είναι εφικτή η απομάκρυνση των πολιτών της χώρας από το Σουδάν, αφού την Τετάρτη γερμανικά πολεμικά αεροσκάφη αναγκάστηκαν να κάνουν στροφή 180 μοιρών, σύμφωνα με το περιοδικό Der Spiegel.
Το τελευταίο διάστημα οι ΗΠΑ, η Νότια Κορέα και η Ιαπωνία έχουν αναπτύξει δυνάμεις στις γειτονικές χώρες του Σουδάν, ενώ η ΕΕ εξετάζει μέτρα για την απομάκρυνση διπλωματών και πολιτών.
Ολλανδία – Τουρκία απομακρύνουν τους πολίτες τους από το Σουδάν
Η Ολλανδία συμμετέχει σε μια διεθνή προσπάθεια να απομακρυνθούν ξένοι πολίτες από το Σουδάν, δήλωσε σήμερα ο Ολλανδός υπουργός Εξωτερικών Wopke Hoekstra.
“Σε εξέλιξη βρίσκεται επιχείρηση αρκετών χωρών για την απομάκρυνση πολιτών από το Σουδάν.
Η Ολλανδία συμμετέχει με μια ομάδα από την Ιορδανία.
Θα κάνουν ό,τι μπορούν για να απομακρύνουν τους Ολλανδούς από εκεί όσο το δυνατόν πιο γρήγορα και με περισσότερη ασφάλεια”, έγραψε ο Hoekstra στο Twitter.
Στο μεταξύ χθες Σάββατο το βράδυ το υπουργείο Εξωτερικών της Τουρκίας ανακοίνωσε ότι σκοπεύει να απομακρύνει τους πολίτες της χώρας από το Σουδάν.
“Αποφασίστηκε να διασφαλιστεί στις 23 Απριλίου η επιστροφή στη χώρα των πολιτών μας που βρίσκονται στις εμπόλεμες περιοχές μέσω της χερσαίας οδού και περνώντας από τρίτες χώρες”, επεσήμανε το υπουργείο, χωρίς να δώσει άλλες διευκρινίσεις.
“Πολίτες τρίτων χωρών που έχουν ζητήσει βοήθεια επίσης περιλαμβάνονται στα σχέδιά μας”, πρόσθεσε.
Η απομάκρυνση Τούρκων πολιτών από δύο συνοικίες του Χαρτούμ και την Wad Madani, 200 χιλιόμετρα πιο νότια, ήταν αρχικά προγραμματισμένη για σήμερα το πρωί μετά τις 06:00 (τοπική ώρα, 07:00 ώρα Ελλάδας).
Αλλά η εκκένωση των Τούρκων από τη συνοικία Καφούρι, στο βόρειο Χαρτούμ, αναβλήθηκε “μέχρι νεοτέρας” εξαιτίας έκρηξης που σημειώθηκε σήμερα το πρωί κοντά σε τέμενος το οποίο είχε επιλεγεί ως χώρος συγκέντρωσης, επεσήμανε στο Twitter η τουρκική πρεσβεία στη σουδανική πρωτεύουσα.
Περίπου 600 Τούρκοι πολίτες ζουν στο Σουδάν.
Διεθνείς εκκλήσεις για τήρηση της εκεχειρίας
Τόσο ο ΟΗΕ όσο και πολλές κυβερνήσεις έχουν απευθύνει έκκληση στις αντιμαχόμενες πλευρές να τηρήσουν τη συμφωνηθείσα εκεχειρία και να ανοίξουν ασφαλή δίοδο για την εκκένωση αμάχων και την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας όπου χρειάζεται.
Οι εχθροπραξίες του Σαββάτου παραβίασαν την τριήμερη εκεχειρία που συμφωνήθηκε μεταξύ των Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης (RSF), του στρατηγού Mohamed Hamdan Dagalo (ή «Hemedti»), και των στρατευμάτων υπό τον στρατηγό Abdel Fattah al-Burchan, που κυβερνά το Σουδάν μετά το πραξικόπημα του 2021.
Κάθε πλευρά κατηγόρησε την άλλη ότι δεν σεβάστηκε την εκεχειρία.
Ο επικεφαλής της RSF κατηγόρησε χθες Σάββατο τον σουδανικό στρατό ότι «δεν σεβάστηκε την εκεχειρία», μιλώντας στο τηλεοπτικό δίκτυο Al Arabiya.
«Αν τη σεβαστούν, θα τη σεβαστούμε κι εμείς», συμπλήρωσε.
Δεύτερη εβδομάδα μαχών
Οι μάχες στο Σουδάν έχουν εισέλθει στη δεύτερη εβδομάδα τους, με τις συγκρούσεις μεταξύ του τακτικού στρατού και παραστρατιωτικών να έχουν προκαλέσει ήδη τον θάνατο εκατοντάδων ανθρώπων και τον τραυματισμό χιλιάδων, ενώ οι διεθνείς εκκλήσεις για κατάπαυση του πυρός έχουν πέσει στο κενό.
Δεν υπήρξε κανένα σημάδι ότι κάποια πλευρά μπορεί να εξασφαλίσει μια γρήγορη νίκη ή ότι είναι έτοιμη να διαπραγματευτεί.
Ο στρατός έχει αεροπορική δύναμη, αλλά το RSF είναι ευρέως ενσωματωμένο στις αστικές περιοχές.
Ο Μπουρχάν είπε το Σάββατο ότι «πρέπει όλοι να καθίσουμε ως Σουδανοί και να βρούμε τη σωστή διέξοδο για να επιστρέψουμε την ελπίδα και τη ζωή», τα πιο συμφιλιωτικά σχόλιά του από τότε που ξεκίνησαν οι μάχες.
Νωρίτερα στις συγκρούσεις, ανακήρυξε την RSF δύναμη ανταρτών, διέταξε τη διάλυσή της και είπε ότι η στρατιωτική λύση ήταν η μόνη επιλογή.
Ο Hemedti είπε το Σάββατο ότι δεν μπορούσε να διαπραγματευτεί με τον Burchan.
Από την ανατροπή του Bashir και μετά το πραξικόπημα του 2021, ο Burchan και ο Hemedti κατείχαν τις κορυφαίες θέσεις σε ένα κυβερνών συμβούλιο που προοριζόταν να παραδώσει στην πολιτική εξουσία και να συγχωνεύσει το RSF στον στρατό.
Ανθρωπιστική κρίση
Η ξαφνική κατάρρευση του Σουδάν σε πόλεμο ανέτρεψε τα σχέδια για την αποκατάσταση της αστικής κυριαρχίας, έφερε μια ήδη φτωχή χώρα στο χείλος της ανθρωπιστικής καταστροφής και απείλησε μια ευρύτερη σύγκρουση που θα μπορούσε να προσελκύσει εξωτερικές δυνάμεις, τέσσερα χρόνια μετά την ανατροπή του μακροχρόνιου ηγέτη Omar al-Bashir.
Οποιαδήποτε εγκατάλειψη των μαχών θα μπορούσε να επιταχύνει μια απελπισμένη φυγή από πολλούς κατοίκους του Χαρτούμ, μετά από μέρες παγιδευμένες σε σπίτια ή περιοχές υπό βομβαρδισμούς και με μαχητές να περιφέρονται στους δρόμους.
Οι Γιατροί Χωρίς Σύνορα έκαναν έκκληση για ασφαλή διέλευση.
«Χρειαζόμαστε λιμάνια εισόδου όπου μπορούμε να φέρουμε εξειδικευμένο προσωπικό τραυματισμών και ιατρικές προμήθειες», δήλωσε ο Abdalla Hussein, διευθυντής επιχειρήσεων στο Σουδάν για την ιατρική φιλανθρωπική οργάνωση.
Smoke billows above residential buildings in Khartoum on April 16, 2023, as fighting in Sudan raged for a second day in battles between rival generals. – Violence erupted early on April 15 after weeks of deepening tensions between army chief Abdel Fattah al-Burhan and his deputy, Mohamed Hamdan Daglo, commander of the heavily-armed paramilitary Rapid Support Forces (RSF), with each accusing the other of starting the fight. (Photo by AFP) (Photo by -/AFP via Getty Images)
Πέρα από το Χαρτούμ, αναφορές για τη χειρότερη βία έχουν έρθει από το Νταρφούρ, μια δυτική περιοχή που υπέστη μια σύγκρουση που κλιμακώθηκε από το 2003 αφήνοντας 300.000 νεκρούς και 2,7 εκατομμύρια εκτοπισμένους.
Το συνδικάτο γιατρών του Σουδάν είπε ότι περισσότερα από τα δύο τρίτα των νοσοκομείων σε περιοχές συγκρούσεων ήταν εκτός λειτουργίας, με 32 να εκκενώθηκαν βίαια από στρατιώτες ή να εμπλακούν σε διασταυρούμενα πυρά.
Ο ΟΗΕ στην ενημέρωση του Σαββάτου ανέφερε επιδρομές – πλιάτσικο που είχαν ως αποτέλεσμα την κατάληψη τουλάχιστον 10 οχημάτων του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος και έξι άλλων φορτηγών τροφίμων αφού μαχητές κατέλαβαν τα γραφεία και τις αποθήκες του οργανισμού στη Nyala, στο νότιο Νταρφούρ.
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ανέφερε την Παρασκευή ότι 413 άνθρωποι σκοτώθηκαν και 3.551 τραυματίστηκαν από τότε που ξέσπασαν οι μάχες.
Ο αριθμός των νεκρών περιλαμβάνει τουλάχιστον πέντε εργαζόμενους σε μια χώρα που εξαρτάται από την επισιτιστική βοήθεια.
10.000 με 20.000 Σουδανοί Πρόσφυγες σε μία εβδομάδα
Ο επικεφαλής του Παγκόσμιου Επισιτιστικού Προγράμματος (WFP) των Ηνωμένων Εθνών στο Τσαντ δήλωσε ότι αναμένει να δει περισσότερους πρόσφυγες να φεύγουν πέρα από τα σύνορα από το Σουδάν για να γλιτώσουν από τις μάχες μεταξύ του στρατού και των παραστρατιωτικών Δυνάμεων Ταχείας Υποστήριξης.
Περίπου 10.000 με 20.000 Σουδανοί έχουν ήδη περάσει τα σύνορα προς το Τσαντ μια εβδομάδα μετά την έναρξη των μαχών στο Χαρτούμ και σε άλλες περιοχές της χώρας.
“Περιμένουμε περισσότερα κύματα, αυτό είναι βέβαιο.
Αμέσως, όταν θα υπάρξει παράθυρο ασφαλείας για να έρθουν.
Υπάρχουν μεγάλες πόλεις κοντά στα σύνορα και εκείνες δεν μπόρεσαν να μετακινηθούν”, ο Pierre Honnorat, διευθυντής του WFP στο Τσαντ, δήλωσε στο Reuters την Παρασκευή.
Ο Honnorat είπε ότι 400.000 Σουδανοί πρόσφυγες που είχαν ήδη εγκαταλείψει το Σουδάν κατά τη διάρκεια προηγούμενων συγκρούσεων είναι απλωμένοι στην περιοχή των συνόρων του Τσαντ σε 14 καταυλισμούς.
Στην πρωτεύουσα του Σουδάν, Χαρτούμ, απελπισμένοι κάτοικοι έχουν παγιδευτεί στα σπίτια τους κάτω από βομβαρδισμούς ενώ μαχητές περιφέρονται στους δρόμους.
Χιλιάδες αλλοδαποί που έχουν παγιδευτεί στις μάχες, απομακρύνονται ήδη, μεταξύ των οποίων το προσωπικό της πρεσβείας, οι εργαζόμενοι στην ανθρωπιστική βοήθεια και οι φοιτητές στο Χαρτούμ και αλλού στο Σουδάν.
“Το Παγκόσμιο Επισιτιστικό Πρόγραμμα προετοιμάζεται να υποδεχθεί τουλάχιστον 100.000.
Είναι πιθανό ότι θα μπορούσαν να υπάρξουν περισσότεροι, επομένως πρέπει να είμαστε έτοιμοι”, είπε ο Χονοράτ.
Πρόσθεσε ότι οι περισσότεροι από αυτούς που έφτασαν τις τελευταίες ημέρες από χωριά κατά μήκος των συνόρων ήταν γυναίκες και παιδιά.
“Ο αριθμός των παιδιών ήταν εντυπωσιακός.
Ήμασταν έκπληκτοι που είδαμε τόσα πολλά παιδιά να περνούν.
Ήταν αποκαρδιωτικό [να] βλέπεις τις γυναίκες και τα παιδιά κάτω από δέντρα.
Μερικά από αυτά έχουν υποστεί βία, τα σπίτια τους κάηκαν, τα χωριά τους καταστράφηκαν και οι γειτονιές τους λεηλατημένο εντελώς», είπε.
Ο Honnorat είπε ότι υπάρχει άμεση ανάγκη παροχής επαρκούς πόσιμου νερού στην άνυδρη περιοχή της ερήμου.
