Ιδιαίτερα αποκαλυπτικό ρεπορτάζ έρχεται στο «φως» από το Politico σχετικά με τον πόλεμο που μαίνεται στην Ουκρανία και τους ανθρώπους που έχει «επιστρατεύσει» ο Ζελένσκι. Ανάμεσα σε εκείνους που μάχονται στο πλευρό του είναι ο Ρώσος νεοναζί Denis Kapustin, τον οποίο φιλοξενεί το Politico.
«Είμαστε οι κακοί, αλλά πολεμάμε με πραγματικά πολύ κακούς», δηλώνει ο Kapustin στο Politico, ο οποίος για το Κίεβο αποτελεί σημαντικό σύμμαχο εναντίον του Βλαντίμιρ Πούτιν, έχοντας ηγηθεί εντυπωσιακών παραστρατιωτικών επιδρομών στη Ρωσία. «Σκεφτείτε την ταινία ‘Ο καλός, ο κακός και ο άσχημος’», δηλώνει στην συνέχεια ο Kapustin, ο οποίος ηγείται του Ρωσικού Σώματος Εθελοντών (RVC), της μεγαλύτερης από τις τρεις ρωσικές πολιτοφυλακές κατά του Κρεμλίνου που μάχονται για την Ουκρανία και συμπληρώνει: «Πριν, είχατε απλώς καλούς και κακούς ντυμένους στα μαύρα σε καουμπόικες ταινίες, και μετά έρχεται ο Κλιντ Ίστγουντ και είναι επίσης ντυμένος στα μαύρα και πολεμάει για το καλό».
Βέβαια, οι γερμανικές αρχές αναφέρουν πως ο Kapustin είναι «ένας από τους πιο επιδραστικούς νεοναζί ακτιβιστές» στην ευρωπαϊκή ήπειρο.
«Περπατώ σε μια λεπτή γραμμή», επισημαίνει ο Kapustin, αμφισβητώντας την ταμπέλα του νεοναζί.
Το RVC του Kapustin και δύο άλλες παραστρατιωτικές ομάδες κατά του Πούτιν με έδρα την Ουκρανία -η Λεγεώνα Ελευθερία της Ρωσίας και ο νεότερος σχηματισμός, το Τάγμα Σιβηρίας- βρίσκονται και πάλι στην επικαιρότητα, αφού στις 12 Μαρτίου εξαπέλυσαν τις μεγαλύτερες διασυνοριακές επιδρομές τους στον πόλεμο γύρω από το Κουρσκ και το Μπέλγκοροντ, παραμένοντας σε ρωσικό έδαφος και πολεμώντας για περισσότερες από δύο εβδομάδες. Πριν από αυτό, η μεγαλύτερη επιδρομή τους ήταν τον Μάιο του 2023, όταν εισέβαλαν σε χωριά και πόλεις στην περιοχή του Μπέλγκοροντ.
Ο Αλεξέι Μπαρανόφσκι της Λεγεώνας Ελευθερίας της Ρωσίας υποστήριξε σε συνέντευξη Τύπου την περασμένη εβδομάδα ότι οι τελευταίες επιδρομές «διατάραξαν τα σχέδια του ρωσικού στρατού και του προκάλεσαν σημαντική ζημιά».
Θολό παραμένει το καθεστώς των πολιτοφυλακών της Ουκρανίας
Εντούτοις, το καθεστώς αυτών των ομάδων πολιτοφυλακής σε σχέση με τις ένοπλες δυνάμεις της Ουκρανίας, παραμένει θολό. Όπως δήλωσε ο Μπαρανόφσκι ισχυρίζεται ότι η ομάδα του είναι «τακτική μονάδα των Ενόπλων Δυνάμεων της Ουκρανίας», λέγοντας στο Politico κατά τη συνέντευξη Τύπου της περασμένης εβδομάδας: «Όταν βρισκόμαστε στο έδαφος της Ουκρανίας – είμαστε στρατιώτες του ουκρανικού στρατού, ίσοι σε όλα τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις με όλους τους άλλους στρατιώτες της Ουκρανίας. Όταν πηγαίνουμε στο έδαφος της Ρωσίας – δεν είμαστε πλέον στρατιώτες της Ουκρανίας, είμαστε ρώσοι πολίτες που έχουν πάρει τα όπλα».
Ορισμένοι στον τακτικό στρατό της Ουκρανίας αποδοκιμάζουν τη σύνδεση μεταξύ των πολιτοφυλακών (ιδίως της RVC) και της στρατιωτικής υπηρεσίας πληροφοριών της Ουκρανίας (HUR), υποστηρίζοντας ότι προσφέρει στους Ρώσους μια ευκαιρία προπαγάνδας.
«Και για ποιο λόγο;», αναρωτήθηκε ένας αξιωματούχος που συμμετέχει στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας και Άμυνας της Ουκρανίας, αλλά ζήτησε να μην κατονομαστεί για να μπορέσει να μιλήσει ελεύθερα. «Αυτές οι πολιτοφυλακές δεν μπορούν να επηρεάσουν τη δυναμική του πολέμου. Ίσως αναστατώνουν λίγο πίσω από τις γραμμές και είναι ενοχλητικές για το Κρεμλίνο, αλλά αυτό δεν αντισταθμίζει τα συνολικά προπαγανδιστικά μειονεκτήματα της χρήσης τους», πρόσθεσε ο αξιωματούχος.
Το όλο εγχείρημα είναι ένα σχέδιο του Kyrylo Budanov, του επικεφαλής της HUR. Καθώς οι διασυνοριακές επιδρομές εκτυλίσσονταν τον περασμένο μήνα, ο Budanov επαίνεσε τους ρώσους παραστρατιωτικούς ως «καλούς πολεμιστές» σε εθνικό δελτίο ειδήσεων. «Μας βοηθούν από την πρώτη μέρα… Έχουν πολεμήσει σε πολλά από τα πιο καυτά σημεία της Ουκρανίας. Θα προσπαθήσουμε να τους βοηθήσουμε όσο περισσότερο μπορούμε», είπε.
Σε ό,τι αφορά στο HUR, ο εχθρός του εχθρού τους είναι φίλος τους. Σύμφωνα με τον Andriy Yusov, εκπρόσωπο της HUR: «Η Ουκρανία θα πρέπει προφανώς να βοηθήσει και εκείνους τους Ρώσους που αγωνίζονται κατά του καθεστώτος Πούτιν για την απελευθέρωση της Ρωσίας». Επεσήμανε ότι οι πολιτοφυλακές δεν δρουν στη Ρωσία με άμεσες εντολές του Κιέβου και οι ενέργειές τους απλώς δείχνουν ότι «το Κρεμλίνο για άλλη μια φορά δεν έχει τον έλεγχο της κατάστασης στη Ρωσία».
Ο Kapustin λέει ότι οι πολιτοφυλακές έχουν ελευθερία δράσης μόλις περάσουν τα σύνορα, αλλά οι επιδρομές συντονίζονται στενά με το HUR, το οποίο παρέχει υλικοτεχνική βοήθεια, ελέγχει τα επιχειρησιακά τους σχέδια, τους οπλίζει και τους πληρώνει. Και οι τρεις πολιτοφυλακές είναι επίσημα μέρος των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων, καταταγμένες στη Διεθνή Λεγεώνα, υπογραμμίζει ο Kapustin και προσθέτει: «Είμαστε επίσημο μέρος του ουκρανικού στρατού, αλλά έχουμε σοβαρές πολιτικές φιλοδοξίες και πολιτική ατζέντα – να απαλλαγούμε από τον Πούτιν».
Από τα γήπεδα ποδοσφαίρου στο πεδίο της μάχης
Ο 40χρονος Kapustin γεννήθηκε στη Μόσχα. Μετακόμισε με τους γονείς του στην ηλικία των 17 ετών στην Κολωνία της Γερμανίας, όπου γρήγορα απέκτησε μια τρομακτική φήμη ως ένας λευκός skinhead, ο οποίος είναι πάντα έτοιμος να τσακωθεί με όλους, ειδικά με τους ακτιβιστές της Antifa. Λέει στο Politico ότι ήταν δυσαρεστημένος με τη μετακόμιση, του έλειπαν οι φίλοι του και ένιωθε αποκομμένος.
Εδώ και πολύ καιρό έχει εξέχουσα θέση στην ευρωπαϊκή σκηνή του ποδοσφαιρικού χουλιγκανισμού και των ακροδεξιών μαχητικών λεσχών πολεμικών τεχνών – συμμετείχε στα επεισόδια στο τουρνουά ποδοσφαίρου UEFA Euro 2016 στη Μασσαλία. Αφού μετακόμισε στο Κίεβο, η Γερμανία ακύρωσε την άδεια παραμονής του το 2019 και του επέβαλε απαγόρευση εισόδου στη Σένγκεν για «προσπάθειες κατά του φιλελεύθερου δημοκρατικού πολιτεύματος».
Έχει διασυνδέσεις με αμερικανικές νεοναζιστικές ομάδες και το 2021 συνδιοργάνωσε ένα podcast με τον Ρόμπερτ Ρούντο, ιδρυτή του κινήματος Rise Above, το οποίο συμμετείχε στη συγκέντρωση των λευκών ρατσιστών στο Σάρλοτσβιλ.
Παρ’ όλα αυτά, ο Kapustin αντιστέκεται στο να αποκαλείται και ο ίδιος νεοναζί, αν και ο ίδιος αμφιταλαντεύεται σχετικά με το τι είναι. Απολαμβάνει τις σπαζοκεφαλιές με τους δυτικούς δημοσιογράφους, βλέποντας πόσο αμήχανα αισθάνονται πολλοί από αυτούς να του παίρνουν συνέντευξη, διχασμένοι ανάμεσα στην αποδοκιμασία της ακροδεξιάς ιδεολογίας και του χουλιγκανικού ιστορικού του και στη συμπάθειά τους για την Ουκρανία, μη θέλοντας να βάλουν τη χώρα σε «κακό φως» για το δυτικό φιλελεύθερο κοινό.
«Θα προσπαθήσετε να παραμείνετε αμερόληπτοι;» ρωτάει. «Είναι μια πολύ αστεία θέση για εσάς και τους συναδέλφους σας, επειδή όλοι σας προσπαθείτε σκληρά να μας βάζετε σε κακό μάτι εδώ και χρόνια. Νεοναζί, ρατσιστές, λευκοί ρατσιστές, τρομεροί τύποι, μπλα, μπλα, μπλα. Και τότε φτάνει η πιο σκοτεινή ώρα στη σύγχρονη ιστορία της Ουκρανίας. Και ξαφνικά οι αιώνιοι κακοί αποδεικνύονται γενναίοι, θαρραλέοι, αποφασισμένοι, πεισματάρηδες και ήρωες. Και λένε: ‘Να πάρει, πώς να γράψω γι’ αυτούς;’».
Ο Kapustin απολαμβάνει πλήρως τη φήμη του. «Σε όλη μου τη ζωή, πάντα ήθελα να είμαι ο κακός τύπος τύπου Χόλιγουντ. Ο Darth Vader είναι η απόλυτη έμπνευσή μου. Στην ηλικία των επτά ετών, είδα τον Πόλεμο των Άστρων και είπα: ‘Ουάου, αυτός ο τύπος είναι τόσο γ@μ@τος’», λέει και συμπληρώνει: «Σίγουρα συντηρητικός, σίγουρα παραδοσιακός, σίγουρα δεξιός».
Και συνεχίζει τονίζοντας: «Είναι πιο εύκολο για μένα να πω τι απεχθάνομαι, τι αντιμάχομαι στον σύγχρονο κόσμο από το να ονομάσω τις προσωπικές μου πολιτικές απόψεις. Θεωρώ τον εαυτό μου μεγάλο μέρος του δεξιού κινήματος. Αλλά όταν λέμε δεξιό κίνημα, τι σημαίνει αυτό; Θα σήμαινε αυτό ότι αγωνίζομαι για τον ξυλοδαρμό μεταναστών ή κάτι τέτοιο; Όχι, είμαι ένας ενήλικας άνθρωπος. Και αν είχα την εποχή μου ως νεαρός που τσακωνόμουν με μετανάστες στον δρόμο, αυτή η εποχή έχει περάσει προ πολλού. Σκεφτόμασταν ότι ο μετανάστης είναι ο εχθρός. Δεν είναι αυτό το πρόβλημα. Το πρόβλημα είναι η κυβέρνηση του Πούτιν».
«Με θεωρούν προδότη. Εγώ τους θεωρώ προδότες»
Ο ίδιος κάνει σαφές πως πρώτα από όλα είναι Ρώσος εθνικιστής, άρα αγωνίζεται για την Ουκρανία, επειδή οι Ρώσοι εθνικιστές πρέπει να είναι εναντίον του Πούτιν. «Το να είσαι πατριώτης, να είσαι εθνικιστής, προφανώς σημαίνει να εύχεσαι το καλύτερο για τους δικούς σου ανθρώπους, για τα παιδιά σου, για τη χώρα σου. Αλλά ξέρω ακριβώς ότι ο Πούτιν είναι το χειρότερο που θα μπορούσε να συμβεί στη Ρωσία. Γι’ αυτό λοιπόν οι τύποι, οι πρώην σύντροφοί μου, που πολεμούν γι’ αυτόν και θεωρούν τους εαυτούς τους εθνικιστές, είναι ο χειρότερος εχθρός για μένα. Με θεωρούν προδότη. Εγώ τους θεωρώ προδότες», εξηγεί χαρακτηριστικά.
Σε ό,τι αφορά στον Kapustin, το καθεστώς του Πούτιν δεν είναι αρκετά εθνικιστικό. «Μπορείς να έχεις μια γαλλική εθνική ποδοσφαιρική ομοσπονδία στη Ρωσία… Αλλά ποτέ δεν μπορείς να έχεις μια πραγματικά ρωσική. Κάθε φορά που λες, θέλω να ξεκινήσω έναν ρωσικό εθνικό σύλλογο για κάτι, σου λένε: ‘Ο παππούς σου πολεμούσε κατά των Ναζί και τώρα είσαι νεοναζί!’», διαμαρτύρεται και συνεχίζει:
«Το ταξίδι μου στη Νότια Αφρική ήταν πολύ σημαντικό για μένα γιατί συνειδητοποίησα τι ήταν παλιά και τι είναι τώρα, αυτή η αποσύνθεση, είναι προφανώς πολύ κρίμα να το βλέπεις αυτό. Δεν μίλησα με τους μαύρους. Γι’ αυτό και είμαι ανοιχτός. Απλά έλεγα πώς ήταν τα πράγματα».
Ο Kapustin ξεκίνησε την RVC με μόλις πέντε μέλη. Όπως και οι διοικητές των άλλων δύο ρωσικών πολιτοφυλακών με έδρα την Ουκρανία, δεν αποκαλύπτει τον αριθμό των μαχητώβν που έχει τώρα, παρά το γεγονός ότι η Ρωσία τον περασμένο μήνα δήλωσε ότι περισσότεροι από 2.000 μαχητές συμμετείχαν στις επιδρομές στο Κουρσκ και το Μπέλγκοροντ.
«Είμαστε επίσημο τμήμα του ουκρανικού στρατού, αλλά έχουμε σοβαρές πολιτικές φιλοδοξίες και πολιτική ατζέντα – να βαδίσουμε προς τη Μόσχα και να διαλύσουμε το καθεστώς Πούτιν. Αυτό είναι προφανώς προς το συμφέρον της Ουκρανίας», υπογραμμίζει ο Kapustin, χωρίς ωστόσο να επισημαίνει το σύστημα διακυβέρνησης, που θα ήθελε να δει στη Ρωσία: «Είμαστε πλέον σίγουρα μια αξιόλογη δύναμη, διαθέτοντας τα δικά μας όπλα και οχήματα, τους δικούς μας όλμους, τα δικά μας βαριά πολυβόλα και το δικό μας πυροβολικό. Η RVC δεν είναι πλέον μια συμμορία. Είναι ένα σύνταγμα. Έχουμε βάσεις. Έχουμε το δικό μας σύστημα στρατολόγησης».
Κλείνοντας, ο ίδιος κάνει σαφές πως οι τρεις πολιτοφυλακές έχουν διαφορετικές πολιτικές θέσεις. «Και εξαιτίας αυτού έχουμε διαφορετικές προσεγγίσεις στη στρατολόγηση, στον τρόπο με τον οποίο διοικούμε τις μονάδες μας. Στο σώμα μου έχουμε διαλέξεις για την ιδεολογία, όχι μόνο για τη στρατιωτική τέχνη, όχι μόνο για τη σωματική αγωγή, γιατί κατά την άποψή μου η ιδεολογία είναι κάτι που οχυρώνει μια μονάδα», αναφέρει και καταλήγει:
«Ένας από τους συναδέλφους σας προσπάθησε να με στριμώξει πρόσφατα και με ρώτησε αν θα δεχόμασταν έναν μαύρο, ή ομοφυλόφιλο ή τρανσέξουαλ που ήθελε να ενταχθεί στο σώμα. Και του απάντησα: ‘Όχι, γιατί δεν θα αισθανόταν άνετα γύρω μας και εμείς δεν θα αισθανόμασταν άνετα γύρω του’».