Άρθρο του Χρήστου Λάσκου στην «Εφ.Συν.» αποδομεί πλήρως τον Τσίπρα, την ώρα που ακούγεται ότι ο Δημήτρης Μελισσανίδης στηρίζει το πολιτικό του rebranding
Μία τοποθέτηση-πυρηνική βόμβα φιλοξενήθηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών, σε μια χρονική στιγμή όπου το παρασκήνιο βουίζει ότι ο Δημήτρης Μελισσανίδης στηρίζει το rebranding Τσίπρα. Το άρθρο, υπογεγραμμένο από τον Χρήστο Λάσκο, συνιστά την πιο συστηματική και αιχμηρή αποδόμηση της πολιτικής και προσωπικής στρατηγικής του πρώην πρωθυπουργού.
Το κείμενο αποκτά διπλό ενδιαφέρον: αφενός γιατί προέρχεται από έναν πανεπιστημιακό που ανήκει στην Αριστερά και γνωρίζει από μέσα τις διεργασίες, αφετέρου γιατί δημοσιεύεται σε εφημερίδα η οποία έχει περάσει, όπως λέγεται, υπό τον έλεγχο Μελισσανίδη. Έτσι, η επίθεση στον Τσίπρα διαβάζεται όχι μόνο πολιτικά, αλλά και σε συνάρτηση με τα νέα επιχειρηματικά στηρίγματα που επιχειρούν να διαμορφώσουν το τοπίο της Κεντροαριστεράς.
Το άρθρο του Χρήστου Λάσκου
Είναι καλό να αποτύχει ο κ. Τσίπρας. Πρώτα πρώτα, δεν θα πρέπει να επιβραβευθεί η ανηθικότητα. Ο κ. Τσίπρας φέρεται απίστευτα προσβλητικά στο ίδιο του το κόμμα. Κάνει τις προσωπικές του κινήσεις χωρίς να δίνει την παραμικρή σημασία σε ανθρώπους με τους οποίους μοιράζεται την ίδια ένταξη και την ίδια δέσμευση, υποτίθεται. Τους συμπεριφέρεται σαν να είναι αόρατοι. Σίγουρα, πάντως, σαν να του είναι άχρηστοι – και το κριτήριο της χρηστικότητας φαίνεται να είναι το μοναδικό που αντιλαμβάνεται. Αυτά, δε, στην καλύτερη εκδοχή. Γιατί στη χειρότερη διαχέεται η άποψη πως αποτελούν «βαρίδια». Δεν εκτιμώ ιδιαίτερα το πολιτικό προσωπικό του σημερινού ΣΥΡΙΖΑ. Νομίζω, έκανε τεράστιο κακό στο ελληνικό και διεθνές χειραφετητικό κίνημα.
Συμφωνώ, ωστόσο, με την καντιανή ηθική αρχή: Πρέπει να αντιμετωπίζεις τους άλλους σαν σκοπό και όχι σαν μέσο.
Δεύτερη παρατήρηση, από τη σκοπιά της ηθικής και πάλι.
Σε μια περίοδο τεράστιων διακυβεύσεων, ο ίδιος όχι μόνο δεν παρεμβαίνει καθόλου κοινοβουλευτικά – ούτε για τα Τέμπη ή την Πύλο! Μάλιστα, δηλώνει ότι του «λείπει η επαφή με τους ψηφοφόρους». Λες και ένας βουλευτής δεν μπορεί να έχει τέτοια επαφή, αλλά απαιτείται να είναι «αρχηγός». Από την άλλη, η αναφορά σε ψηφοφόρους -και όχι στους εργάτες, τους νέους επισφαλείς, τους ανέργους- είναι η καλύτερη απόδειξη της πλήρους απομάκρυνσης από την Αριστερά. Αυτά δεν πρέπει να επιβραβευθούν.
Πάμε τώρα στα «πιο πολιτικά». Ακόμη κι όσοι -από απελπισία ή από άλλους, δικούς τους, λόγους- προσβλέπουν στον κ. Τσίπρα δεν πιστεύουν, νομίζω, ότι μετά από τόσες -συντριπτικές όσο περνούσε ο χρόνος- ήττες από τον «ελάχιστο», όπως ο ίδιος τον χαρακτήριζε, Μητσοτάκη θα μπορούσε να είναι αυτός που θα τον έριχνε.
Το μόνο που μπορεί να κάνει η «ολική επαναφορά» του -total recall, για να μιμηθώ την επιμονή του κ. Τσίπρα στα αγγλικά- είναι να αποπροσανατολίσει από τα ουσιώδη.
Ας κάνω, όμως, μια στάση εδώ: η εμμονή κάποιων ακροκεντρώων στην αγγλομάθειά του είναι γελοία. Καλά κάνει κάποιος να μιλάει αγγλικά, ακόμη κι αν είναι μακριά από την «τελειότητα» – όπως είναι πάρα πολλοί από τους τραμπάκουλες της Δεξιάς μας. Το πρόβλημα με τον κ. Τσίπρα είναι ότι θεωρεί, από την ανάποδη, πως είναι κάτι το ωραίον η χρήση αγγλικών. Στην ομιλία του, στον Εκόνομιστ, χρησιμοποίησε, ασκόπως και μυστηριωδώς, λέξεις όπως trickle-down economics, clusters, logistics sparks, virtual net metering, national wealth fund – σε μια ομιλία, να θυμίσω, όπου δεν χρησιμοποίησε ούτε μία φορά τη λέξη «Αριστερά» ή τη λέξη «Παλαιστίνη». Είναι, ίσως, δείκτης συστημικού εξευγενισμού, σήμα της διάθεσης συμμετοχής στη διεθνή ελίτ; Δεν ξέρω. Για μένα, είναι άσκοπος επαρχιωτισμός, που δεν του χρειάζεται. Οσο κι αν θεωρώ πως ο κ. Τσίπρας έκανε πολύ κακό στην υπόθεση της χειραφέτησης -και όχι στη «χώρα»- δεν του αξίζει να επιδιώκει τη συμμετοχή σε έναν εσμό, που, σε αντίθεση με τον ίδιο, είναι βουτηγμένος στα σκάνδαλα.
Επέμεινα σε κάτι που θα μπορούσε να θεωρηθεί δευτερεύον. Αλλά, δεν είναι, καθόλου. Οπως σωστά έλεγαν οι αρχαίοι Ελληνες -για τους αρχαίους Αγγλους δεν ξέρω- «εξ όνυχος τον λέοντα».
Τι επιδιώκει, όμως, πολιτικά -δηλαδή, προσωπικά- ο κ. Τσίπρας;
Βάσει όσων είπε στον Εκόνομιστ, θέλει την Ενωσιν Κέντρου, σε πιο λάιτ εκδοχή – ή, όπως ρητά το έθεσε, θέλει ανάσταση του Τρικούπη ή του Λευτεράκη του Βενιζέλου. Η λέξη «σοσιαλισμός» δεν αναφέρεται ούτε ως παρακολούθημα ή ξεκάρφωμα. Η στρατηγική επιδίωξη είναι ο δημοκρατικός καπιταλισμός – πράγμα φασματικό, ανύπαρκτο. Αλλού γι’ αλλού: δημοκρατικός καπιταλισμός, όταν ο καπιταλισμός, ο μόνος δυνατός σήμερα, εμφανίζει το πιο κανιβαλικό του πρόσωπο.
Με τι πρόγραμμα, όμως, θα υλοποιηθεί, εκ νέου, η εθνική σωτηρία; Από ό,τι κατάλαβα, με την επιστράτευση ενός συναισθηματικού πόρου, του νέου εθνικού (;) πατριωτισμού, που θα μας δώσει τη νέα εθνική πυξίδα. Γι’ αυτό και κρίσιμο είναι να συνδράμουν -μάλλον, εθελοντικά, μια και για συγκεκριμένη φορολογία δεν έγινε λόγος- οι εθνικοί μας πλούσιοι για δημιουργία ενός national fund για τις επόμενες γενιές. Πατριωτική εισφορά το είπε.
Το αναλυτικό πρόγραμμα δε, των 9 σημείων, προτείνω σε όποιον θέλει να το διαβάσει προσεκτικά. Αν δεν ήξερε ποιος το εκφώνησε, δεν θα ήταν εύκολο να το βρει, θα μπορούσε να το εκφωνήσει οποιοσδήποτε εκπρόσωπος του πολιτικού συστήματος. Να αλλάξουμε, λέει, για παράδειγμα, παραγωγικό μοντέλο. Καλή ιδέα, δεν νομίζετε; Ιδιαίτερα σαφής, πρωτότυπη και προωθητική!
Αν ο κ. Τσίπρας πετύχει, αν ξαναστήσουν, όσοι το χρειάζονται, τον προσφιλή, στους πλούσιους πατριώτες, δικομματισμό, τη μεγαλύτερη ζημιά θα την υποστεί η Αριστερά. Ενώ μόνη ελπίδα παραμένει η Αριστερά. Μια ριζοσπαστική Αριστερά, χωρίς αρχηγούς και περιβάλλοντα, με αδιαπραγμάτευτη ταυτοτικά τη συλλογικότητα, αντικαπιταλιστική, με όραμα τον οικοσοσιαλισμό, που, ό,τι κι αν λέγεται, έχει περιγραφεί εξαιρετικά μέσα από μια θεωρητική, αλλά και πρακτική δουλειά δεκαετιών του ανταγωνιστικού κινήματος. Θα επανέλθω.
