Η εποχή της Ευρώπης κατά την οποία «η Γερμανία ξέρει καλύτερα» τελειώνει.
Για μια δεκαετία, το Βερολίνο είχε αναλάβει την ηθική και οικονομική εξουσία στην Ευρωπαϊκή Ένωση, καθοδηγώντας την πολιτική και παίζοντας τον κακό αστυνομικό στις πιο αδύναμες οικονομίες του Νότου.
Αλλά η ενεργειακή κρίση έχει ανατρέψει αυτή την ισορροπία, σύμφωνα με νέα ανάλυση του Bloomberg.
Λάθος η εξάρτηση από τη Ρωσία
Η εξάρτηση της Γερμανίας από τη Ρωσία έχει αποκαλύψει τα ελαττώματα του οικονομικού της μοντέλου – βιομηχανία υψηλής έντασης που λειτουργεί με φθηνό φυσικό αέριο – και η τύφλωση της πολιτικής της τάξης στην εξάρτησή της από το Κρεμλίνο.
Ενώ το Βερολίνο εξακολουθεί να αντιμετωπίζει το σοκ, ο Νότος της Ευρώπης γίνεται δυναμικός.
Δεν είναι εκδίκηση για τα χρόνια λιτότητας υπό την ηγεσία της Γερμανίας, αλλά μια επαναβαθμονόμηση δυνάμεων που μπορεί τελικά να οδηγήσει σε μια πιο υγιή ΕΕ.
Η περίπτωση της Ισπανίας
Η Teresa Ribera, η υπουργός για την πράσινη μετάβαση της Ισπανίας, έδειξε τα δόντια της όταν απάντησε σε πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που απαιτούσε από τα 27 κράτη μέλη να μειώσουν την κατανάλωση ενέργειας κατά 15% αυτόν τον χειμώνα.
Η Ribera υποστήριξε ότι η Μαδρίτη είχε κάνει την δουλειά της.
Είχε μικρή έκθεση στη Ρωσία και επένδυσε σε μεγάλο βαθμό σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Το πιο σημαντικό, υποστήριξε, ότι η Ισπανία είχε «ζήσει με τις δυνατότητές της».
Και αυτή η στάση θύμισε όλους τη γλώσσα από τις γερμανικές επιπλήξεις στο απόγειο της ευρωπαϊκής χρηματοπιστωτικής κρίσης – όταν το Βερολίνο έγραψε τις μεγαλύτερες επιταγές σε αντάλλαγμα για διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που βάθυναν την οικονομική ύφεση του Νότου.
Η γλώσσα ήταν μια ασυνήθιστη επίδειξη γενναιότητας για μια χώρα όπως η Ισπανία, η οποία είναι συνήθως καθαρός δικαιούχος ευρωπαϊκής χρηματοδότησης.
Οι αντιδράσεις στις δηλώσεις της δίχασαν μεταξύ εκείνων που υποστήριξαν ότι ήρθε η ώρα να επισημάνουν τις ασυνέπειες από το Βερολίνο και εκείνων που φοβούνταν ότι μια τέτοια γλώσσα κινδύνευε να πυροδοτήσει παλιές εντάσεις.
Ωστόσο, τα σχόλια της Ribera ήταν ένα μείγμα και των δύο, αντανακλώντας την οργή με τη γερμανική απροθυμία να αποδεχθεί τη μνημειώδη αποτυχία της πολιτικής της για τη Ρωσία.
Ενώ όλοι οι άλλοι φαίνεται να έχουν συνειδητοποιήσει ότι το «Made in Germany» χτίστηκε σε ασταθή θεμέλια, το Βερολίνο δεν είχε ακόμη αποδεχτεί την ήττα, που είναι συνήθως το πρώτο βήμα πριν ζητήσει βοήθεια.
Η ενεργειακή κρίση
Η Ισπανία ήταν μεταξύ των πρώτων που σήμανε τον κώδωνα του κινδύνου για την ενεργειακή κρίση, τη στιγμή που ο Putin άρχισε να συμπιέζει την προσφορά και η αγορά άρχισε να δείχνει σημάδια στρες στα τέλη του περασμένου έτους.
Ο Ισπανός πρωθυπουργός Pedro Sánchez, ο οποίος αντιμετωπίζει επίσης τεράστιες πιέσεις για να μειώσει τον πληθωρισμό και τους λογαριασμούς ενέργειας στο εσωτερικό, πρότεινε το φθινόπωρο του περασμένου έτους ότι η εκτόξευση των τιμών της ενέργειας θα απαιτούσε κοινή ευρωπαϊκή απάντηση.
Η Μαδρίτη υποστήριξε —όπως και για λίγο καιρό— ότι χρειάζεται καλύτερη ενεργειακή διασύνδεση με την υπόλοιπη Ευρώπη.
Και η μείωση της κατανάλωσης στο εσωτερικό δεν θα βοηθήσει χώρες όπως η Γερμανία εάν η Μαδρίτη δεν μπορεί να εξάγει το πλεόνασμα της.
Η πρόταση της Ισπανίας έπεσε στο κενό, παραμερίστηκε ως άλλο ένα παράδειγμα του Νότου που αναζητούσε δωρεά.
Η ενέργεια έγινε ευρωπαϊκό πρόβλημα μόνο όταν οι κίνδυνοι για τη Γερμανία άρχισαν να φαίνονται ανυπέρβλητοι.
Αυτό αντικατοπτρίζει το πρόβλημα χάραξης πολιτικής της Ευρώπης — και δείχνει τον δρόμο προς μια λύση.
Είναι καιρός να ληφθούν πιο σοβαρά υπόψη οι προτάσεις από τον Νότο.
Μια επανεξισορρόπηση, εάν οδηγεί σε βελτιωμένη λήψη αποφάσεων, θα πρέπει να είναι ευπρόσδεκτη στις Βρυξέλλες, όπου κάθε ηγέτης μιλά ταυτόχρονα τόσο στο εγχώριο κοινό όσο και στους ομολόγους του.
Προς τιμή τους, οι ηγέτες των νότιων εθνών συμφώνησαν σε μια συμφωνία που σχεδιάστηκε για τη Γερμανία με ταχύτητα ρεκόρ αυτή την εβδομάδα, ξεπερνώντας τη ρητορική αντίσταση και αποφεύγοντας τη φασαρία.
Καλή γειτονία;
Θα ήταν ανόητο και κοντόφθαλμο και, πάνω απ’ όλα, νίκη για τη Ρωσία, εάν η ΕΕ αποτύχει.
Ο Ισπανός υπουργός Ribera το συνόψισε καλά μετά την έγκριση της συμφωνίας: Στην Ευρώπη, «όταν ένας γείτονας καλεί για βοήθεια, πρέπει να βοηθήσεις».
Αυτό είναι το ίδιο πνεύμα που ξεπέρασε η Ευρώπη την πανδημία και είδε τη Γερμανία να περνά την κόκκινη γραμμή της για να συμφωνήσει στο κοινό χρέος, μια στιγμή ορόσημο για την ΕΕ.
Επιπλέον, δεδομένης της συνεξάρτησής τους, οι ευρωπαϊκές κρίσεις είναι ουσιαστικά κυκλικές: μια ύφεση στη Γερμανία, τη μεγαλύτερη οικονομία της ζώνης του ευρώ, θα ήταν επιζήμια για όλους.
Μια σύγκρουση μεταξύ Βορρά και Νότου θα έσυρε την Ευρώπη πίσω μετά από μια δεκαετία κοινής επίλυσης προβλημάτων.
Ίσως όμως, λαμβάνοντας υπόψη το μέγεθος του γερμανικού φιάσκου και τις προκλήσεις που θέτει για ολόκληρη την Ευρώπη, το Βερολίνο δεν θα έπρεπε να εκπλαγεί όταν δει τον Νότο να ζητά μεγαλύτερο λόγο, καταλήγει το Bloomberg.
