Η πολεμική ανάφλεξη εκτροχιάζει τον προϋπολογισμό, φέρνει ανατροπές στο πακέτο της ΔΕΘ και δοκιμάζει τις αντοχές της οικονομίας
Η φετινή διαμόρφωση του πακέτου παροχών της ΔΕΘ ξεκίνησε νωρίτερα από κάθε άλλη χρονιά, με την κυβέρνηση Μητσοτάκη να καταρτίζει σχέδια γενναιόδωρων εξαγγελιών για το 2025 και το 2026. Ωστόσο, οι πολεμικές εξελίξεις στη Μέση Ανατολή απειλούν να ανατρέψουν πλήρως τους σχεδιασμούς, καθώς οι επιπτώσεις στο διεθνές εμπόριο, την ενέργεια και τον τουρισμό είναι ήδη ορατές. Το πακέτο της ΔΕΘ, που προοριζόταν να φτάσει τα 3 δισ. ευρώ, βρίσκεται πλέον υπό αίρεση.
Η αφετηρία του πακέτου παροχών και το θηριώδες πλεόνασμα
Η κυβέρνηση, ενθαρρυμένη από τα ισχυρά πρωτογενή πλεονάσματα (άνω των 5 δισ. ευρώ στο πρώτο πεντάμηνο του 2025 έναντι στόχου 1 δισ.), είχε σχεδιάσει παροχές ύψους 3 δισ. ευρώ για το προεκλογικό 2026. Το πακέτο περιελάμβανε άμεσες ενισχύσεις, φορολογικές ελαφρύνσεις και αυξήσεις στις δημόσιες επενδύσεις. Σίγουρα μέτρα ήταν τα 600 εκατ. ευρώ για επιδόματα ενοικίου και συντάξεων, και 500 εκατ. για το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων. Ωστόσο, η ανάφλεξη στη Μέση Ανατολή αλλάζει δραματικά τα δεδομένα.
Ο κίνδυνος εκτροχιασμού λόγω της κρίσης στη Μέση Ανατολή
Η απειλή για κλείσιμο των Στενών του Ορμούζ από το Ιράν δημιουργεί τεράστιο ρίσκο για την παγκόσμια οικονομία. Το 35% των ναυτιλιακών μεταφορών πετρελαίου διέρχεται από εκεί, και η τιμή του πετρελαίου ενδέχεται να αγγίξει τα 100 δολάρια το βαρέλι, έναντι εκτίμησης 82 δολαρίων στον φετινό προϋπολογισμό. Παράλληλα, οι ναυτιλιακοί ναύλοι για VLCC δεξαμενόπλοια υπερδιπλασιάστηκαν, ενώ το φυσικό αέριο έχει αυξηθεί ήδη κατά 12% τον τελευταίο μήνα. Αυτές οι εξελίξεις απειλούν με νέο κύμα ακρίβειας, πληθωρισμό και μείωση φορολογικών εσόδων.
Πλήγμα στον τουρισμό και αβεβαιότητα στις αγορές
Η αναμενόμενη έκρηξη του τουρισμού με πάνω από 40 εκατ. αφίξεις και 22 δισ. έσοδα βρίσκεται πλέον υπό απειλή. Η ταύτιση της χώρας με ΗΠΑ και Ισραήλ ενδέχεται να οδηγήσει σε ακύρωση κρατήσεων, ιδιαίτερα από αγορές εκτός Ευρώπης, όπως οι ΗΠΑ, η Κίνα και η Ιαπωνία. Το χτύπημα αυτό μπορεί να στερήσει πολύτιμα έσοδα από τον προϋπολογισμό.
Οι δύο επιπλέον «βόμβες» στον προϋπολογισμό
Η κυβέρνηση καλείται να διαχειριστεί και δύο ακόμη σοβαρά οικονομικά βάρη:
- Το πρόστιμο 415 εκατ. ευρώ από την Κομισιόν για παράνομες γεωργικές ενισχύσεις, που θα επιβαρύνει τον προϋπολογισμό του 2026.
- Τη δαπάνη 5 δισ. ευρώ ετησίως για το 12ετές εξοπλιστικό πρόγραμμα των 25 δισ. ευρώ, που δεν καλύπτεται από ευρωπαϊκά κονδύλια, καθώς περιλαμβάνει εξοπλισμούς από ΗΠΑ και Ισραήλ (π.χ. F-35 και Iron Dome).
