Tι συμβαίνει όταν μεγάλα κοινωνικά στρώματα δεν μπορούν να αντέξουν οικονομικά να αγοράσουν… ψωμί εξαιτίας της εκτόξευσης του κόστους διαβίωσης και… ο άρτος και τα θεάματα δεν αρκούν για να κατευνάσουν τη λαϊκή οργή;
Τίποτα θετικό, όπως επισημαίνουν όλοι οι οικονομικοί αναλυτές.
Ο συνδυασμός της οικονομικής ύφεση που προδιαγράφεται για το 2023 και των γεωπολιτικών εντάσεων, αρχής γενομένης απο το Ουκρανικό, θα ανεβάσει ζενίθ τον πολιτικό κίνδυνο (political risk) για τη Δύση και θα προκαλέσει ένα τεράστιο κύμα κοινωνικών αναταράξεων και διαμαρτυριών εξαιτίας της αδυναμίας των λαικών στρωμάτων να αντιμετωπίσουν το κόστος βασικών ειδών.
Γι’ αυτό η κρίση κόστους ζωής – ως αποτέλεσμα της ενεργειακής κρίσης, της διατροφικής κρίσης και του υψηλού πληθωρισμού – είναι κορυφαίο ζήτημα αυτή την στιγμή σε πλανητικό επίπεδο, σύμφωνα με την Έκθεση Παγκόσμιων Κινδύνων του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ για το 2023 – μια ετήσια δημοσκόπηση 1.200 μελών κυβερνήσεων, επιχειρηματικών ηγετών και μελών της κοινωνίας των πολιτών.
Σύμφωνα με τη δημοσκόπηση, αναμένεται να υπάρξει μικρή ανάπαυλα όσον αφορά τις υψηλές τιμές ενέργειας, τη διατροφική κρίση και τις γεωπολιτικών κρίσεις τα επόμενα χρόνια (ή… μόλίς μήνες;).
Βραχυπρόθεσμα, σχεδόν το 70% των ερωτηθέντων επισημαίνουν ότι οι ασταθείς οικονομικές συνθήκες και τα διάφορα «σοκ» στην προσφορά (από το πετρέλαιο έως τα σιτηρά και τους ημιαγωγούς) που επηρεάζουν τις οικονομίες προδιαγράφουν ιδιατερα αρνητικά το περιβάλλον, ενώ το 20% περίπου των ερωτηθέντων επισημαίνει ότι φοβάται «καταστροφικές εξελίξεις» μέσα στα επόμενα 10 χρόνια, σύμφωνα με το Bloomberg.
Το ζήτημα του χρέους
«Πολύ λίγοι ηγέτες που ανήκουν στη σημερινή γενιά έχουν αντιμετωπίσει τέτοιου είδους παραδοσιακούς κινδύνους για την κοινωνική αναπαραγωγή σχετικά με τα τρόφιμα και την ενέργεια, ενώ ταυτόχρονα έχουν να απαντήσουν στο ερώτημα τι πρόκειταιi να συμβεί όσον αφορά το ζήτημα του χρέους, τι έρχεται από την άποψη του κλίματος», δήλωσε η Saadia Zahidi, διευθύνουσα σύμβουλος του WEF , η οποία προειδοποίησε ότι ο κόσμος μπορεί να εισέρχεται σε ένα… θανατηφόρο καθοδικό σπιράλ.
«Θα χρειαστούμε ένα είδος νέου τύπου ηγεσίας το οποίο να είναι πολύ πιο ευέλικτο», είπε στο Bloomberg Television.
Την επόμενη εβδομάδα θα λάβει χώρα το ετήσιο συνέδριο του WEF στο Νταβός της Ελβετίας, όπου η παγκόσμια ελίτ θα θα συζητήσει πώς θα ελέγξει στις εξελίξεις στις κοινωνίες ακαι τις οικονομίες παγκοσμίως
Η σύνοδος λαμβάνει χώρα σε μια εποχή που ο πληθωρισμός βρίσκεται σε υψηλό τεσσάρων δεκαετιών σε πολλές προηγμένες οικονομίες, με τα επιτόκια σε πολύ υψηλότερο επίπεδο από ό,τι θα προέβλεπε κανείς πριν από 12 μήνες.
Έρχονται κοινωνικές αναταραχές
Η έκθεση καλεί για παγκόσμια συνεργασία και προειδοποιεί ότι εάν οι κυβερνήσεις χειριστούν σωστά την τρέχουσα κρίση «κινδυνεύουν να δημιουργήσουν κοινωνικές αναταραχές σε πρωτοφανές ιστορικά επίπεδο, καθώς οι επενδύσεις στην υγεία, την εκπαίδευση και την οικονομική ανάπτυξη εξαφανίζονται, διαβρώνοντας περαιτέρω την κοινωνική συνοχή, συνθήκη που διαμορθώθηκε στην Ευρώπη κυρίως αλλά και εν γένει στη Δύση μετά την εμπειρία δύο παγκισμίων πολέμων».
Οι αυξήσεις των στρατιωτικών δαπανών θα μπορούσαν να μειώσουν τη στήριξη των ευάλωτων νοικοκυριών, αφήνοντας ορισμένες χώρες σε «αιώνια κατάσταση κρίσης» και να ανατρέψουν την επείγουσα ανάγκη αντιμετώπισης της κλιματικής αλλαγής και της απώλειας βιοποικιλότητας, σύμφωνα με σχετικό σχόλιο του Bloomberg.
O γεω-οικονομικός πόλεμος – Μη διαχειρίσιμες οι εξελίξεις
Το χειρότερο σενάριο, σύμφωνα με την έκθεση, είναι ο κίνδυνος «γεωοικονομικού πολέμου» – στον οποίο οι γεωπολιτικοί ανταγωνισμοί είναι πιθανό να αυξήσουν τις οικονομικές εντάσεις και αναταράξεις πέραν από το επίπεδο μιας αβαθούς ύφεσης, επιδεινώνοντας τόσο τους βραχυπρόθεσμους όσο και τους μακροπρόθεσμους κινδύνους.
«Σε αυτό το ήδη τοξικό μείγμα γνωστών και αυξανόμενων παγκόσμιων κινδύνων, μία νέα αιφνίδια εξέλιξη, από μια νέα στρατιωτική σύγκρουση έως έναν νέο ιό ο οποίος θα μπορεούσε να προκαλέσει μια παγκοσμια πανδημία, θα μπορούσε να γίνει μη διαχειρίσιμο», σύμφωνα με την Zahidi.
Ως εκ τούτου, το κλίμα και η ανθρώπινη ανάπτυξη πρέπει να βρίσκονται στον πυρήνα των ανησυχιών των παγκόσμιων ηγετών για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας έναντι μελλοντικών κραδασμών».
Επιπλέον, η έκθεση προειδοποίησε επίσης ότι η αλληλεπίδραση επάλληλων κινδύνων μπορεί να προκαλέσει μια σειρά μελλοντικών προβλημάτων σε μια «πολύ-κρίση», όπως ο «ανταγωνισμός των πόρων» όπου οι χώρες ανταγωνίζονται για φυσικούς πόρους.
