Σκάνδαλο GSI: Το έργο ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας–Κύπρου καταρρέει. Η Λάουρα Κοβέσι ερευνά σχέσεις διαφθοράς, ενώ Αθήνα και Λευκωσία συγκρούονται για το ποιος πληρώνει τα «σπασμένα»
Σε ένα πρωτοφανές φιάσκο εξελίσσεται το έργο Great Sea Interconnector (GSI), το οποίο παρουσιαζόταν ως η «γέφυρα ενότητας» ανάμεσα στην Ελλάδα και την Κύπρο. Σήμερα, αντί να φέρνει ενεργειακή ασφάλεια, απειλεί να τινάξει στον αέρα τις σχέσεις Αθήνας–Λευκωσίας, με εκατέρωθεν καταγγελίες, πολιτικά παιχνίδια και μυρωδιά διαφθοράς.
Η αρχή του τέλους ήρθε τον Ιούλιο του 2024, όταν το ιταλικό ερευνητικό πλοίο που είχε μισθώσει η Αθήνα αποχώρησε άρον-άρον από την Κάσο, μπροστά στον τουρκικό στόλο. Από τότε, το έργο θεωρείται «τελειωμένο».
Ποιος πληρώνει τον λογαριασμό;
Ο ΑΔΜΗΕ έχει ήδη επενδύσει περίπου 300 εκατ. ευρώ, ενώ ζητά από την Κύπρο 125 εκατ. ευρώ (25 εκατ. ετησίως για πέντε χρόνια) ώστε να περιοριστούν οι ζημιές. Η Λευκωσία αρνείται κατηγορηματικά να καταβάλει χρήματα για ένα έργο που θεωρεί «νεκρό».
Η αλήθεια είναι πως η Κύπρος ποτέ δεν «καιγόταν» για το GSI. Το πανίσχυρο καρτέλ εισαγωγών υδρογονανθράκων, που αποκομίζει 740 εκατ. ευρώ ετησίως από την ηλεκτροδότηση του νησιού, είχε κάθε λόγο να το σαμποτάρει. Έτσι, όταν είδαν την άτακτη ελληνική υποχώρηση μπροστά στις τουρκικές απειλές, εγκατέλειψαν πλήρως την Αθήνα.
Σκιά διαφθοράς και η έρευνα της Κοβέσι
Το έργο, που εκτιμάτο στα 1,9 δισ. ευρώ και θα χρηματοδοτείτο με 658 εκατ. ευρώ από κοινοτικά κονδύλια, βρίσκεται πλέον στο μικροσκόπιο της Ευρωπαίας Εισαγγελέως Λάουρα Κοβέσι. Οι Βρυξέλλες ερευνούν:
- Σχέσεις Κυπρίων επιχειρηματιών και πολιτικών με Ευρωπαίους αξιωματούχους και το πώς εξασφαλίστηκε το μεγαλύτερο ποσό που έχει εγκρίνει ποτέ η ΕΕ για ανάλογο έργο, παρά τα ερωτηματικά.
- Αδιαφανή ανατιμολόγηση: το 2023 το κόστος εκτινάχθηκε από 1,5 δισ. σε 1,9 δισ. ευρώ, με ευθύνη των ρυθμιστικών αρχών Ελλάδας και Κύπρου.
Ερωτήματα προκαλεί και η υπόθεση της κυπριακής εταιρείας που αρχικά είχε αναλάβει το έργο και αποσύρθηκε, αφού φέρεται να επέστρεψε τα 48 εκατ. ευρώ που είχε λάβει από τον ΑΔΜΗΕ.
Χριστοδουλίδης vs. Μητσοτάκης
Ο Κύπριος πρόεδρος Νίκος Χριστοδουλίδης μίλησε ανοιχτά για την έρευνα της Κοβέσι, λίγες μόλις ημέρες πριν τη ΔΕΘ. Η κίνηση αυτή ισοδυναμεί με κήρυξη πολιτικού πολέμου προς την κυβέρνηση Μητσοτάκη, καθώς επισκίασε πλήρως τις εξαγγελίες του πρωθυπουργού.
Η υπόθεση του GSI αποκαλύπτει πως πίσω από τη ρητορική περί «εθνικής στρατηγικής», κρύβονται υποχωρήσεις, συμφέροντα καρτέλ και πολιτική ανεπάρκεια. Και τώρα, το τίμημα κινδυνεύει να το πληρώσει πανάκριβα η Ελλάδα.
