«Καλό πλαίσιο η Διακήρυξη των Αθηνών, να μπούμε ο ένας στη θέση του άλλου»
«Όσο θα βελτιωθούν οι σχέσεις μας, τόσο θα μειωθούν οι αμυντικές δαπάνες. Αλλά δεν έχουμε μόνο την Ελλάδα στη γειτονιά μας», τονίζει χαρακτηριστικά ο τέως πρόεδρος της Τουρκίας Αμπντουλάχ Γκιουλ, σε συνέντευξη στο Economist Impact SE Europe Events, στο περιθώριο του 28th Annual Government Roundtable που διοργανώθηκε στο Λαγονήσι.
Ο ίδιος υποστηρίζει ότι τις ελληνοτουρκικές σχέσεις βαραίνουν πάνω από ένα ζητήματα και μιλά για συμφωνία – πακέτο με στόχο το Διεθνές Δικαστήριο, αφού θα προηγηθούν διαβουλεύσεις των δύο χωρών, «στην αρχή πίσω από τις πόρτες». Ως προς το Κυπριακό, καλεί τις δύο πλευρές να καθίσουν οι ίδιες στο τραπέζι, αν δεν τελεσφορήσουν οι προσπάθειες από τον Γενικό Γραμματέα του ΟΗΕ. Θέτει όμως κάθε μορφή διαβούλευσης πάνω στη βάση μιας λύσης δύο ξεχωριστών κρατών, επιμένοντας στην αντίστοιχη θέση της Άγκυρας. Την ίδια ώρα μιλάει για «κατοχή» στη Μέση Ανατολή και καλεί το Ισραήλ να επιστρέψει στα σύνορα του 1967.
«Η Τουρκία είναι ευρωπαϊκή χώρα», σημειώνει, τασσόμενος υπέρ της εκπλήρωσης των κριτηρίων της Ε.Ε. από την Άγκυρα. Δηλώνει δε ότι ο ίδιος δεν έχει σήμερα προσωπικές πολιτικές φιλοδοξίες.
Ακολουθούν τα βασικά σημεία της συνέντευξης του Γκιουλ:
Για την ένταξη στην Ε.Ε.: ‘Η Τουρκία είναι μια ευρωπαϊκή χώρα. Όμως μεγαλύτερη σημασία από το να γίνουμε πλήρες μέλος της Ένωσης έχει να υιοθετήσουμε τα ευρωπαϊκά πρότυπα για τη δική μας ευημερία. Ελπίζω να ανοίξουμε και πάλι τα κεφάλαια που εμείς οι ίδιοι κλείσαμε.’
Για τις σχέσεις με την Ελλάδα: ‘Θα είμαστε για πάντα γείτονες. Πρέπει να συνεργαστούμε. Έχουμε μόνο να κερδίσουμε. Η Διακήρυξη των Αθηνών είναι ένα καλό πλαίσιο. Μητσοτάκης και Ερντογάν έχουν καλή χημεία πλέον, η σχέση τους έχει δυναμώσει. Να συζητήσουμε τα θέματα στην αρχή πίσω από τις πόρτες και μετά ως πακέτο να τα πάμε στο Διεθνές Δικαστήριο. Υπάρχουν και άλλα θέματα εκτός από την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών. Πρέπει να μπούμε ο ένας στη θέση του άλλου. Να μετατρέψουμε το Αιγαίο σε πηγή συνεργασίας. Διαφορετικά θα μείνουμε εκεί που είμαστε.’
Για τις αμυντικές δαπάνες: ‘Όσο βελτιώνονται οι σχέσεις μας, τόσο θα μειώνονται οι δαπάνες για την άμυνα. Όμως η Τουρκία έχει κι άλλους γείτονες. Επομένως μη θεωρείτε ότι οι αμυντικές δαπάνες της Τουρκίας αφορούν απλώς την Ελλάδα. Έχουμε κι άλλες ανησυχίες κι έχουμε σταθεροποιητικό ρόλο στα ανατολικά.’
Για το Κυπριακό: ‘Είναι από τα πιο χρόνια άλυτα προβλήματα στον κόσμο. Ατυχώς η ελληνοκυπριακή πλευρά απέρριψε το σχέδιο Ανάν, το οποίο ήταν μια μεγάλη χαμένη ευκαιρία. Θα πρέπει να ληφθούν υπόψη οι πραγματικότητες στο νησί. Αν ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ διαπιστώσει μέσω της απεσταλμένης του ότι δεν βλέπει καμία ευκαιρία για διαπραγμάτευση, τότε πιστεύω ειλικρινά ότι είναι καιρός οι δύο πλευρές να καθίσουν να μιλήσουν και να διαπραγματευτούν τις παραμέτρους δύο ξεχωριστών κρατών. Θα δημιουργήσουν έτσι το πλαίσιο για μια συνεργασία σε όλα τα επίπεδα.’
Για το Μεσανατολικό: ‘Η λέξη που περιγράφει την κατάσταση είναι «κατοχή». Αν δεν κοιτάξει κανείς τον πυρήνα του ζητήματος, δεν θα λύσει το πρόβλημα. Αν το Ισραήλ επιστρέψει στα σύνορα του 1967, τότε όλα τα αραβικά κράτη θα συνεργαστούν πλήρως μαζί του. Ακόμη και το Ιράν θα ήταν έτοιμο να το αναγνωρίσει σε μια τέτοια περίπτωση.’
Για την Τουρκία και τις προσωπικές φιλοδοξίες του: ‘Έχω θητεύσει σε όλες τις θέσεις. Τώρα ασχολούμαι με την εκπαίδευση και πολιτιστικές δραστηριότητες. Δεν έχω άλλες πολιτικές φιλοδοξίες. Τα τελευταία χρόνια υπήρξαν εσωτερικά προβλήματα στην Τουρκία τα οποία επηρέασαν αρνητικά και την οικονομία, όπου εφαρμόστηκαν ανορθόδοξες πολιτικές. Αυτό όμως τώρα άλλαξε και η προσδοκία του τουρκικού λαού είναι να μειωθεί ο πληθωρισμός και να έρθουν περισσότερες επενδύσεις από το εξωτερικό.’
