Ο ιστορικός Thomas Carlyle σημείωνε τον 19ο αιώνα ότι χρειαζόταν ένας… αστυφύλακας για μια σταθερή και ταυτόχρονα αναρχικά ελεύθερη αγορά.
Remaining Time-0:00FullscreenMuteΔηλαδή, ο αρμός της εξουσίας που μισούσαν οι φιλελεύθεροι δημοσιογράφοι της δεκαετίας του 1990 στον πρώτο γύρο της παγκοσμιοποίησης .
Ελευθερία στην αγορά υπάρχει εφόσον υπάρχει κυριάρχη εξουσία για να συγκρατεί τον ανταγωνισμό σε υγιή πλαίσια.
Χωρίς αυτή, η αγορά διαλύεται και αρχίζει ένας πόλεμος για την εγκατάσταση ενός νέου «αστυφύλακα» για την ελεύθερη λειτουργία της αγοράς.
Η Ευρώπη έχει χαθεί για τη Ρωσία η οποία ωθείται λογικά να αναπτύξει τις εμπορικές συναλλαγές πέρα από τα νότια σύνορά της.
Η Ρωσία χωρίς κάποιο καταναγκασμό διέθετε εμπορεύματα αξίας πολλών δισεκατομμυρίων δολαρίων από τους ενεργειακούς πόρόυς στην Ευρώπη.
Το μόνο εχέγγυο ήταν η δεύσμευση στο διεθνές δίκαιο με τη μορφή που αυτό αναπτύχθηκε μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο.
Η αίσθηση μιας ισχυρής ρωσικής παρουσίας στην Ευρώπη γέννησε την πίστη στο απαραβίαστο του πραγματικά αμοιβαία επωφελούς διμερούς εμπορίου για την Ευρώπη και τη Ρωσία.
Αλλά η πραγματικότητα είναι ότι η Ρωσία δεν έχει ισχυρή παρουσία στην Ευρώπη εδώ και πολύ καιρό.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν τέτοια παρουσία στην Ευρώπη, όχι η Ρωσία.
Ως εκ τούτου, οι Ηνωμένες Πολιτείες, φυσιολογικά, επιδιώκουν να εκδιώξουν τους ανταγωνιστές τους από την αγορά για λογαριασμό τους με τέτοιους όρους που είναι επωφελείς για αυτές και όχι για κανέναν άλλον.
Πρόκειται για κλασική εφαρμογή της αρχής όσον αφορά τις σχέσεις κυρίαρχης εξουσίας και αγοράς.
Οικονονομία, αγορές και στρατιωτική ισχύ
Στην οικονομική θεωρία, αδικαιολόγητα αφιερώνεται λίγη προσοχή στη σημασία της στρατιωτικής ισχύος για την οικονομία.
Όχι μόνο οι στρατιωτικές δαπάνες είναι η κύρια και συχνά η μόνη πηγή τεχνολογικής προόδου και το πιο σημαντικό κίνητρο για την οικονομική ανάπτυξη.
Την ίδια ώρα η στρατιωτική ισχύς είναι ο μόνος εγγυητής της ασφάλειας των επενδύσεων και των οικονομικών συμφερόντων των χωρών.
Είτε μας αρέσει είτε όχι, αυτό συνέβαινε σε όλη την καταγεγραμμένη ανθρώπινη Ιστορία, και δεν υπάρχει λόγος να αμφιβάλλουμε ότι αυτό θα συνεχίσει να συμβαίνει.
Αναδιάταξη των εμπορικών ροών
Από αυτό προκύπτει ότι η Ευρώπη, ως σημαντική αγορά, είναι πρακτικά χαμένη για τη Ρωσία, αφού δεν μπορεί να βασιστεί σε κάποια κυρίαρχη ρυθμιστική παρουσία των διμερών σχέσεων.
Τα δυτικά σύνορα, που ήταν ο σημαντικότερος οικονομικός πνεύμονας της Ρωσίας από τον Μέγάλο Πέτρο, θα πρέπει τώρα να δώσει προτεραιότητα στα νότια σύνορα, όπου δεν υπάρχει παγιωμένη μια πολιτική κατάσταση ενάντια στα συμφέροντα της Ρωσίας.
Αηλαδή, οι ροές του ρωσικού εμπορίου επιστρέφουν στη διαμόρφωση που υπήρχε πριν από τον 18ο αιώνα, όταν η Περσία και άλλες χώρες του Νότου ήταν οι κύριοι οικονομικοί αντισυμβαλλόμενοι της Ρωσίας.
Μετα-ευρωπαϊκή αρχιτεκτονική
Η πολυπολικότητα δεν λειτούργησε στην Ευρώπη.
Ακόμα και η διπολικότητα δεν πέτυχε, παρά μόνο με παθολογική έννοια.
Αλλά η πολυπολικότητα μπορεί φυσικά να γίνει η βάση της μετα-ευρωπαϊκής αρχιτεκτονικής της οικονομικής ασφάλειας της Ρωσίας, αλλά όχι στα δυτικά, αλλά στα νότια σύνορά της.
Δεν υπάρχει κυρίαρχη δύναμη στα νότια της Ευρασίας.
Οι θέσεις του ΝΑΤΟ στην περιοχή, χάρη στην Τουρκία, θυμίζουν παιχνίδι σπασμένου τηλεφώνου.
Στο Αφγανιστάν, η Δύση απέτυχε όχι λιγότερο, αν όχι πιο οδυνηρά, από την ΕΣΣΔ ή τη Βρετανική Αυτοκρατορία πριν από αυτήν.
Μάλιστα, η αμερικανική παρουσία στην περιοχή περιορίζεται στην «πράσινη ζώνη» της Βαγδάτης και στην εναπομένουσα συμπάθεια για το δολάριο στον μετασοβιετικό χώρο.
Ακόμη και πρώην δορυφόροι όπως η Σαουδική Αραβία δεν σέβονται όλο και περισσότερο την Ουάσιγκτον.
Έτσι, δεν υπάρχει ηγεμόνας στην Ευρασία, αλλά υπάρχουν πολλά κέντρα που αντιπροσωπεύουν τον πολυπολικό κόσμο σήμερα:
Η Τουρκία στα άκρα δυτικά της Ανατολής,
Αραβικός κόσμος,
Ρωσία,
Ιράν,
Ινδία,
Πακιστάν,
Κίνα,
Κεντρική και Νοτιοανατολική Ασία.
Ο καθένας οδηγεί την πολιτική του και παίζει τα δικά του παιχνίδια.
Εάν καταφέρουμε να δημιουργήσουμε ένα πραγματικά λειτουργικό πολυπολικό σύστημα στην Ευρασία, τότε θα αυξηθούν οι πιθανότητες να το επεκτείνουμε με την πάροδο του χρόνου σε ολόκληρο τον κόσμο.
Τα μειονεκτήματα των πολλών πόλων και η δημιουργία ενιαίας αγοράς
Υπάρχουν πολλά πλεονεκτήματα στην πολυπολικότητα, αλλά υπάρχουν και προφανή μειονεκτήματα, ειδικά στον οικονομικό τομέα.
Όταν υπάρχουν πολλοί «αστυφύλακες», δεν είναι ξεκάθαρο ποιανού τα αιτήματα να υπακούσουν οι πολλοί.
Το οικονομικό πλοίο της πολυπολικότητας θα απογειωθεί μόνο εάν καταστεί δυνατή η δημιουργία μιας ενιαίας αγοράς που θα λειτουργεί (με περισσότερο ή λιγότερο γενικά) αποδεκτές αρχές.
Εδώ δεν χρειαζόμαστε έναν δυτικοκεντρικό, αλλά έναν πολυπολικό εμπορικό οργανισμό, τη δική του οικονομική αρχιτεκτονική, ανεξάρτητη από το φιλοαμερικανικό ΔΝΤ και άλλους θεσμούς για την οργάνωση της οικονομικής ζωής.
Και, τέλος, η Ρωσίσ χρειάζεται τη ρωσική μείζονα ισχύ για να προσττεύσει τη νέα ζώνη οικονομικής ευημερίας από τις παράνομες ενέργειες τρίτων.
Η κυοφορούμενη Νέα Τάξη
Στην πραγματικότητα, η κατασκευή μιας νέας παγκόσμιας τάξης πραγμάτων έχει εκκινήσει εδώ και αρκετό καιρό.
Άλλωστε, η SCO (Ενωση Ασιατικών Κρατών), ως πρωτότυπο πολυπολικής πολιτικής οργάνωσης, δεν δημιουργήθηκε χθες.
Η δημιουργία κόμβου φυσικού αερίου στην Τουρκία αποτελεί μέρος μιας νέας μη δυτικοκεντρικής εμπορικής υποδομής.
Το εμπόριο της Ρωσίας με την Ευρώπη ήταν πολύ βολικό για τους συμμετέχοντες: το φυσικό αέριο προσφερόταν από ξηράς, μέσω ενός αξιόπιστου συστήματος διανομής.
Ήταν βολικό να αγοράζονται ευρωπαϊκά προϊόντα σε μικρές παρτίδες, μεταφέροντάς τα κατά μήκος ενός αναπτυγμένου μεταφορικού δικτύου.
Η χρηματοδότηση των εξαγωγών στην Ευρώπη στηρίζεται καλά από το χρηματοπιστωτικό σύστημα.
Το ευρασιατικό εμπόριο έχει στερηθεί μέχρι στιγμής τέτοια πλεονεκτήματα.
Η κυριολεκτική αναπαραγωγή των ευρωπαϊκών logistics δεν είναι σχεδόν εφικτή ή σκόπιμη.
Απαιτείται μια πιο διαφοροποιημένη υποδομή, συμπεριλαμβανομένων των σιδηροδρομικών και θαλάσσιων διαδρομών, η δημιουργία περιφερειακών κόμβων διανομής και, φυσικά, νέων αυτοκινητοδρόμων προς το νότο.
Ο Κινεζικός δρόμος… με μία τροποποίηση
Και είναι ξεκάθαρο ότι η μετάβαση της Ρωσίας στο εμπόριο πέρα από τα νότια σύνορα συμπίπτει με το πρόγραμμα της Κίνας «Μία ζώνη, ένας δρόμος», σαν δύο κομμάτια ενός παζλ.
Με μια σημαντική τροποποίηση – στην κινεζική αντίληψη, οι εμπορικοί δρόμοι πηγαίνουν από την Κίνα στην Ευρώπη.
Στη νέα ρωσική έκδοση, το ενδοπεριφερειακό εμπόριο μπορεί να γίνει πιο σημαντικό από το εμπόριο με τη Δύση για όλους τους συμμετέχοντες.
