Του Μιχάλη Ψύλου
Το ΝΑΤΟ γιορτάζει σήμερα τα 75 του χρόνια. Σαν σήμερα, στις 4 Απριλίου 1949, έμπαιναν στην Ουάσιγκτον οι υπογραφές των 12 πρώτων ιδρυτικών μελών.
Έξι χρόνια αργότερα, στις 14 Μαΐου 1955, η Σοβιετική Ένωση «απαντούσε» με το Σύμφωνο της Βαρσοβίας.
Ακολούθησε ο Ψυχρός Πόλεμος και μια ισορροπία του τρόμου: ΝΑΤΟ εναντίον Συμφώνου της Βαρσοβίας και το αντίστροφο. Και οι δύο συμμαχίες είχαν αρκετά πυρηνικά όπλα για να καταστρέψουν η μία την άλλη.
Κι όμως πάντα γίνονταν διαπραγματεύσεις για τον αφοπλισμό. Και υπήρχαν συμβιβασμοί, έστω και επώδυνοι, που κρατούσαν ζωντανή την παγκόσμια ειρήνη. Έστω και με δεκάδες περιφερειακούς πολέμους.
Μετά την κατάρρευση του «υπαρκτού σοσιαλισμού», το ΝΑΤΟ θεωρήθηκε λείψανο του Ψυχρού Πολέμου. Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν περιέγραψε μάλιστα την αμυντική συμμαχία ως «εγκεφαλικά νεκρή», το 2019.
Το ΝΑΤΟ φαινόταν σαν ένα χορτασμένο λιοντάρι που δεν έχει πλέον εχθρούς. Αλλά πριν δύο χρόνια ,ένας «κυνηγός μεγάλων θηραμάτων» ήρθε και τάραξε τη συμμαχία: Υπό τον Βλαντιμίρ Πούτιν, η Ρωσία επιτέθηκε στην Ουκρανία, η οποία προσπαθούσε να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ.
Και σήμερα, το ΝΑΤΟ θεωρεί τη Ρωσία ως «την πιο σημαντική και άμεση απειλή».
Ένας αποσπασματικός Τρίτος Παγκόσμιος Πόλεμος, έχει ξεκινήσει για τα καλά. Γίνεται μάλιστα κάθε μέρα όλο και πιο δραματικός και απρόβλεπτος.
Στην αντιπαράθεση ΗΠΑ-ΕΣΣΔ που είχε χαρακτηρίσει τον Ψυχρό Πόλεμο, έχουν πλέον προστεθεί πολλά σημεία συγκρούσεων σε όλον τον κόσμο.
Σε ένα ταραχώδες παγκόσμιο γεωπολιτικό πλαίσιο, η Ατλαντική Συμμαχία δεν περιορίζει στην Ουκρανία, την ανάλυση και τη δράση της. Φοβάται την αύξηση της επιρροής του Κρεμλίνου στη Βοσνία, τη Μολδαβία και τη Γεωργία -τρεις από τους πιο αδύναμους κρίκους στην Ευρώπη- και επίσης στη βόρεια Αφρική και τις χώρες του Σαχέλ.
Στην Ουκρανία, ο πρόεδρος Ζελένσκι επιμένει ότι ο πόλεμος «θα συνεχιστεί όσο χρειαστεί». Αλλά και ο Βλάντιμιρ Πούτιν δεν δείχνει σημάδια καμίας υποχώρησης, πιστεύοντας πώς κερδίζει τον πόλεμο. Απειλεί μάλιστα πώς δεν θα διστάσει να χρησιμοποιήσει πυρηνικά όπλα ,από το τεράστιο οπλοστάσιο της χώρας του.
Την ίδια ώρα στο άλλο μέτωπο , στη Λωρίδα της Γάζας, ο ισραηλινός πρωθυπουργός Νετανιάχου έχει βυθίσει τη χώρα σε μια σύγκρουση, στην οποία η νίκη είναι ανέφικτη: η αντίσταση του εχθρού είναι ανεξάντλητη και δεν έχει σχέδιο να ελέγξει την περιοχή. Η μόνη λύση είναι μακροπρόθεσμη και βρίσκεται στα χέρια των Ισραηλινών, οι οποίοι πρέπει να αποφασίσουν ποια χώρα θέλουν να είναι.
Την ίδια ώρα, ο πόλεμος κατά της τρομοκρατίας που ξεκίνησε πριν 23 χρόνια μετά την επίθεση στους Δίδυμους Πύργους, σέρνεται με τον δικό του καταστροφικό τρόπο. Όπως έδειξε και η τελευταία τρομοκρατική επίθεση στη Μόσχα.
Και 79 χρόνια μετά τις δύο ατομικές βόμβες στη Χιροσίμα και το Ναγκασάκι, τα πυρηνικά όπλα αυξάνονται ξανά. Αλλά αρχίζουμε να συνηθίζουμε και στην ιδέα ότι μπορεί και να χρησιμοποιηθούν και πάλι.
Αυτή είναι η εικόνα του κόσμου, που ζούμε, Με φόντο την κατάρρευση της παγκοσμιοποίησης, που σημάδεψε τα τελευταία χρόνια του περασμένου αιώνα.
Και οι λαοί ; Βαδίζουν σαν υπνοβάτες προς το τέλος του κόσμου!
Μήπως τελικά πρέπει να το παραδεχτούμε; Εμείς οι άνθρωποι είχαμε πάντα μια έντονη παρόρμηση να κάνουμε πόλεμο. Άλλωστε, χωρίς να το καταλαβαίνουμε, φαίνεται ότι έχουμε ολοένα και μεγαλύτερη πρόθεση να διεξάγουμε έναν παγκόσμιο πόλεμο εναντίον του ίδιου του πλανήτη που ζούμε.
Καθώς οι τοπικοί και περιφερειακοί πόλεμοι συνεχίζονται και αυτόν τον αιώνα, λίγοι βλέπουν τον τρόπο με τον οποίο πολεμάμε την ίδια την επιβίωσή μας. Η υπερθέρμανση του πλανήτη μήπως δεν είναι τελικά ένα νέο είδος πολέμου Παγκόσμιου Πολέμου;
