Νέους τρόπους χρηματοδοτικής ενίσχυσης των επενδύσεων στην άμυνα και την ανάπτυξη νέων τεχνολογιών θα αναζητήσουν σήμερα οι Ευρωπαίοι ηγέτες, που συναντώνται στη Βουδαπέστη με σκοπό να μην παραμείνει «ουραγός» η ευρωπαϊκή οικονομία έναντι της Κίνας, αλλά και των ΗΠΑ που πλέον θα «καθοδηγούνται» από τον Ντόναλντ Τραμπ.
Το βασικό ερώτημα είναι τελικά εάν μπορούν να δώσουν «σήμα» αποφασιστικότητας για την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας της ευρωπαϊκής οικονομίας εν μέσω της νέας πραγματικότητας στις διατλαντικές σχέσεις.
Η λεγόμενη «διακήρυξη της Βουδαπέστης» που αναμένεται να υιοθετήσουν στο σημερινό άτυπο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο- στη βάση της σχετικής έκθεσης του Μάριο Ντράγκι- θα αποτυπώνει επί της ουσίας την φιλοδοξία της Ε.Ε να ενισχύσει τις αμυντικές της δυνατότητες, αλλά και να καταστήσει πιο ανταγωνιστικές τις βιομηχανίες της. Ωστόσο, η φιλοδοξία – παρά τις νέες προκλήσεις – παραμένει ακόμα περιορισμένη, τουλάχιστον σύμφωνα με το τελευταίο προσχέδιο του κειμένου.
Ζητούνται νέα εργαλεία
Η Ε.Ε «θα διερευνήσει την ανάπτυξη νέων εργαλείων» προκειμένου να αυξήσει τη χρηματοδότηση των μελλοντικών της αναγκών αναφέρει το κείμενο, χωρίς ωστόσο να διευκρινίζονται οι τρόποι νέας χρηματοδότησης, για να καλυφθεί το επενδυτικό «κενό» του «μπλοκ» έναντι των βασικών του ανταγωνιστών.
Η φράση αυτή πάντως αποτελεί σημείο «συμβιβασμού» έναντι των λεγόμενων «φειδωλών» χωρών, που δεν ήθελαν καν να υπονοείται πιθανή έκδοση κοινού χρέους ως ένα νέο πιθανό χρηματοδοτικό «εργαλείο».
Εδώ και καιρό άλλωστε Γερμανία και Ολλανδία έχουν αντιταχθεί έναντι νέων επιπρόσθετων μέτρων χρηματοδότησης καθώς εκτιμούν ότι υπάρχουν αρκετές πηγές εσόδων ενώ εκτιμούν πώς θα πρέπει να προηγηθεί η σχετική πρόταση της Κομισιόν το καλοκαίρι σχετικά με τον νέο πολυετή προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που ξεκινά το 2028.
Ο Νότος ζητά νέα έσοδα
Ωστόσο, αρκετές χώρες ιδιαίτερα του ευρωπαϊκού Νότου επιδιώκουν νέα ροές εσόδων, πριν το καλοκαίρι ιδιαίτερα για την ενίσχυση της αμυντικής αυτονομίας της Ευρώπης, σύμφωνα με ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές.
Στο προσχέδιο πάντως της Διακήρυξης περιλαμβάνονται δώδεκα βασικά «σημεία» δράσης: εντατικοποίηση των προσπαθειών για τη διασφάλιση πλήρους λειτουργίας της εσωτερικής αγοράς, επίτευξη αποφασιστικής προόδου για μια Ένωση οικονομιών και επενδύσεων, εξασφάλιση βιομηχανικής ανανέωσης και απαλλαγής από εκπομπές αερίων, έναρξη απλούστευσης του ρυθμιστικού περιβάλλοντος, αύξηση της ετοιμότητας και των δυνατοτήτων άμυνας, πρωτοπορία της Ευρώπης στην έρευνα και καινοτομία, επιδίωξη των διττών στόχων της ενεργειακής κυριαρχίας και της κλιματικής ουδετερότητας, οικοδόμηση κυκλικής οικονομίας, ενίσχυση των τεχνολογικών ικανοτήτων, επένδυση σε δεξιότητες και ταλέντα, επιδίωξη μιας φιλόδοξης και βιώσιμης εμπορικής πολιτικής, εξασφάλιση ενός ανταγωνιστικού και ανθεκτικού γεωργικού τομέα.
Η Ευρώπη δεν μπορεί να περιμένει τις ΗΠΑ
Η επιστροφή του Ντόναλντ Τραμπ ενδεχομένως να «σπρώξει» την Ευρώπη να κινηθεί πιο αποφασιστικά έναντι της ενίσχυσης των αμυντικών της δυνατοτήτων, αναφέρουν ευρωπαίοι διπλωμάτες. Άλλωστε κατά τη χθεσινή σύνοδο στη Βουδαπέστη αρκετοί Ευρωπαίοι ηγέτες παραδέχθηκαν ότι η Ευρώπη δεν μπορεί πλέον να περιμένει τις ΗΠΑ για την προστασία και ευημερία της.
Σε αντίθετη περίπτωση, η Ευρώπη θα γίνει «βορρά» στους σαρκοφάγους, όπως προειδοποίησε με τον πιο χαρακτηριστικό τρόπο ο Γάλλος πρόεδρος. Πάντως, οι «27» ηγέτες θα ζητήσουν από την Κομισιόν και τη νέα επικεφαλής της ευρωπαϊκής διπλωματίας Κάγια Κάλας να «παρουσιάσουν χωρίς καθυστέρηση νέες ανεπτυγμένες επιλογές για δημόσια και ιδιωτική χρηματοδότηση» για την άμυνα.
Και ενώ για την άμυνα, οι Ευρωπαίοι αναγνωρίζουν την αναγκαιότητα άμεσων αποφάσεων, ωστόσο σε άλλα δεν εμφανίζουν την ίδια αποφασιστικότητα. Λόγω διαφωνιών των κρατών μελών, τελικά στο κείμενο αφαιρέθηκε η χρονική προθεσμία έως το 2027 για μια ενεργειακή ένωση ως «προτεραιότητα» για την ενεργειακή αυτονομία της Ε.Ε, ενώ δεν μπήκε τελικά αναφορά στη δυνατότητα δημιουργίας νέου ταμείου επενδύσεων για κρίσιμες τεχνολογίες.
