Οι τελευταίοι μήνες του 2021 έχουν γίνει Γολγοθάς για χιλιάδες οικογένειες και άλλες τόσες μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις.
Πάνω στην κρίση της πανδημίας που εξελίσσεται αέναα χωρίς να φαίνεται κάποιο φως στην άκρη του τούνελ έχει αρχίσει να κατακάθεται ο εφιάλτης της ακρίβειας, του πληθωρισμού και των υπέρογκα αυξημένων λογαριασμών στην ενέργεια.
Μπορεί η Covid-19 να έχει πλήξει άμεσα δεκάδες χιλιάδες σπίτια και έμμεσα, διά των περιορισμών και της διατάραξης της καθημερινότητας, το σύνολο της κοινωνικής ζωής, όμως η ακρίβεια αφορά τις τσέπες όλων των πολιτών, οι οποίοι βλέπουν αποκαμωμένοι από τα δυο χρόνια πανδημίας το εισόδημά τους να εξανεμίζεται στα μέσα της τρίτης εβδομάδας του μήνα.
Την ώρα που στη Βουλή η συζήτηση αφορούσε έναν προϋπολογισμό που θεωρεί πρόσκαιρο φαινόμενο την ακρίβεια και λήξασα την πανδημία, οι πολίτες ξέρουν ότι το βάρος πέφτει ξανά στις πλάτες τους, το πορτοφόλι αδειάζει και ο φόβος της πανδημίας σκιάζει την καθημερινότητα.
Πρώτη, μάλλον αυτονόητη, διαπίστωση της έρευνας της Palmos Analysis είναι πως σχεδόν το σύνολο των πολιτών έχουν αντιληφθεί αυξήσεις στις τιμές των προϊόντων. Ειδικότερα, το 93% απαντά ότι οι τιμές σε καταναλωτικά προϊόντα και υπηρεσίες έχουν αυξηθεί και μόλις το 5% θεωρεί πως δεν υπάρχουν αυξήσεις.
Ένα εύρημα χαρακτηριστικό τού πώς η ακρίβεια αφορά οριζόντια το σύνολο της κοινωνίας. Συντριπτική για την κυβέρνηση Μητσοτάκη είναι η, επί της ουσίας, επίρριψη της ευθύνης για την αδυναμία ανάσχεσης αυτού του κύματος ανατιμήσεων.
Το 70% των ερωτηθέντων απαντά ότι η αντιμετώπιση του κύματος ακρίβειας από την κυβέρνηση είναι αναποτελεσματική, με το 18% να κρίνει ως αποτελεσματική την κυβερνητική διαχείριση.
Από εκεί και πέρα, είναι χαρακτηριστική της αγωνίας και της καθημερινότητας των πολιτών η περιγραφή της οικονομικής τους κατάστασης.
“Τα φέρνουμε ίσα – ίσα με το εισόδημά μας” απαντά το 56%, “αναγκαζόμαστε να τραβάμε από τις αποταμιεύσεις μας για να τα βγάλουμε πέρα” απαντά το 20%, “χρεωνόμαστε ή δανειζόμαστε για να τα βγάλουμε πέρα” το 14%. Μόλις ένα 9% καταφέρνει να αποταμιεύσει στο τέλος του μήνα.
Η γενικότερη οικονομική κατάσταση των νοικοκυριών αντανακλάται, όπως είναι λογικό, στο επιπρόσθετο βάρος των λογαριασμών ρεύματος. Το 61% δηλώνει ότι δυσκολεύεται να αποπληρώσει τους υψηλούς λογαριασμούς, ενώ το 22% δηλώνει αδυναμία να πληρώσει χαρακτηρίζοντας δυσβάστακτες τις αυξήσεις.
Μόλις το 16% δεν έχει πρόβλημα στο να αποπληρώσει, θεωρώντας φυσιολογικό το ύψος του λογαριασμού.
Τέλος, σταθερό στοιχείο των ερευνών από το 2020 έως σήμερα είναι η απαισιοδοξία και η αβεβαιότητα για την επόμενη μέρα. Σχεδόν οι μισοί ερωτηθέντες (40%) θεωρούν ότι το 2022 τα οικονομικά τους θα είναι χειρότερα από το 2021, ενώ αντίστοιχο ποσοστό (38%) πιστεύει ότι θα είναι στην ίδια κατάσταση με τη χρονιά που αποχαιρετούμε.
Πανδημία και ακρίβεια, δυο κρίσεις σε εξέλιξη, χωρίς ορατό τέλος, εξελίσσονται σε μια οριζόντια λαίλαπα για την κοινωνία.
Η πλειοψηφία των πολιτών ζουν στο πετσί τους τις αυξήσεις, την κατάρρευση του ΕΣΥ, ενώ η απώλεια γίνεται σχεδόν καθημερινότητα, στο ευρύ ή στο στενό κοινωνικό περιβάλλον. Είναι μάλλον αδύνατον οι δυο αυτές κρίσεις και οι πληγές που αφήνουν στο σώμα της κοινωνίας να μην παράξουν δυναμικές που θα εκφραστούν και στο πεδίο των πολιτικών συσχετισμών.
Επιπλέον, η φθορά της κυβέρνησης Μητσοτάκη, που αδυνατεί να παράσχει ασφάλεια, εμπιστοσύνη και αξιοπιστία για τους πολίτες, θα συνεχιστεί.
