Παρά τις σκληρές διαπραγματεύσεις οι υπουργοί Εσωτερικών της ΕE δεν κατάφεραν τελικά χθες να ολοκληρώσουν το περίπλοκο παζλ που ονομάζεται “Νέο Σύμφωνο Μετανάστευσηςκαι Ασύλου”.
Το τελευταίο κομμάτι του, ο μηχανισμός αντιμετώπισης κρίσεων, μένει ακόμη υπό ολοκλήρωση, δεδομένου ότι, παρά την μεγάλη πλειοψηφία, Πολωνία και Ουγγαρία διαφώνησαν, αλλά και η Ιταλία εξέφρασε επιφυλάξεις. Κατόπιν αυτού «οι τελευταίες λεπτομέρειες θα πρέπει τώρα να συζητηθούν τις επόμενες ημέρες», όπως δήλωσε ο πρόεδρος του Συμβουλίου των υπουργών Εσωτερικών, ο Ισπανός Φερνάντο Γκράντε-Μαρλάσκα.
Ιταλικές ενστάσεις
Το Βερολίνο έδωσε το πράσινο φως, μετά από πιέσεις του καγκελάριου Σολτς. Η υπουργός Εσωτερικών Νάνσι Φέζερ παρουσίασε ένα νέο κείμενο στις Βρυξέλλες, για να διασφαλίσει ορισμένες προδιαγραφές, σε περίπτωση που χώρες με εξωτερικά σύνορα, όπως η Ελλάδα και η Ιταλία, κατακλύζονται από πρόσφυγες και μετανάστες.
«Για μας είναι σημαντικό μια χώρα ακόμη και σε περίπτωση κρίσης ή εργαλειοποίησης της κρίσης να μην μειώνει τις προδιαγραφές προστασίας, ελαφρά τη καρδία. Γι αυτό το σκοπό έχουμε διατυπώσει πρόσθετους όρους», σημείωσε. Αυτό με άλλα λόγια σημαίνει ότι οι διαδικασίες μπορούν να αυστηροποιηθούν μόνο εάν τα κράτη-μέλη το αποφασίσουν με πλειοψηφία. Κι εδώ ακριβώς είναι και το πρόβλημα της Ιταλίας, η οποία θέλει να αφήνει τους μετανάστες να ταξιδεύουν βορειότερα όταν δέχεται μεγάλες μεταναστευτικές ροές.
Σύμφωνα με τον υπουργό Εσωτερικών της Αυστρίας, Γκέρχαρντ Κάρνερ, «πρέπει να γίνουμε αυστηρότεροι, σαφέστεροι και επίσης σκληρότεροι, έτσι ώστε τελικά ο μηχανισμός κρίσης να βοηθήσει εκείνους που πραγματικά χρειάζονται τη βοήθειά μας». Η Επίτροπος Μετανάστευσης και Εσωτερικών Υποθέσεων της ΕΕ, Ιλβα Γιόχανσον, υπενθύμισε κάτι που δεν αναφέρεται και τόσο συχνά: ότι το ήμισυ από τους αιτούντες άσυλο μπαίνουν στην ΕΕ με βίζα, παραμένουν και μετά την λήξη ισχύος της υποβάλλουν αίτηση για άσυλο. Είναι ένα πρόβλημα που πρέπει επειγόντως να αντιμετωπιστεί, επεσήμανε, γιατί δεν αφορά μόνο στις “παράτυπες αφίξεις” μέσω της Μεσογείου ή της βαλκανικής οδού.
Σχέσεις με τρίτες χώρες
«Φέτος έχουμε 600.000 αιτήσεις ασύλου στην ΕΕ. Είναι υπερδιπλάσιος αριθμός από τις παράτυπες αφίξεις. Αυτό δείχνει ότι η πρόκληση είναι πολύ μεγαλύτερη από την πρόληψη των παράτυπων αφίξεων. Θα πρέπει να συνεργαστούμε με τρίτες χώρες για όλους εκείνους που φτάνουν νόμιμα με αεροπλάνα για να υποβάλουν αίτηση ασύλου στην ΕΕ». Από την οπτική γωνία της Βελγίδας υφυπουργού Ασύλου και Μετανάστευσης Νικόλ ντε Μόορ η καλύτερη συνεργασία με τις χώρες διέλευσης και προέλευσης των μεταναστών ίσως θα μπορούσε να βοηθήσει βραχυπρόθεσμα. «Πρέπει να σημειώσουμε πρόοδο στις σχέσεις μας με τις τρίτες χώρες, τις χώρες προέλευσης, τις χώρες διέλευσης και να επενδύσουμε σε αυτές τις χώρες, να δώσουμε οικονομικές ευκαιρίες, να εκπαιδεύσουμε και ταυτόχρονα να συνεργαστούμε με αυτές τις χώρες για τη διαχείριση των συνόρων και τις επαναπροωθήσεις».
Σε κάθε περίπτωση η ισπανική προεδρία δείχνει αισιόδοξη ότι η ΕΕ βρίσκεται πολύ κοντά σε συμφωνία, αποκαλώντας «θέμα αποχρώσεων» τις διαφορετικές απόψεις. «Αυτό θα συμβεί γρήγορα» υποστήριξε και η ΄Ιλβα Γιόχανσον. Ο μηχανισμός κρίσεων, που θα ενεργοποιείται μόνο σε έκτακτες περιπτώσεις, είναι μόνο ένα κομμάτι του νέου Συμφώνου Μετανάστευσης, στο οποίο συμφώνησαν οι 27 υπουργοί Εσωτερικών τον περασμένο Ιούνιο. Το Σύμφωνο Μετανάστευσης, που πρέπει ακόμη να εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, προβλέπει ταχείες διαδικασίες στα σύνορα για 30.000 ανθρώπους κάθε φορά και απελάσεις απευθείας από τα σύνορα, ενώ για πρώτη φορά στην ιστορία της ΕΕ περιλαμβάνει ένα δεσμευτικό σύστημα ποσοστώσεων για καταμερισμό των προσφύγων ανάμεσα σε όλα τα κράτη-μέλη.
