Η μυστική συνάντηση Γερουλάνου – Ντε Γκρες την παραμονή της επετείου για την εξέγερση του Πολυτεχνείου: ένα πολιτικό ατόπημα με ιστορικό βάρος – Βοά το παρασκήνιο για παρασκηνιακές επαφές με πολιτικό χαρακτήρα – Τι ζητά από την πρώην βασιλική οικογένεια;
Γράφει η Αίθρα Χόφμαν
Στις 16 Νοεμβρίου ο Παύλος Γερουλάνος υπέπεσε σε ένα ιστορικών διαστάσεων ατόπημα, το οποίο αποκαλύπτουμε σήμερα.
Μία ημέρα πριν από την επέτειο του Πολυτεχνείου, ο Γερουλάνος συναντήθηκε ιδιωτικά με τον Παύλο Ντε Γκρες σε χώρο στο κέντρο των Αθηνών. Η συνάντηση δεν ανακοινώθηκε, δεν γνωστοποιήθηκε στα κομματικά όργανα και δεν συνοδεύτηκε από καμία επίσημη εξήγηση. Το γεγονός και μόνο, σε αυτήν τη συγκεκριμένη ημερομηνία, δημιουργεί εκτός από αρνητικά συναισθήματα και άμεσα πολιτικό ενδιαφέρον, σοβαρά ερωτήματα για το περιεχόμενο των επαφών.
Η συνάντηση που πραγματοποιήθηκε σε χώρο στο κέντρο της πρωτεύουσας δεν αποτελεί ένα τυχαίο κοινωνικό στιγμιότυπο. Ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο ερωτημάτων γύρω από τις αναφορές, τις προθέσεις και τις αντιλήψεις ενός πολιτικού προσώπου που διεκδίκησε την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ και που διεκδικεί ρόλο στον δημόσιο διάλογο και στην Δημοκρατική Παράταξη για την οποία, για λόγους ιστορικούς, κοινωνικούς και πολιτικούς, οι Γλύξμπουργκ ή Ντε Γκρες ή όπως αλλιώς θέλουν να λέγονται, αποτελούν κόκκινο πανί.
Η πληροφορία για τη συνάντηση, που επιβεβαιώνεται από ανθρώπους που γνωρίζουν το περιεχόμενο της επαφής, δημιουργεί ζήτημα πολιτικής τάξης, κυρίως λόγω της χρονικής συγκυρίας. Για ένα στέλεχος που προέρχεται από τον χώρο της Δημοκρατικής Παράταξης, η επιλογή της συγκεκριμένης ημέρας για συνομιλία με μέλος της τέως βασιλικής οικογένειας δεν περνά απαρατήρητη. Αντίθετα: Αποτελεί πρώτο μεγέθους πρόκληση.
Η συνάντηση δεν αντιμετωπίζεται υπό το πρίσμα της προσωπικής σχέσης, η οποία είναι γνωστή, αλλά ο Παύλος Γερουλάνος θα πρέπει να δώσει απαντήσεις λόγω της ασυμβατότητας ανάμεσα στο πολιτικό μήνυμα της επετείου και στους συμβολισμούς που συνοδεύουν οποιαδήποτε επαφή με την τέως βασιλική οικογένεια.
Δεν ήταν τυχαία συνάντηση
Πηγές με γνώση όσων διαμείφθηκαν μεταφέρουν ότι ο Παύλος Γερουλάνος ένιωσε τουλάχιστον… κολακευμένος – αν όχι ευγνώμων – από τη συνάντηση με τον Ντε Γκρες. Καλά πληροφορημένες πηγές δεν διστάζουν να μεταδώσουν εικόνα “δουλοπρεπούς στάσης” και οι αποκαλύψεις μας είναι βέβαιο ότι θα προκαλέσουν μεγάλες αντιδράσεις, όχι μόνο στο χώρο του ΠΑΣΟΚ, αλλά ευρύτερα της Δημοκρατικής Παράταξης της οποίας σήμερα ηγείται το ΠΑΣΟΚ, διότι όσα έχουν συμβεί μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας δείχνουν ότι για τον Γερουλάνο δεν υπήρχε καν δίλημμα: η χρονική στιγμή – παραμονή της επετείου για το Πολυτεχνείο – δεν λειτούργησε ούτε καν ως φρένο.
Το ερώτημα, λοιπόν, δεν είναι αν ο Γερουλάνος «δικαιούται» να συναντήσει έναν παλιό του συμμαθητή. Το ερώτημα είναι τι σημαίνει πολιτικά αυτή η συνάντηση, εκείνη τη μέρα, και γιατί γίνεται στην παρούσα συγκυρία ενός πολιτικού περιβάλλοντος ρευστού.
Το ιστορικό βάθος των σχέσεων
Για να διαβαστεί σωστά το γεγονός, πρέπει να ιδωθεί μέσα από το ιστορικό της σχέσης Γερουλάνου – Γλύξμπουργκ/Ντε Γκρες:
- Ο πατέρας του υπήρξε κορυφαίος αυλικός της βασιλικής οικογένειας.
- Ο ίδιος φοίτησε στο σχολείο που ίδρυσε ο Κωνσταντίνος Γλύξμπουργκ.
- Υπήρξε συμμαθητής του Παύλου Ντε Γκρες και κοινωνικά συνδεδεμένος με την οικογένεια ήδη από την εφηβεία του.
- Ο Παύλος Ντε Γκρες έχει δημοσίως στηρίξει τον Γερουλάνο πολιτικά (το 2018 για την υποψηφιότητα στον Δήμο Αθηναίων).
- Τα μέλη της τέως βασιλικής οικογένειας παραβρέθηκαν στην κηδεία της μητέρας του ως «στενοί οικογενειακοί φίλοι».
Όλα αυτά δημιουργούν εικόνα προσωπικής εγγύτητας που καμία πολιτική δήλωση ή ενέργεια δεν μπορεί να διαγράψει.
Όμως, είναι άλλο η προσωπική σχέση και άλλο η δημοκρατική ευθύνη. Και η συνάντηση της 16ης Νοεμβρίου ξεπερνά τα όρια της πρώτης και εισβάλλει απροειδοποίητα στη δεύτερη.
Γιατί τώρα; Οι σκιές για πολιτικές επιδιώξεις
Βαθυγνώστες του παρασκηνίου συνδέουν τη συνάντηση με πιθανές μελλοντικές πολιτικές επιδιώξεις του Γερουλάνου. Ορισμένοι μιλούν ξεκάθαρα για αναζήτηση «εξωθεσμικών στηρίξεων» – και σε αυτές οι Ντε Γκρες συνεχίζουν, παρά τη θεσμική τους αποκαθήλωση, να διαθέτουν δίκτυα, κεφάλαια και κοινωνική επιρροή.
Την ίδια στιγμή, δεν περνά απαρατήρητο ότι η δυναστεία διατηρεί – διακριτικά αλλά σταθερά – φιλοδοξίες για μια μόνιμη θέση στο δημόσιο ελληνικό περιβάλλον, έστω και χωρίς θεσμικό ρόλο. Η γνωστή αντιπαράθεση για το επίθετο «Ντε Γκρες», στην οποία το ΠΑΣΟΚ είχε αντιδράσει έντονα, δεν ήταν άσχετη με αυτά τα υπόγεια ρεύματα.
Έτσι, η συνάντηση της 16ης Νοεμβρίου δεν μοιάζει ούτε τυχαία ούτε κοινωνική. Μοιάζει πολιτικά χρήσιμη και για τους δύο συνομιλητές.
Το πολιτικό κόστος – και η συνενοχή της σιωπής
Ο Παύλος Γερουλάνος θα πρέπει να δώσει εξηγήσεις στο κόμμα του και σε όλους όσοι τον είχαν στηρίξει για την ηγεσία του ΠΑΣΟΚ.
Το ζήτημα, πέρα από το παρασκήνιο και τις υπόγειες συνεννοήσεις μεταξύ πολιτικών, εξωθεσμικών παραγόντων και επιχειρηματιών είναι βαθιά πολιτικό:
Όταν ένας πολιτικός του ΠΑΣΟΚ συναντά τον Ντε Γκρες την παραμονή της 17ης Νοέμβρη, δεν εκθέτει μόνο τον εαυτό του. Εκθέτει ολόκληρη την ιστορική πορεία και τις ιστορικές και πολιτικές αναφορές του κόμματος και της Δημοκρατικής Παράταξης στο σύνολό της.
Διότι η Δημοκρατική Παράταξη δεν χτίστηκε με οικογενειακές φωτογραφίες από δεξιώσεις παλατιών. Συγκροτήθηκε από ανθρώπους που βγήκαν στους δρόμους για να μην επιστρέψει ποτέ πια καμία μορφή αυταρχικής εξουσίας.
Τα ερωτήματα που προκύπτουν
Με βάση τα μέχρι τώρα στοιχεία, παραμένουν τρία βασικά ερωτήματα:
1. Ποιος ήταν ο σκοπός της συνάντησης;
Ήταν προσωπική επαφή ή υπήρξε συζήτηση με πολιτική διάστασηq
2. Γιατί δεν υπήρξε καμία ενημέρωση ή εξήγηση;
Ενημερώθηκε η ηγεσία του ΠΑΣΟΚ για αυτού του τύπου τις επαφές που εκθέτουν το Κίνημα και θα δημιουργήσουν – σε μία κρίσιμη συγκυρία – σοβαρά προβλήματα στην προσπάθειά του να ανακάμψει εκλογικά;
Η συζήτηση είναι πλέον ανοιχτή:
Επιχειρεί ο Γερουλάνος να βρει στηρίγματα έξω από τη θεσμική πολιτική;
Ποντάρει σε δίκτυα ισχύος που παραμένουν ενεργά παρά την κατάργηση της μοναρχίας;
Και κυρίως: τι επιδιώκουν οι ίδιοι οι Ντε Γκρες;
Όσοι γνωρίζουν, μιλούν για σταθερές – αν και άτυπες – φιλοδοξίες της δυναστείας να διατηρεί πολιτική παρουσία, ακόμη και διείσδυση – σήμερα και αύριο – σε πολιτικούς χώρους όλων των αποχρώσεων. Κάποιοι συνδέουν επαφές σαν και αυτή που περιγράφουμε σήμερα ακόμη και με επιδιώξεις μεγαλοεπιχειρηματιών που συνδέονται με την τέως βασιλική οικογένεια.
Σε πολιτικό επίπεδο το γεγονός ότι το ΠΑΣΟΚ είχε επίσημα αντιδράσει στο επίθετο «Ντε Γκρες» και σήμερα ένα από τα στελέχη του συναντά τον ίδιο τον κάτοχο του ονόματος, αποτελεί πολιτικό μνημείο αντίφασης.
Και αν ο Γερουλάνος πιστεύει ότι μπορεί να σταθεί στη Δημοκρατική Παράταξη ενώ την παραμονή του Πολυτεχνείου δίνει ραντεβού με τον Ντε Γκρες, τότε το πρόβλημα δεν είναι η συνάντηση.
Το πρόβλημα είναι ο ίδιος.
Το επόμενο βήμα ανήκει αποκλειστικά στον Παύλο Γερουλάνο, ο οποίος καλείται να αποσαφηνίσει πλαίσιο, σκοπό και χαρακτήρα μιας συνάντησης που, πλέον, δεν μπορεί να θεωρηθεί αμιγώς ιδιωτική.
