Μία σειρά από λόγους εξέτασε ο Κυριάκος Μητσοτάκης πριν καταλήξει στην 21η Μαΐου ως ημερομηνία για την διεξαγωγή πρόωρων εκλογών, καθώς το παρασκήνιο της πρωθυπουργικής απόφασης είναι πλούσιο.
Πριν τηλεφωνήσει στην Κατερίνα Σακελλαροπούλου για να συνεννοηθούν για τα σχετικά, ο πρωθυπουργός είχε εξετάσει σειρά παραγόντων. Πάντως, στο περιβάλλον του είχε υπογραμμιστεί η ανάγκη να τελειώσει η αίσθηση ότι «μαδά τη μαργαρίτα» ώστε να μην αποδομήσει το προφίλ του «υπεύθυνου και θεσμικού πολιτικού» που «εξαντλεί την τετραετία». Μάλιστα, το επιχείρημα που ακούγεται αυτές τις μέρες στον δημόσιο διάλογο ότι «ακόμη και ο Ερντογάν έχει αποφασίσει ημερομηνία» ενοχλούσε ιδιαιτέρως το Μαξίμου.
Οι ημερομηνίες-σταθμοί
Σύμφωνα με πληροφορίες, στις συζητήσεις που είχε τις τελευταίες ημέρες ο Κυριάκος Μητσοτάκης έπεσαν στο τραπέζι όλες οι «περιρρέουσες» ημερομηνίες που δεν άφηναν πολλά περιθώρια επιλογών στο Μέγαρο Μαξίμου. Όπως λένε, δηλαδή, κυβερνητικά στελέχη, οι πανελλαδικές εξετάσεις ξεκινούν την 1η Ιουνίου στα ΕΠΑΛ και στις 2 Ιουνίου στα Γενικά Λύκεια, ενώ στις 22 Μαϊου ξεκινούν και οι προαγωγικές εξετάσεις στα σχολεία. Παραλλήλως, κατά τις ίδιες πηγές, άλλος ένας λόγος που επελέγη η 21η Μαΐου ως ημερομηνία των πρώτων εκλογών και η 2α Ιουλίου για τις επαναληπτικές –αν αυτές χρειαστούν- σχετίζεται με τις διεθνείς υποχρεώσεις της χώρας. «Στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στις 11 και 12 Ιουλίου δεν μπορεί να πάει υπηρεσιακός πρωθυπουργός», έλεγαν παράγοντες του Μαξίμου, προαναγγέλλοντας, ουσιαστικά, ότι η βούληση της κυβέρνησης είναι να έχει σχηματιστεί κυβέρνηση ως τότε ως απώτατο πολιτικό και χρονικό όριο –χωρίς, δηλαδή, τρίτες εκλογές στον ορίζοντα.
Αξίζει, τέλος, να σημειωθεί, ότι η κυβέρνηση θα επιμείνει ότι εκλογές στις 21 Μαΐου σημαίνουν εξάντληση της τετραετίας, αφού ο Κυριάκος Μητσοτάκης θέλει να επιμείνει μέχρι τέλους στην «Θεσμικότητα» των επιλογών του, παρότι είναι κοινό μυστικό ότι… «μαδά τη μαργαρίτα» εδώ και έναν χρόνο για τον χρόνο διεξαγωγής των εκλογών.
Ο οδικός χάρτης
Σε ό,τι αφορά το χρονοδιάγραμμα που θα μας οδηγήσει στις κάλπες της 21ης Μαΐου, τα πάντα είναι σχεδόν γνωστά από χθες, αν και κάποιες ημερομηνίες παραμένουν ακόμη ρευστές. Όπως και να έχει, το σκηνικό και οδικός χάρτης ως τις κάλπες της απλής αναλογικής έχουν αρχίσει να σχηματοποιούνται: Το πιθανότερο σενάριο προβλέπει διάλυση της Βουλής στις 24 Απριλίου, μετά την Κυριακή του Θωμά, μετά την ανακοίνωση της ημερομηνίας των εκλογών που θα διεξαχθούν στις 21 Μαΐου 2023. Άμεσα παραιτούνται ο υπουργός Εσωτερικών Μάκης Βορίδης και ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Γιάννης Οικονόμου και στη θέση τους ορίζονται υπηρεσιακοί υπουργοί.
Υπενθυμίζεται ότι χθες, κατά την ενημέρωση των πολιτικών συντακτών, ο κυβερνητικός εκπρόσωπος, Γιάννης Οικονόμου, επισήμανε ότι το νομοθετικό έργο θα συνεχιστεί μέχρι να κλείσει η Βουλή τη Μεγάλη Εβδομάδα. Μετά το Σώμα θα διαλυθεί εντός των προβλεπόμενων συνταγματικών ορίων.
Το χρονοδιάγραμμα
Η Βουλή, σύμφωνα με πληροφορίες, αναμένεται να κλείσει τη Μεγάλη Τετάρτη 12 Απριλίου. Η διάλυσή της τοποθετείται χρονικά μετά τις 22 Απριλίου, με επικρατέστερο σενάριο αυτό της 24ης Απριλίου –δηλαδή τη Δευτέρα που έπεται της Κυριακής του Θωμά. Στις 21 Μαΐου θα διεξαχθούν οι εθνικές εκλογές με το σύστημα της απλής αναλογικής. Θεωρείται εξαιρετικά δύσκολο να επιτευχθεί αυτοδυναμία με 151 έδρες για κάποιο κόμμα. Τότε ξεκινά η διαδικασία των διερευνητικών εντολών σχηματισμού κυβέρνησης, με την Πρόεδρο της Δημοκρατίας, Κατερίνα Σακελλαροπούλου, να δίνει την εντολή σχηματισμού στον αρχηγό του πρώτου κόμματος που επί τρεις ημέρες θα έχει τη δυνατότητα συναντήσεων και διαβουλεύσεων με στόχο τον σχηματισμό κυβέρνησης με τη συμμετοχή άλλου ή άλλων κομμάτων.
Εφόσον οι διαπραγματεύσεις αποτύχουν, την εντολή παίρνει ο αρχηγός του δεύτερου κόμματος και ακολουθείται η ίδια διαδικασία. Εφόσον και τότε δεν υπάρξει αποτέλεσμα τότε η εντολή δίνεται στον αρχηγό του τρίτου κόμματος. Αν και εδώ οι διαπραγματεύσεις αποτύχουν, την 10η ημέρα από την ημερομηνία των εκλογών, δηλαδή στις 31 Μαΐου, η ΠτΔ θα συγκαλέσει σύσκεψη πολιτικών αρχηγών σε μια ύστατη προσπάθεια σχηματισμού κυβέρνησης.
Εφόσον δεν επιτευχθεί και τότε συμφωνία, τότε δίνεται εντολή για διεξαγωγή νέων εκλογών, οι οποίες, σύμφωνα με τον Κυριάκο Μητσοτάκη, θα διεξαχθούν στις 2 Ιουλίου. Η βουλή που θα προκύψει από τις εκλογές της 21ης Μαΐου θα ορκιστεί και την επόμενη ημέρα θα διαλυθεί προκειμένου η χώρα να πάει σε δεύτερη κάλπη, με υπηρεσιακή κυβέρνηση.
Δεύτερες εκλογές με λίστα
Οι δεύτερες εκλογές θα διεξαχθούν το αργότερο στις 2 Ιουλίου με λίστα βουλευτών και οι ψηφοφόροι θα επιλέγουν μόνο κόμμα καθώς δεν θα υπάρχει σταυρός προτίμησης.
Για την κατάρτιση της λίστας των βουλευτών, οι ηγεσίες των κομμάτων επιλέγουν να ακολουθούν την επιλογή των πολιτών έτσι όπως εκφράστηκε στην πρώτη εκλογική αναμέτρηση και στη λίστα τοποθετούνται κατά σειρά οι υποψήφιοι βουλευτές που έλαβαν τους περισσότερους σταυρούς προτίμησης.
