Μήνυμα Χάγης στέλνει στην Ελλάδα η αξιωματική αντιπολίτευση στην Τουρκία σε περίπτωση νίκης της στις εκλογές της 14ης Μαΐου, αλλά για «όλα τα θέματα».
Σε συνέντευξή του στην αγγλόφωνη έκδοση της ιστοσελίδας Middle East Eye, ο αρμόδιος τομεάρχης εξωτερικής πολιτικής στο Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP), Ουνάλ Τσεβικόζ, έδωσε μηνύματα για τη στρατηγική που σκέφτεται να ακολουθήσει η αντιπολίτευση μετά τις εκλογές εποχή, σε περίπτωση που νικήσει, όσον αφορά την Ελλάδα.
Ελλάδα και Κύπρος
Ο Ουνάλ Τσεβικόζ υποστηρίζει ότι θα επιδιώξουν διάλογο προσανατολισμένο στο αποτέλεσμα με την Αθήνα, αλλά αν δεν αποδώσει, είναι έτοιμοι να προσφύγουν στη Χάγη για μία σειρά θεμάτων, χωρίς να συμπεριλαμβάνει -προς το παρόν τουλάχιστον- ζήτημα κυριαρχίας νησιών.
«Όσον αφορά τους γείτονες Ελλάδα και Κύπρο ο Τσεβικόζ και άλλος ένας Τούρκος αξιωματούχος, που μίλησε υπό καθεστώς ανωνυμίας, δήλωσαν ότι η Τουρκία θα επανεκκινήσει τον “προσανατολισμένο στο αποτέλεσμα” διάλογο με την Αθήνα», αναφέρει ο αρθρογράφος του ΜΕΕ, Ραγκίπ Σοϊλού.
“Εάν δεν μπορέσουμε να καταλήξουμε σε λύση μαζί τους, είμαστε έτοιμοι να προσφύγουμε στο δικαστήριο για τα πάντα, συμπεριλαμβανομένης της οριοθέτησης των θαλασσών, των χωρικών υδάτων και του εναέριου χώρου”, δηλώνουν πρωτοκλασάτα στελέχη της αντιπολίτευσης στο ΜΕΕ.
Και οι δύο αξιωματούχοι πρόσθεσαν ότι η επόμενη κυβέρνηση (της αντιπολίτευσης) θα αντιμετωπίσει πρώτα τα ζητήματα με την Κύπρο, συμφιλιώνοντας τους δύο πόλους στον ελεγχόμενο από την Τουρκία βορρά, δηλ. τη λεγόμενη «τοπική κυβέρνηση», που υποστηρίζει το ανεξάρτητο κράτος, και την «αντιπολίτευση», που επιθυμεί μια ομοσπονδιακή λύση. Στη συνέχεια θα ξεκινήσει συνεχείς συνομιλίες με τη μεσολάβηση του ΟΗΕ με την Κυπριακή Δημοκρατία στο νότο, όπως συνέβη το 2017 στο Κραν Μοντάνα.
Ισραήλ και χώρες του Κόλπου
Ο Κιλιτσντάρογλου δήλωσε πέρυσι ότι θα θέσει το Ισραήλ και τη Σαουδική Αραβία προ των ευθυνών τους για τα μέτρα που έλαβαν εναντίον της Τουρκίας τα τελευταία χρόνια, υποσχόμενος να υπαναχωρήσει από τις πρόσφατες πολιτικές της Άγκυρας που είχαν στόχο την εκτόνωση με τους περιφερειακούς γείτονές της.
“Υπάρχει ένα τίμημα για το μαρτύριο των πολιτών μας στα διεθνή ύδατα”, είπε, αναφερόμενος στο περιστατικό με τον στολίσκο Μαβί Μάρμαρα το 2010, όπου 9 Τούρκοι ακτιβιστές σκοτώθηκαν από τις ισραηλινές δυνάμεις σε ένα πολιτικό πλοίο ανθρωπιστικής βοήθειας που κατευθυνόταν προς τη Λωρίδα της Γάζας.
“Το μήνυμά μου προς το Ισραήλ είναι ότι αυτό το θέμα δεν έχει κλείσει για εμάς”, δήλωσε ο δεύτερος -όπως αποκαλείται στο άρθρο- ανώτερος πολιτικός της αντιπολίτευσης, προσθέτοντας ότι η Άγκυρα δεν θα ασκήσει σκληρή εξωτερική πολιτική στη Μέση Ανατολή και θα προσπαθήσει να συνομιλήσει τόσο με το Ισραήλ όσο και με την Παλαιστίνη.
“Η αίσθησή μας για το Μαβί Μάρμαρα είναι ότι οι αποζημιώσεις του Ισραήλ δεν έφτασαν στις οικογένειες των θυμάτων”, δήλωσε ο αξιωματούχος για την αποζημίωση που υποσχέθηκαν οι Ισραηλινοί. “Θα εξετάσουμε αυτό το θέμα, αλλά δεν θα διαταράξει τις σχέσεις μας με το Ισραήλ”.
Το Ισραήλ φέρεται να έστειλε αποζημιώσεις, αλλά οι οικογένειες των θυμάτων του Μαβί Μάρμαρα αρνήθηκαν να τις παραλάβουν.
Αίγυπτος και Αραβικά Κράτη
Όσον αφορά τα αραβικά κράτη του Κόλπου, πολλά από τα οποία επί χρόνια αντιτίθεντο στην πολιτική της Άγκυρας μέχρι την πρόσφατη αποκλιμάκωση, ο δεύτερος αξιωματούχος δήλωσε ότι η Τουρκία θα επανεξετάσει τις σχέσεις της, αλλά θα διατηρήσει τους δεσμούς της. “Θα θέλαμε να έχουμε ισότιμες σχέσεις με όλους στην περιοχή”, δήλωσε ο αξιωματούχος.
Και οι δύο αξιωματούχοι δήλωσαν ότι η Άγκυρα έχει κάνει ανεπίσημες συμφωνίες με χώρες, όπως η Σαουδική Αραβία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και το Κατάρ τα τελευταία χρόνια.
“Δεν γνωρίζουμε ακριβώς ποιες υποσχέσεις δόθηκαν και τι πήραν ως αντάλλαγμα”, πρόσθεσε ο πρώτος αξιωματούχος. “Θα πρέπει να τις δούμε όλες για να αποφασίσουμε πώς θα πορευτούμε”.
Ο δεύτερος αξιωματούχος δήλωσε ότι μια κυβέρνηση Κιλιτσντάρογλου, για παράδειγμα, θα ήθελε να εμβαθύνει τους δεσμούς της αμυντικής βιομηχανίας με το Ισραήλ και την Ευρώπη, καθώς και με το Ηνωμένο Βασίλειο.
Οι αξιωματούχοι προειδοποιούν ότι όλα είναι πολύ ρευστά και ότι δεν έχει ληφθεί οριστική απόφαση για κανένα θέμα, πέραν των σημείων που συμφωνήθηκαν μεταξύ των έξι κομμάτων της αντιπολίτευσης που απαρτίζουν την υπό τον Κιλιτσντάρογλου Εθνική Συμμαχία.
“Αλλά είμαστε έτοιμοι να διαπραγματευτούμε τα πάντα για να εξομαλύνουμε τις σχέσεις μας με τους γείτονές μας, όπως το Ισραήλ και η Αίγυπτος”, πρόσθεσε ο δεύτερος αξιωματούχος. “Ίσως χρειαστεί να συζητήσουμε μαζί τους την παρουσία της Χαμάς και της Μουσουλμανικής Αδελφότητας στην Τουρκία”.
Πολιτική με την ΕΕ
Οι αξιωματούχοι της αντιπολίτευσης στην Άγκυρα επαναλαμβάνουν ότι ο Κιλιτσντάρογλου δεν έχει αποφασίσει ακόμη για κανένα άλλο θέμα εκτός από την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ο Τσεβικόζ δήλωσε ότι μια κυβέρνηση Κιλιτσντάρογλου θα υποστηρίξει τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων (ΕΔΑΔ), απελευθερώνοντας από τη φυλακή τον εξέχοντα Κούρδο πολιτικό Σελαχατίν Ντεμιρτάς και τον Τούρκο ακτιβιστή Οσμάν Καβάλα.
Δύο Ευρωπαίοι πρεσβευτές, μιλώντας ανώνυμα, δήλωσαν στο MEE ότι ο Κιλιτσντάρογλου υποσχέθηκε στους διπλωμάτες της ΕΕ σε εκδήλωση στην Άγκυρα νωρίτερα αυτό το μήνα ότι η κυβέρνησή του θα εκπληρώσει όλα τα κριτήρια και τις μεταρρυθμίσεις που απαιτεί το μπλοκ, ακόμη και αν δεν δεχθεί την Τουρκία ως μέλος.
Από την άλλη πλευρά, ανώτερος αξιωματούχος της τουρκικής αντιπολίτευσης, ο οποίος μίλησε ανώνυμα προκειμένου να μιλήσει ελεύθερα, αναγνώρισε ότι η υπόσχεση του Κιλιτσντάρογλου να επιτρέψει στους Τούρκους πολίτες να επισκέπτονται ελεύθερα τις χώρες της ζώνης Σένγκεν είναι πολύ αισιόδοξη.
“Πρόκειται για προεκλογικές υποσχέσεις που θα μετατραπούν σε πολιτικές. Αλλά φυσικά, μπορεί κάλλιστα να χρειαστούν περισσότεροι από τρεις μήνες για να επιτευχθεί μια συμφωνία για την απελευθέρωση της βίζας”, δήλωσε ο αξιωματούχος. “Αλλά είμαστε βέβαιοι ότι μπορούμε να την υλοποιήσουμε εγκαίρως”.
Ρωσία και ΗΠΑ
Οι δυτικές πρωτεύουσες είναι επίσης περίεργες για το πώς η Άγκυρα θα αντιμετωπίσει τη Ρωσία στο μέλλον.
Μετά τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, η Ερντογάν κατάφερε να διατηρήσει μια ισορροπία μεταξύ Μόσχας και Κιέβου – ακόμη και να εξοπλίσει τη δεύτερη χωρίς αντιδράσεις από την πρώτη.
Και οι δύο αξιωματούχοι της αντιπολίτευσης συμφωνούν ότι η Άγκυρα θα πρέπει να συνεχίσει αυτή την ισορροπημένη προσέγγιση, επιδιώκοντας μια θέση διαμεσολαβητή. Λένε επίσης ότι η Άγκυρα δεν θα πρέπει να εφαρμόσει τις δυτικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας, τις οποίες ο Ερντογάν έχει επίσης αποφύγει.
Όσον αφορά την Ουάσιγκτον, η αντιπολίτευση έχει υιοθετήσει μια πιο σκληρή γραμμή από ό,τι πολλοί θα περίμεναν.
Ο Κιλιτσντάρογλου δήλωσε πέρυσι ότι οι ΗΠΑ έχουν γεμίσει την Ελλάδα με στρατιωτικές βάσεις και το κόμμα του ήταν έτοιμο να υποστηρίξει την κυβέρνηση Ερντογάν αν ήθελε να κλείσει όλες τις αμερικανικές στρατιωτικές εγκαταστάσεις στην Τουρκία.
“Είμαστε κατά των ξένων στρατιωτών στο έδαφός μας όσο είμαστε και κατά του νεοφιλελευθερισμού. Είμαστε έτοιμοι να κάνουμε ό,τι είναι απαραίτητο”, είχε δηλώσει.
Ωστόσο, τον περασμένο μήνα, ο Κιλιτσντάρογλου συναντήθηκε με τον Αμερικανό πρέσβη Τζεφ Φλέικ στην Άγκυρα, προκαλώντας την οργή του Ερντογάν, ο οποίος είναι καχύποπτος απέναντι στην Ουάσιγκτον λόγω των δηλώσεων του προέδρου Τζο Μπάιντεν κατά τη διάρκεια της προεκλογικής εκστρατείας για τις αμερικανικές εκλογές του 2020, όπου είπε ότι θα στηρίξει την αντιπολίτευση και ότι ο Τούρκος πρόεδρος πρέπει “να πληρώσει ένα τίμημα”.
Οι αξιωματούχοι της αντιπολίτευσης λένε ότι η Τουρκία θα διατηρήσει τις σχέσεις της με τις ΗΠΑ στη βάση της ισότιμης εταιρικής σχέσης, αλλά δεν μπορούν να απαντήσουν σε ερωτήματα όπως το πώς θα επιλύσουν τις εντάσεις σχετικά με την υποστήριξη των ΗΠΑ στις κουρδικές ένοπλες ομάδες στη Συρία.
Λένε επίσης ότι θα προσπαθήσουν να επανέλθουν στο πρόγραμμα μαχητικών αεροσκαφών πέμπτης γενιάς F-35. Οι ΗΠΑ έδιωξαν την Άγκυρα από το πρόγραμμα το 2019, αφού η Τουρκία αγόρασε ρωσικής κατασκευής συστήματα αντιπυραυλικής άμυνας S-400. Μια επιστροφή στο πρόγραμμα των F-35 μπορεί να σημαίνει ότι η Άγκυρα δεν θα είναι σε θέση να ενεργοποιήσει τους S-400.
