Του Κώστα Βαξεβάνη
Επί τέσσερα χρόνια ο πρωθυπουργός της χώρας καταθέτει ψευδή στοιχεία στο πόθεν έσχες του. Δεν πρόκειται για κάποια αμέλεια ή λάθος του λογιστή. Πρόκειται για συνειδητή πράξη. Είμαι βέβαιος ότι πολλοί από αυτούς που κατά καιρούς υμνούν τις δημοκρατίες όπου ένας υπουργός ή πρωθυπουργός παραιτείται γιατί έλαβε δώρο ένα μπουκάλι κρασί και καταγγέλλουν αορίστως το κακό το ριζικό μας θα ξεχάσουν και τους κανόνες και τις απαιτήσεις της δημοκρατίας.
Οταν ξεκίνησαν οι αποκαλύψεις για το πόθεν έσχες του πρωθυπουργού ο Κυριάκος Μητσοτάκης άρχισε να παίζει την κολοκυθιά με τα χρόνια που εμφανιζόταν να είναι σε διάσταση με τη σύζυγό του. Δεν ήταν πέντε αλλά έξι, δεν ήταν έξι αλλά οκτώ. Το δεδομένο ήταν ένα. Από τη δήλωση περιουσιακής κατάστασης που ήταν υποχρεωμένος να υποβάλει έλειπαν περιουσιακά στοιχεία και ακίνητα, εταιρείες και χρηματικά ποσά. Με μια πολύ συντονισμένη επιχείρηση ο Μητσοτάκης προσπάθησε να εμφανίσει τα πραγματικά ερωτήματα που έμπαιναν για την ανειλικρίνειά του και τα οικογενειακά περιουσιακά του στοιχεία σαν χτύπημα κατά της οικογένειάς του. Γράφτηκαν χιλιάδες λέξεις και ανέβηκαν δεκάδες χιλιάδες αναρτήσεις στα social media για να ισχυριστούν ότι ο πρωθυπουργός και η σύζυγός του ήταν θύματα κακής δημοσιογραφίας και εμμονικών δημοσιογράφων.
Την απαίτηση να είναι ειλικρινής ένας πρωθυπουργός και απολύτως διαφανής στη δήλωση της οικονομικής του κατάστασης δεν την έχει καθιερώσει κανένας δημοσιογράφος. Την έχει νομοθετήσει το πολιτικό σύστημα στην Ελλάδα, στο οποίο συμπεριλαμβάνεται ο ίδιος ο Κυριάκος Μητσοτάκης. Οι παρεκκλίσεις από τον νόμο προβλέπουν πολύ σοβαρές ποινές.
Πριν από λίγους μόλις μήνες τα φιλοκυβερνητικά μέσα ενημέρωσης έκαναν επίθεση στον πρώην πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα επειδή νοίκιασε ένα σπίτι στο Σούνιο. Συνέδεσαν τις ψευδείς κατηγορίες εναντίον του (άλλοτε τον εμφάνιζαν να νοικιάζει το σπίτι και άλλοτε να το αγοράζει) με την ανάγκη διαφάνειας και τον έλεγχο που πρέπει να ασκούν οι δημοσιογράφοι. Δεν δημοσιεύτηκαν συμβόλαια ή ενοικιαστήρια του σπιτιού για να στοιχειοθετηθούν οι κατηγορίες, δεν υπήρξαν έγγραφα και αποδείξεις για τα δημοσιεύματα. Τα δημοσιεύματα όμως συνέχισαν και η ΝΔ τα μετέτρεψε σε πολιτική κριτική.
Στην περίπτωση του ζεύγους Μητσοτάκη τα πράγματα είναι ξεκάθαρα και με πλήρεις αποδείξεις. Επίσης, δεν πρόκειται για την παλιά υπόθεση του πόθεν έσχες του Μητσοτάκη και της συζύγου του, αλλά για τις δηλώσεις που έχει κάνει πρόσφατα, κατέχοντας μάλιστα το ύψιστο αξίωμα της χώρας. Μια γαλλική εταιρεία της συζύγου του εξαφανίζεται από το πόθεν έσχες, στο οποίο δηλώνεται ότι έγινε μεταβίβασή της σε τρίτους. Στη συνέχεια αυτή η εταιρεία που εξαφανίζεται από τη δήλωση πόθεν έσχες κρύβεται μέσα σε ελληνική εταιρεία της συζύγου για να μπορέσει να δηλωθεί ως μια νόμιμη και ξεπλυμένη εταιρεία. Ο λόγος είναι ότι απαγορεύεται από τον νόμο τα πολιτικά πρόσωπα και οι οικογένειές τους να κατέχουν μετοχές σε ξένες εταιρείες. Ετσι εφευρίσκεται μια εταιρεία-κέλυφος, στην οποία κρύβεται η γαλλική. Κάποια στιγμή στο άμεσο μέλλον η νέα ελληνική εταιρεία, η οποία στην πραγματικότητα εμπεριέχει τη γαλλική και το όποιο (άγνωστο) περιεχόμενό της, θα δηλωθεί επισήμως. Φαντάζομαι ότι θα αποκτήσει και τη φήμη πετυχημένης εταιρείας μιας πετυχημένης κυρίας πρωθυπουργού. Κομψές τακτικές και μέθοδοι από τα παραδείσια νησιά των αλλεπάλληλων εταιρικών σχημάτων. Είτε τα μέσα ενημέρωσης στη χώρα απαιτήσουν από τον πρωθυπουργό να απαντήσει είτε όχι, αυτός παραμένει έκθετος και νομικά ελεγκτέος. Το αν θα τον ελέγξουν είναι άλλη υπόθεση, η οποία σχετίζεται με το πώς αντιλαμβάνεται η αντιπολίτευση τον ρόλο της στη δημοκρατία. Εμείς ως δημοσιογράφοι θα κάνουμε όσα πρέπει να κάνουμε.
Ο Μητσοτάκης του Δεσποτικού είναι ο δεσποτικός Μητσοτάκης, ο «αποφασίζω και διατάζω», ο «L’état, c’est moi» της Μαρέβας και των κρυφών εταιρειών. Οι επώνυμοι γύρω του δεν προσδίδουν αίγλη και αξία: είναι η επαναφορά του λαϊφστάιλ στην πολιτική σκηνή, ο εσμός που περιμένει να καθιερωθεί η επιθυμία του αρχηγού για να συντονίσει μαζί της το δικό του συμφέρον
Ανεξάρτητα από τη νομική έκβαση και τον απαιτούμενο από τον νόμο έλεγχο, υπάρχει και το θέμα της πρόκλησης Μητσοτάκη. Παρότι έχει εκτεθεί κατ’ επανάληψη από τις δικές του δηλώσεις πόθεν έσχες, συνεχίζει να είναι ανακριβής και φυσικά αδιάφανος. Διαιωνίζει την πεποίθησή του ότι είναι όχι ο εκλεγμένος πρωθυπουργός, αλλά ένας κουμανταδόρος που αντικαθιστά την αξιοπρέπεια και την ηθική στην πολιτική με τα γούστα και τις απαιτήσεις του.
Θεωρεί ότι μπορεί να κάνει και να καλύπτει τα πάντα με μεθόδους που δεν ταιριάζουν σε δημοκρατία. Εχουμε περάσει με ευθύνη του σε ένα μαφιόζικο κράτος που μιλά με πακιστανικά τηλέφωνα, αποφασίζει πέρα από κανόνες και επιβάλλει συμπεριφορές. Από το κράτος-ανώνυμη εταιρεία που εγκαινίασε ο Κυριάκος Μητσοτάκης με τη διακυβέρνησή του έχουμε περάσει στο κράτος-offshore, με ανώνυμους εντολείς και αδήλωτες βρομιές. Το κενό που δημιουργείται στη δημοκρατία καλύπτεται με άρτο και θέαμα. Ο πρωθυπουργός που τρώει στον αρχαιολογικό χώρο του Δεσποτικού με τον Μπέζο, κάνοντας απόβαση κακογουστιάς και ασέβειας, ο πρωθυπουργός που συναντιέται με διάφορους στους οποίους θα ξεπουλήσει τη χώρα, ο πρωθυπουργός που έχει έναν άλλο αέρα, αυτόν που θα μας πάρει και θα μας σηκώσει. Και φυσικά από κοντά η σύζυγος, κομψή, κομψοτέρα, κομψοτάτη, ως μάνατζερ της χώρας, έτοιμη να μας ξεβλαχέψει και να μας εκπολιτίσει. Πίσω από όλα αυτά υπάρχει χρήμα, πολύ χρήμα, εξαφανισμένο μέσα από την offshore λειτουργία του κράτους.
Ο Μητσοτάκης του Δεσποτικού είναι ο δεσποτικός Μητσοτάκης, ο «αποφασίζω και διατάζω», ο «L’état, c’est moi» της Μαρέβας και των κρυφών εταιρειών. Οι επώνυμοι γύρω του δεν δεν προσδίδουν αίγλη και αξία: είναι η επαναφορά του λαϊφστάιλ στην πολιτική σκηνή, ο εσμός που περιμένει να καθιερωθεί η επιθυμία του αρχηγού για να συντονίσει μαζί της το δικό του συμφέρον.
Επιστρέφουμε στη δεκαετία του ’50 φορώντας Zeus+Dione και κουνώντας χάντρες και καθρεφτάκια.
Αν το πολιτικό σύστημα της χώρας δεν ζητήσει τον έλεγχο της Φαμίλιας μετά τις σημερινές αποκαλύψεις, είμαστε άξιοι της μοίρας μας. Δεν έχουν επιστροφή όλοι οι δρόμοι στην πολιτική. Και σίγουρα όχι όποτε θέλει ο καθένας.
